„Płatni mordercy”? Dyskurs budowania tożsamości zawodowej wśród pracowników deratyzacji

• Authors: Gabriela Jarzębowska

Title variants

„Płatni mordercy”? Dyskurs budowania tożsamości zawodowej wśród pracowników deratyzacji

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł analizuje praktyki dyskursywne kształtujące tożsamość zawodową deratyzatorów (tępicieli gryzoni). Wywiady z pracownikami tej branży ukazują retorykę wytężonej pracy nad tożsamością. Stawiam tezę, że budowanie owej tożsamości lokuje się na dwóch poziomach. Pierwszy z nich (społeczny) wyznacza tożsamość budowaną w kontrze do percypowanego negatywnego odbioru społecznego. Drugi poziom (indywidualny) to praca „do wewnątrz”, obrazująca mierzenie się z etycznymi wyzwaniami związanymi z wykonywanym zawodem. Na podstawie przeprowadzonych wywiadów rozpoznaję cztery strategie racjonalizacji tępienia zwierząt. Owe dwa poziomy pracy nad tożsamością posiadają wspólny rdzeń, którym jest przekonanie o społecznej użyteczności pracy w deratyzacji.

EN

This article analyzes the discursive practices that shape rat exterminators’ professional identity. Interviews with pest control professionals (PCPs) reveal the rhetorics of hard work on their identity. My main thesis is that the shaping of this identity is performed on two levels. The first one (social) is about identity shaped in opposition to the perceived negative social reception of this profession. The second one (personal)is about internal work based on struggling with the ethical challenges connected with the professional duties. Based on the conducted interviews, I have recognized four strategies of the rationalization of exterminating animals. The above-mentioned two levels of identity work have the common, namely the belief in the social usefulness of working in pest control.

Keywords

PL

szczury; deratyzacja; tożsamość zawodowa; analiza dyskursu; etyka; szczury; deratyzacja; tożsamość zawodowa; analiza dyskursu; etyka

EN

rats; pest control; professional identity; discourse analysis; ethics

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2020
• Volume: 16
• Issue: 4
• Pages: 192-209

Dates

published

2020-12-16

Contributors

author

Gabriela Jarzębowska

• Wydział Artes Liberales, Uniwersytet Warszawski, ul. Nowy Świat 69, 00-046 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-9678-2163

References

• Arluke Arnold, Sanders Clinton (1996) Regarding animals. Animals, culture and society. Philadelphia: Temple University Press.
• Bakuła Tadeusz (2012) Jestem płatnym mordercą. „Biuletyn Polskiego Stowarzyszenia Pracowników Dezynfekcji, Dezynsekcji i Deratyzacji”, t. 1, nr 68, s. 43–46.
• Bielski Piotr (2009) Rolnictwo ekologiczne jako zawód i powołanie. Studium tożsamości, organizacji i potencjału rozwojowego polskich rolników ekologicznych. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 5, nr 3.
• Bucholc Marta (2014) Wprowadzenie. O trwałości antropocentryzmu i paradoksach postantropocentrycznych w naukach społecznych [w:] Roman Chymkowski, Anna Jaroszuk, red., Ludzie i zwierzęta. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, s. 15–33.
• Burt Jonathan (2006) Szczur. Przełożył Andrzej Leśniak. Kraków: Universitas.
• Chiouliaraki Lilie (2008) Discourse analysis [w:] Tony Bennett, John Frow, eds., The SAGE handbook of cultural analysis. London: SAGE, s. 674–698.
• Czerwiński Kazimierz (2007) Metodologiczne aspekty pomiaru postaw jako wypadkowej systemu wartości [ w:] W ojciech M aliszewski, red., Komunikacja społeczna a wartości w edukacji. Nowe znaczenie i sytuacje, T. 1: Humanistyczne (i inne) konteksty komunikowania „się” i „Ja” w obszarze wartości wewnątrz edukacji. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, s. 222–236.
• Drzeżdżon Wojciech (2013) Etyczne aspekty pracy zawodowej. Wybrane zagadnienia. „Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość”, t. 10, s. 21–35.
• Duszak Anna, Fairclough Norman, red. (2008) Krytyczna analiza dyskursu. Interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Universitas.
• Dziob, Agnieszka (2010) Badanie narracji – między psychologią, socjologią a językoznawstwem. „Kwartalnik Językoznawczy”, t. 2, s. 1–9.
• Franklin Andrian (1999) Animals and modern cultures: A sociology of human–animal relations in modernity. London, Thousand Oaks, New Delhi: SAGE.
• Grabias Stanisław (2003) Język w zachowaniach społecznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS. Guillo Dominique (2015) What is the place of animals in the social sciences? The limits to the recent rehabilitation of animal agency. „Revue Française de Sociologie”, t. 56, no. 1, s. 116–141.
• Hammersley Martyn, Atkinson Paul (2000) Metody badań terenowych. Przełożył Sławomir Dymczyk. Poznań: Zysk i Spółka.
• Hendrickson Robert (1983) More cunning than men. A social history of rats and men. New York: Kensington. Himsworth Chelsea i in. (2013) Using experiential knowledge to understand urban rat ecology: A survey of Canadian pest control professionals. „Urban Ecosystems”, vol. 16, s. 341–350.
• Holmberg Tora (2017) Urban animals. Crowding in zoocities. London, New York: Routledge.
• Hughes Everett (1962) Good people and dirty work. „Social Problems”, vol. 10, no. 1, s. 3–11.
• Hughes Everett, McMillan Collier (1958) Men and their work. Toronto: Canada, Ltd.
• Jarzębowska Gabriela (2019) Czystka gatunkowa. Tępienie szczurów jako praktyka kulturowa. Praca doktorska napisana pod kierunkiem Ewy Domańskiej i Andrzeja Elżanowskiego na Wydziale Artes Liberales Universytetu Warszawskiego.
• Jerolmack Colin (2013) The global pigeon. Chicago, London: The University of Chicago Press.
• Konecki Krzysztof (2005) Ludzie i ich zwierzęta. Interakcjonistyczno-symboliczna analiza społecznego świata właścicieli zwierząt domowych. Warszawa: Scholar.
• Konecki Krzysztof (2008) Touching and gesture exchange as an element of emotional bond construction. Application of visual sociology in the research on interaction between humans and animals. „Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research”, vol. 9, no. 3, Art. 33.
• Konecki Krzysztof, Pawłowska Beata (2013) W stronę socjologii emocji. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 9, nr 2, s. 6–9.
• Lakoff George, Johnson Mark (2010) Metafory w naszym życiu. Przełożył Tomasz Krzeszowski. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
• Leszczyńska Katarzyna, Skowronek Katarzyna (2010) Socjologia języka / socjolingwistyka a społeczna analiza dyskursu. Perspektywa socjologa i językoznawcy. „Socjolingwistyka”, t. 24, s. 7–28.
• Mamzer Hanna (2015) Posthumanizm we współczesnych modelach rodzin: zwierzęta jako członkowie rodziny? [w:] Stella Grotowska, Iwona Taranowicz, red., Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum, s. 151–176.
• Mamzer Hanna (2017) Oczekiwania wobec lekarzy weterynarii jako odzwierciedlenie przemian świadomości ludzi. „Życie weterynaryjne”, t. 92, nr 6, s. 415–419.
• Marciniak Łukasz (2008) Stawanie się nauczycielem akademickim. Analiza symboliczno-interakcjonistyczna. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 4, nr 2.
• Mason Gloria, Littin Kate (2003) The humanness of rodent pest control. „Animal Welfare”, vol. 12, no. 1, s. 1–37.
• Miller Piotr (2010) Konstruowanie tożsamości ratownika górskiego. Analiza symboliczno-interakcjonistyczna. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 6, nr 1.
• Pawliszak Piotr, Rancew-Sikora Dorota (2012) Wprowadzenie do socjologicznej analizy dyskursu(SAD). „Studia Socjologiczne”, t. 1(204), s. 5–18.
• Peggs Kay (2012) Animals and sociology. London: Palgrave Macmillan.
• Piłat-Borcuch Magdalena (2013) Między tożsamością osobową a postawą społeczną. „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Organizacja i zarządzanie”, t. 65/1897, s. 317–327.
• Scott Marvin, Lyman Stanford (1968) Accounts. „American Sociological Review”, vol. 33, no. 1. s. 46–62.
• Simlat-Żuk Beata (2012) Emocje jako przedmiot badań socjologicznych [w:] Agnieszka Figiel, Łukasz Rogowski, red., W tym szaleństwie jest metoda. Jak można badać społeczeństwo? Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych.
• Słowińska Karolina (2010) Społeczny świat hodowców gołębi pocztowych. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, t. 6, nr 3.
• Strauss Anselm (2013) Zwierciadła i maski. W poszukiwaniu tożsamości. Przełożyła Agnieszka Hałas. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Sullivan Robert (2005) Rats. Observations on the history and habitat of the city’s most unwanted inhabitants. New York, London: Bloomsbury.
• Sykes Gresham, Matza David (1957) Techniques of neutralization: A theory of delinquency. „American Sociological Review”, vol. 22, no. 6, s. 664–670.
• Zerubavel Eviatar (2006) The elephant in the room. Silence and denial in everyday life. Oxford, New York: Oxford University Press.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.16.4.10