Jak badać procesy refleksyjnej instytucjonalizacji. Propozycja ścieżki badawczej i uwagi krytyczne do badań własnych

• Authors: Konrad Kubala

Title variants

EN

How To Study Processes of Reflexive Institutionalization: A Proposal for a Research Path and Critical Remarks for Own Research

Abstracts

EN

This article is devoted to the presentation of the author’s research path applied to the analysis of reflexive modernization processes. In the first part, I present the relevance of the issue of reflexive institutionalization for the processes of social reproduction. I then explain the role of discourse in the processes of legitimizing specific forms of social order related to reflexive modernization. At the third stage, I propose a scheme of research procedure, research tools, and efforts undertaken to apply the quasi-theory of reflexive modernization to my own research. I illustrate the proposal with a sample of conducted analyses. Finally, I refer to the problems, dilemmas, and insurmountable difficulties accompanying this work, with particular reference to the epistemological and ontological tension revealed in the research, the consequences of the selection (or lack thereof) of contrasting groups in the conducted research, and the dilemmas related to the use of the theory of individual reflexivity in the case of attempts to study reflexive modernization.

PL

Artykuł poświęcony jest prezentacji autorskiej ścieżki badawczej zastosowanej do analizy procesów modernizacji refleksyjnej. W pierwszej części przedstawiam w nim znaczenie zagadnienia refleksyjnej instytucjonalizacji dla procesów reprodukcji społecznej. Następnie wyjaśniam rolę dyskursu w procesach legitymizacji określonych form ładu społecznego związanego z modernizacją refleksyjną. W etapie trzecim proponuję schemat postępowania badawczego, narzędzia badawcze oraz wysiłki przedsięwzięte w celu zaaplikowania quasi-teorii modernizacji refleksyjnej do badań własnych. Propozycję ilustruję próbką przeprowadzonych analiz. Na końcu odnoszę się do problemów, dylematów oraz nieprzezwyciężalnych trudności towarzyszących tej pracy ze szczególnym uwzględnieniem napięcia epistemologicznego i ontologicznego ujawniającego się w badaniach, konsekwencji doboru (bądź jego braku) grup kontrastywnych w prowadzonych badaniach oraz dylematów związanych z użytkowaniem teorii refleksyjności indywidualnej w przypadku prób badania modernizacji refleksyjnej.

Keywords

PL

refleksyjna modernizacja; refleksyjna instytucjonalizacja; dyskurs publiczny; dyskurs polityczny; dyskurs ekspercki; ścieżka badawcza

EN

reflexive modernization; reflexive institutionalization; public discourse; political discourse; expert discourse; research path

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2022
• Volume: 18
• Issue: 2
• Pages: 6-25

Dates

published

2022

Contributors

author

Konrad Kubala

• Uniwersytet Łódzki

• https://orcid.org/0000000243686482

References

• Adam Barbara, Beck Ulrich, Van Loon Joost (2000) The Risk Society and Beyond: Critical Issues for Social Theory. London: SAGE.
• Archer Margaret Scotford (2003) Structure, agency, and the internal conversation. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
• Archer Margaret Scotford (2007) Making our way through the world: human reflexivity and social mobility. Cambridge: Cambridge University Press.
• Archer Margaret Scotford (2012) The reflexive imperative in late modernity. New York: Cambridge University Press.
• Beck Ulrich (2002) Społeczeństwo ryzyka: w drodze do innej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Beck Urlich (2005) Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Beck Ulrich (2012) Społeczeństwo światowego ryzyka: w poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Beck Ulrich, Giddens Anthony, Lash Scott (1994) Reflexive modernization: politics, tradition and aesthetics in the modern social order. Stanford, Calif: Stanford University Press.
• Beck Ulrich, Giddens Anthony, Lash Scott (2009) Modernizacja refleksyjna. Polityka, tradycja i estetyka w porządku społecznym nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bourdieu Pierre, Wacquant Loïc J. D. (2001) Zaproszenie do socjologii refleksyjnej. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Chouliaraki Lilie, Fairclough Norman (2002) Discourse in Late Modernity: Rethinking Critical Discourse Analysis. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Czyżewski Marek, Dunin Kinga, Piotrowski Andrzej (red.) (2010) Cudze problemy: o ważności tego, co nieważne: analiza dyskursu publicznego w Polsce. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Dijk Teun Adrianus van (2001) Dyskurs jako struktura i proces: praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Duszak Anna, Fairclough Norman (2008) Krytyczna analiza dyskursu: interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
• Fairclough Norman (2003) Analysing discourse: textual analysis for social research. London, New York: Routledge.
• Foucault Michel (2010) Bezpieczeństwo, terytorium, populacja. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Foucault Michel (2011) Narodziny biopolityki: [wykłady w Collège de France 1978-1979]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Garfinkel Harold (2007) Studia z etnometodologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Giddens Anthony (2006) Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Grice Paul (1980) Logika i konwersacja [w:] B. Stanosz, red., Język w świetle nauki. Warszawa: Czytelnik, s. 91–114.
• Kubala Konrad (2016) Społeczne reprezentacje Unii Europejskiej: przedakcesyjny dyskurs polskich elit symbolicznych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kubala Konrad (2019) Racjonalność w dyskursach o pracy w Polsce (po)transformacyjnej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Luhmann Niklas (2012) Systemy społeczne: zarys ogólnej teorii. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
• Mautner Gerlinde (2011) Analiza gazet, czasopism i innych mediów drukowanych [w:] R. Wodak, M. Krzyżanowski, red., Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Łośgraf, s. 51−85 .
• Mills Wright C. (2008) Wyobraźnia socjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Moscovici Serge (1984) The Phenomenon of Social Representations [w:] S. Moscovici, R. M. Farr, eds., Social Representations. Cambridge: Cambridge University Press, s. 3−69 .
• Parsons Talcott (2009) System społeczny. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
• Schütz Alfred (2008) O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
• Trutkowski Cezary (2000) Społeczne reprezentacje polityki. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Weber Max (2011) Racjonalność, władza, odczarowanie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
• Woroniecka Grażyna (2003) Interakcja symboliczna a hermeneutyczna kategoria przed-rozumienia. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Identifiers

DOI

10.18778/1733-8069.18.2.01

Biblioteka Nauki

2105621