Koncert życzeń – żądania francuskie w negocjacjach gospodarczych z Polską w latach 1933–1935

• Authors: Anna Ambrochowicz-Gajownik

Title variants

EN

The Concert of wishes – French demands in economic negotiations with Poland in 1933–1935

Abstracts

EN

The 1930s were not easy in economic relations between Poland and France. Both countries felt the effects of the economic crisis very strongly. He contributed to ban the import, that was called as a quota policy. Then he forced France to protect its own market by limiting imports in favor of promoting exports. In Poland, the factor deepening the crisis was the outflow of foreign capital. Another manifestation of divergence in bilateral relations was the way of conducting negotiations. France was focused on conducting talks in a punctual, rather than holistic, manner. The Polish side preferred the latter solution because it allowed for the balancing of the trade balance with the payment balance. In the years 1933–1935, Polish-French economic relations resembled a kind of wish concert, in which the dominant role was played by the French side. The conditions it imposed were most often unfavorable to the second partner, which also caused numerous tensions.

PL

Lata 30. XX w. w stosunkach gospodarczych pomiędzy Polską a Francją do łatwych nie należały. Oba kraje bardzo mocno odczuwały skutki kryzysu ekonomicznego. Przyczynił się on m.in. do wprowadzenia zakazu przywozu, czyli zastosowania tzw. polityki kontyngentowej. Następnie wymusił na Francji ochronę własnego rynku poprzez ograniczenie importu na rzecz premiowania eksportu. W Polsce zaś czynnikiem pogłębiającym kryzys był odpływ zagranicznych kapitałów. Innym przejawem rozbieżności w relacjach bilateralnych był sposób prowadzenia negocjacji. Francja nastawiona była na prowadzenie rozmów w sposób punktowy, a nie całościowy. Strona polska preferowała to drugie rozwiązanie, ponieważ umożliwiało wyrównanie bilansu handlowego z płatniczym. W latach 1933–1935 relacje gospodarcze polsko-francuskie przypominały swoistego rodzaju koncert życzeń, w którym rolę dominującą odgrywała strona francuska. Stawiane przez nią warunki były najczęściej niekorzystne dla drugiej strony, co też powodowało liczne napięcia.

Keywords

PL

stosunki gospodarcze; Druga Rzeczpospolita; Francja; historia ekonomiczna Francji; historia ekonomiczna Polski; kryzys gospodarczy

EN

economics relations; Second Republic of Poland; France; the history of French economy; the history of Polish economy; economical crisis

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
• Year: 2020
• Volume: 23
• Pages: 75-93

Dates

published

2020

Contributors

author

Anna Ambrochowicz-Gajownik

• https://orcid.org/0000000174600859

References

• Archiwum Instytutu Hoovera, Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
• Urząd Wojewódzki Lubelski, Wydział Społeczno-Polityczny 1919–1939.
• Banque des règlements internationaux: Septième rapport annuel 1er avril 1936 – 31 mars 1937, Bâle 1937.
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1933, red. W. Skóra, Warszawa 2015.
• Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1935, red. S. Żerko, Warszawa 2017.
• Ambrochowicz-Gajownik A., Polsko-francuskie kontakty na niwie gospodarczej w dwudziestoleciu międzywojennym, „Wiadomości Historyczne” 2019, nr 1, s. 10–14.
• Ambrochowicz-Gajownik A., Polsko-francuskie stosunki gospodarcze w okresie międzywojennym: nowe postulaty badawcze, „Przegląd Środkowo-Wschodni” 2016 nr 1, s. 182–214.
• Ambrochowicz-Gajownik A., Senat Drugiej Rzeczypospolitej a stosunki polsko-francuskie – wybrane aspekty, [w:] Senat II Rzeczypospolitej (1922–1939) – rzecznik rozsądku, rozwagi i miary, red. Z. Girzyński, J. Kłaczkow, J. Żaryn, Toruń 2020, s. 199–228.
• Ambrochowicz-Gajownik A., „Uległość – wymuszona czy konieczna?”. Polsko-francuskie stosunki gospodarcze na forum Sejmu Ustawodawczego, [w:] Fundamenty Niepodległej. Sejm Ustawodawczy (1919–1922), red. Z. Girzyński, J. Kłaczkow, J. Żaryn, Toruń 2020.
• Banaś K., Odrodzona Rzeczypospolita na rynkach zamorskich. Handel polsko-arabski w latach 1918–1939, Łódź 2019.
• Batowski H., Między dwiema wojnami 1919–1939, Kraków 2011.
• Bułhak H., Polska–Francja z dziejów sojuszu 1922–1939, cz. 1: 1922–1932, Warszawa 1993.
• Bułhak H., Polska–Francja. Z dziejów sojuszu 1933–1936, Warszawa 2000.
• Ciałowicz J., Polsko-francuski sojusz wojskowy 1921–1939, Warszawa 1970.
• Davion I., Strategiczne stosunki francusko-polskie w latach 1918–1939 „Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej” 2011, R. 9, z. 1.
• Dąbrowski P., „Panama żyrardowska” w okresie dwudziestolecia międzywojennego – wyrok Sądu Obywatelskiego w sprawie Aleksandra Lednickiego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 21, s. 11–31.
• Frey Y, Histoire des Polonais en France, Paris 2019.
• Gajownik T., Stosunki rosyjsko-francuskie w przededniu podpisania paktu o nieagresji w 1932 roku w świetle polskich czynników wojskowych, „Przegląd Wschodnioeuropejski” 2020, nr 1, s. 135–144.
• Grata P., Polityka podatkowa wicepremiera i ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego w latach 1935–1939, „Humanities and Social Sciences” 2014, nr 21, s. 23–46.
• Janowska H., Polska emigracja zarobkowa we Francji (1919–1939), Warszawa 1964.
• Klimiuk Z., Wpływ wielkiego kryzysu i zagranicy na polski handel zagraniczny w latach 1929–1935 (część II), „NE” 2017, nr 26, s. 25–41.
• Kołodziej E., Polska i inne państwa wobec problemu reparacji i długów zagranicznych w latach 1918–1939, Warszawa 2017.
• Kołodziej E., Wychodźstwo zarobkowe. Studia nad polityką emigracyjną II Rzeczypospolitej, Warszawa 1982.
• Korczyk H., Działanie i recepcja Locarna 1927–1936, Warszawa 1999.
• Kornat M., Między Niemcami a Rosją Sowiecką. Realia geopolityki i dylematy dyplomacji, [w:] Dyplomacja w służbie Rzeczypospolitej 1918–1939, Warszawa 2019.
• Kornat M., Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka, Gdańsk 2012.
• Kornat M., Wołos M., Józef Beck. Biografia, Kraków 2020.
• Kuźmiński T., Polska, Francja, Niemcy 1933–1935. Z dziejów sojuszu polsko–francuskiego, Warszawa 1963.
• Laforest Ch., La stratégie française et la Pologne (1919–1939). Aspects économiques et implications politiques, „Histoire, économie et société” 2003, nr 3, s. 395–411.
• Landau Z., Tomaszewski J., Druga Rzeczpospolita. Gospodarka – Społeczeństwo – Miejsce w świecie (sporne problemy badań), Warszawa 1977.
• Landau Z., Tomaszewski J., Gospodarka Polski międzywojennej 1918–1939. Wielki Kryzys 1930–1935, t. 3, Warszawa 1982.
• Landau Z., Tomaszewski J., Kapitały obce w Polsce 1918–1939: Materiały i dokumenty, Warszawa 1964.
• Landau Z., Tomaszewski J., Sprawa żyrardowska. Przyczynek do dziejów kapitałów obcych w Polsce międzywojennej, Warszawa 1983.
• Łazor J., Colonial expansion or vital assistance? French capital and interwar Poland, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2019, nr 57, s. 279–281 https://doi.org/10.15584/nsawg.201
• Łazor J., Kapitał francuski w Polsce międzywojennej. Stan badań i postulaty badawcze, „Journal of Humanities and Social Sciences” 2019, nr 1, s. 29–52.
• Mazur W., Droga do Rambouillet: zabiegi o francuski kredyt zbrojeniowy na modernizację Wojska Polskiego (jesień 1935 – jesień 1936), „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2013, nr 2.
• Morawski W., Gospodarka II Rzeczypospolitej, [w:] Polski wiek XX, red. K. Persak, P. Machcewicz, Warszawa 2009.
• Pasztor M., Polska w oczach francuskich kół rządowych w latach 1924–1939, Warszawa 1999.
• Ponty J., Polonais méconnu. Histoire des travailleurs immigrés en France dans l’entre – deux – guerres, Paris 2005.
• Rollet H., La Pologne au XXe siecle, Paris 1984.
• Schirmann S., Les relations économiques et financières franco-allemandes 1932–1939, Vincennes 1995 https://doi.org/10.4000/books.igpde.2150
• Skodlarski J., Historia gospodarcza, Warszawa 2013.
• Soutou G.-H., L’alliance franco-polonaise (1925–1933) ou comment s’en débarrasser?, „Revue d’Histoire diplomatique” 1981, nr 2–4, s. 295–348.
• Wandycz P., France and her Eastern Allies 1919–1925. French-Czechoslovak-Polish Relations from the Paris Peace Conference to Locarno, Minneapolis 1962.
• Wandycz P., France and the Polish-Soviet War, 1919–1920, „The Polish Review” 2017, vol. 62, No. 3, s. 3–15 https://doi.org/10.5406/polishreview.62.3.0003
• Wandycz P., O czasach dawniejszych i bliższych. Studia z dziejów Polski i Europy Środkowo-Wschodniej, Poznań 2009.
• Warner G., Pierre Laval and the eclipse of France 1931–1945, New York 1968.
• Wołos M., Alfred Chłapowski (1874–1940). Biografia ambasadora Polski we Francji, Toruń 2001.
• Wołos M., Francja–ZSRR. Stosunki polityczne w latach 1924–1932, Toruń 2004.
• Wołos M., Polityka wschodnia. Relacje II Rzeczypospolitej ze Związkiem Sowieckim i krajami wschodnioeuropejskimi, [w:] Dyplomacja w służbie Rzeczypospolitej 1918–1939, Warszawa 2018.
• Wołos M., Szkic o polskiej polityce zagranicznej w międzywojennym dwudziestoleciu, [w:] Polski wiek XX, red. K. Persak, P. Machcewicz, Warszawa 2009, s. 195–270.

Identifiers

DOI

10.18778/2080-8313.23.04

Biblioteka Nauki

2028267