Martin Kimbel (1835–1921). Przyczynek do historii wnętrzarstwa śląskiego

• Authors: Ewa Grochowska

Title variants

EN

Martin Kimbel (1835–1921). Contribution to the history of Silesian interior design

Abstracts

EN

Martin Kimbel was one of the most outstanding masters of artistic furniture related to Wrocław. He came to the city in 1866, soon establishing a furniture factory. He prepared interior design and furnishing designs for individual orders in which original furniture filled rooms decorated with richly decorated ceilings, doors, paneling, fireplaces, etc. He was also a theoretician of the craftsmanship. In 1893 he published Nothruf des Kunstgewerbes! Schulung und Niedergang desselben in Preussen, which received several dozen reviews of the artistic community not only in Germany, triggering heated discussions. He took part in numerous exhibitions of crafts and industry. Kimbel was born in Mainz. First he learned from his father, the owner of a furniture factory. He lived in Philadelphia for several years. He was active in Lower Silesia, and his company created many high-scale projects at the beginning of the 20th century, when the seats of industrial tycoons were established (including the interiors of the palace in Brynek for Hugon Henckel von Donersmarck, the palace in Repty for Guid Henckel von Donersmarck), and cities built new town halls (the interior of the town hall in Kamienna Góra, 1905). In Wrocław a notable realization is the so-called Music Salon at Georg Hasse’s villa, which today serves as the German Consulate. Martin’s son, Wilhelm, born in 1868, worked for a time in the USA, creating furniture for the richest clientele. After his return, he settled in Berlin, where he founded the Kimbel & Friederichsen company, considered one of the most outstanding in the capital market, which carried out many prestigious projects, including the interior of the imperial palace. Many of his projects are located in Berlin and its vicinity, at the Wernigerode castle (Saxony-Anhalt), in Silesia, and also in Łódź, where several manufacturers of German origin commissioned him to make the interiors of their palaces.

PL

 Martin Kimbel należał do najwybitniejszych mistrzów meblarstwa artystycznego związanych z Wrocławiem. Przybył tu w 1866 roku, zakładając wkrótce fabrykę mebli. Przygotowywał projekty wystroju i wyposażenia wnętrz na indywidualne zamówienia. Autorskie meble wypełniały pomieszczenia zdobione bogato dekorowanymi stropami, drzwiami, boazeriami, kominkami etc. Był również teoretykiem sztuki rzemieślniczej. W 1893 roku wydał pracę Nothruf des Kunstgewerbes! Schulung und Niedergang desselben in Preussen, która doczekała się kilkudziesięciu recenzji środowiska artystycznego nie tylko Niemiec, wywołując burzliwe dyskusje. Brał udział w licznych wystawach rzemiosła i przemysłu. Kimbel urodził się w Moguncji. Pierwsze nauki pobierał u ojca, właściciela fabryki mebli. Kilka lat mieszkał w Filadelfii. Działał aktywnie na terenie Dolnego Śląska, a jego firma stworzyła wiele bogatych realizacji na początku wieku XX, gdy powstawały siedziby potentatów przemysłowych (m.in. wnętrza pałacu w Brynku Hugona Henckel von Donersmarcka, pałacu w Reptach, fundacja Guida Henckel von Donersmarcka), a miasta wznosiły nowe ratusze (wnętrza ratusza w Kamiennej Górze, 1905). We Wrocławiu na uwagę zasługuje wystrój tzw. Salonu Muzycznego w wilii Georga Hassego, dziś Konsulat Niemiec. Syn Martina, Wilhelm, urodzony w 1868 roku, przez pewien czas pracował w USA, tworząc meble dla najbogatszej klienteli. Po powrocie osiadł w Berlinie, gdzie założył firmę Kimbel & Friederichsen, uchodzącą za jedną z najwybitniejszych na stołecznym rynku, która wykonała wiele prestiżowych realizacji, w tym wnętrza pałacu cesarskiego. Liczne jego realizacje znajdują się w Berlinie i okolicy, na zamku Wernigerode (Saksonia-Anhalt), na Śląsku, a także w Łodzi, gdzie kilku fabrykantów niemieckiego pochodzenia zamówiło u niego wykonanie wnętrz swoich pałaców.

Keywords

PL

meblarstwo niemieckie XIX−XX wieku; meblarstwo na Śląsku; Martin Kimbel

EN

German furniture in the 19th−20th century; furniture in Silesia; Martin Kimbel

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: TECHNE. Seria Nowa
• Year: 2021
• Issue: 8
• Pages: 63-81

Dates

published

2021

Contributors

author

Ewa Grochowska

• https://orcid.org/0000000253414181

References

• APWr. − Archiwum Państwowe we Wrocławiu, USC Wrocław II, 1903, nr 463.
• AAWr. 1844–1868 − Archiwum Archidiecezjalne we Wrocławiu, Księga Ślubów kościoła św. Maurycego, 1844–1868, nr 579 cc.
• ADRESS 1875 – Adress- und Geschäfts-Handbuch der Haupt- und Residenzstadt Breslau für Jahr 1875, Breslau [b.r.].
• ADRESS 1891 – Adress- und Geschäfts-Handbuch der Königlichen Haupt- und Residenzstadt Breslau für das Jahr 1891, Hrsg. Wilhelm Schwoch, Breslau [b.r.].
• ADRESS 1903 – Adress- und Geschäfts-Handbuch der Königlichen Haupt- und Residenzstadt Breslau für das Jahr 1903, Breslau [b.r.].
• Baurat Karl Grosser [b.r.] – Baurat Karl Grosser Architekt in Breslau. Arbeiten aus den Jahren 1900–1918, [b.m.], [b.r.].
• DER WEGWEISER 1836 – Der Wegweiser der Stadt Mainz 1836, Hrsg. A. Küchler, Mainz 1836.
• EYSYMONTT/KRZYWKA 2001− Rafał Eysymont, Łukasz Krzywka, Przedmieście Oławskie – dzieje, urbanistyka, architektura, „Rocznik Wrocławski” 2001, t. 7, s. 10–55.
• Haus G. Haase 1902 − Haus G. Haase in Breslau, Zeitschrift für Bauwesen, 1902, Jg. LII, s. 313–334.
• HOFMANN 1924 – Albert Hofmann, Wilhelm Kimbel. Ein Künstlerbild der Gegenwart, „Deutsche Bauzeitung” 1924, Jg. 58, Nr. 68, s. 429–432 (cz. I), Nr. 71, s. 454–459 (cz. II).
• HORBAS 1994 – Claudia Horbas, hasło: Bembé, Saur. Allgemeines Künstler Lexikon, Bd. 8, München−Leipzig 1994.
• INTELLIGENZ-BLATT 1819 – Intelligene-Blatt der freien Stadt Frankfurt, Jahr 1819, Nr. 74, [b.p.].
• JONAS 2019 – Melita Jonas, Wilhelm Kimbel. Ein Historist in der Moderne, [w:] Christian Juranek, Ulrich Feldhahn, Melita Jonas, Art Déco. Kunst des historismus?, Dössel 2019, s. 76–89.
• KIMBEL 1893 – Martin Kimbel, Nothruf des Kunstgewerbes! Schulung und Niedergang desselben in Preussen!, Darmstadt 1893.
• KIMBEL 1864 – Martin Kimbel Hrsg., Modell- und Musterbuch für Schreiner und Tapezierer, Mainz 1864.
• KIMBEL 1872/1873 – Martin Kimbel, Der dekorative Ausbau dargestellt und gezeichnet zur Benutzug für Malerei, Holz- und Steinbauerei Decoration Bau- und Kunst – Tischlerei, Schmiedekunst etc., Breslau 1872/1873.
• KIMBEL 1894a − Martin Kimbel, Böse Zustände im Gewerbe Ende des 19. Jahrhunderts, Breslau 1894.
• KIMBEL 1894b – Martin Kimbel, Ueber Möbel in gotischem Stil. Ein fachliche Betracktung, „Innen-Dekoration zur Ausschmückung und Einrichtung der Wohnräume“ 1894, Jg. V, Februar, s. 31.
• KOZINA 2001 – Irma Kozina, Pałace i zamki na pruskim Górnym Śląsku w latach 1850–1914, Katowice 2001.
• Le Guide 1800 – Le Guide de la Ville de Mayence / Der Wegweiser der Stadt und Gemeinde Mainz, [b.m.] 1800.
• OSTROWSKA-BIES 2017 − Marta Ostrowska-Bies, Karl Grosser. Śląski architekt (1850–1918), Wrocław 2017.
• PIKULSKA 2011 − Daria Danuta Pikulska, Kamienice ul. Generała Romualda Traugutta 80, 82, 84, [w:] Leksykon architektury Wrocławia, Wrocław 2011, hasło nr 728, s. 692.
• SCHMIDT 1987 − Melita Schmidt, Wilhelm Kimbel und die Kunsttischlerei Kimbel&Friederichsen. Studium zum Firmennachlass, praca magisterska, TU Berlin 1987.
• SKOCZYLAS-STADNIK 2013 − Barbara Skoczylas-Stadnik, Ratusz w Kamiennej Górze, Legnica 2013.
• STEFANKIEWICZ 2011 – Elżbieta Stefankiewicz, Rezydencja, [w:] Filmowy pałac ziemi obiecanej. W stronę muzeum. W stronę filmu, Łódź 2011, s. 69–132.
• TOMASZEWICZ 2019 – Agnieszka Tomaszewicz, Wrocławskie wille i osiedla willowe doby historyzmu, Wrocław 2019.
• Wilhelm Kimbel (1786–1869), Furthof Antiquitäten, https://www.furthof-antikmoebel.de/gut-zu-wissen/infothek/a-z-bekannte-moebelschreiner/kimbel-wilhelm-1786-1869 [dostęp: 7.12.2021].
• Wilhelm Kimbel 2019 – Wilhelm Kimbel [katalog], [w:] Christian Juranek, Ulrich Feldhahn, Melita Jonas, Art. Kimbel & Déco. Kunst des historismus?, Dössel 2019, s. 256–285.
• WŁOSTOWSKA 2013 – Agnieszka Włostowska, Usługi, warsztaty, przy ulicy Traugutta we Wrocławiu. Wczoraj, dziś, jutro, [w:] Przedmieście Oławskie we Wrocławiu, Wrocław 2013, s. 125–133.
• ZABŁOCKA-KOS 2011 − Agnieszka Zabłocka-Kos, [hasło:] Hotel Polonia, d. Hotel Cztery Pory Roku ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 66–70, [w:] Leksykon architektury Wrocławia, Wrocław 2011, hasło nr 572, s. 592–593.
• ZWIERZ 2014 – Maria Zwierz, Śląska Wystawa Rzemiosła i Przemysłu w 1881 roku we Wrocławiu na placu Stanisława Staszica, [w:] Przedmieście Odrzańskie we Wrocławiu, Wrocław 2014, s. 82–101.
• ZWIERZ 2016 – Maria Zwierz, Tradycje wystawiennicze we Wrocławiu w latach 1818–1948, Wrocław 2016.

Identifiers

DOI

10.18778/2084-851X.12.04

Biblioteka Nauki

29519264