Od szafy wielofunkcyjnej do Cepelii – powojenne projekty mebli Władysława Sowickiego z lat 1945–1954

• Authors: Agata Wereszczyńska

Title variants

EN

From multifunctional wardrobe to Cepelia – post-war furniture designs by Wladyslaw Sowicki from 1945 to 1954

Abstracts

EN

The aim of the article is to discuss and present Władysław Sowicki’s post-war furniture designs, which were created in the years 1945–1954. The standardization of residential interiors in the period in question forced designers to change their approach to designing furnishings for the spaces created according to normative standards. People began to move away from large furniture in favor of smaller, narrower, often multi-functional or segmented furniture that would fit the scale of new, small apartments. At that time, Sowicki started cooperation with the Production Aesthetics Supervision Office (BNEP - Biuro Nadzoru Estetyki Produkcji), later with the Institute of Industrial Design (IWP - Instytut Wzornictwa Przemysłowego), and with Cepelia (CPLiA - Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego). As part of this cooperation, furniture designs were created in line with the design trends in force at that time - light, economical, functional, using modern raw materials. In this period Sowicki designed, popular multifunctional furniture sets made from bent plywood, consisting of upholstered armchairs with armrests called in Polish „ears”. All of these boasted modern aesthetics, “kidney-shaped” lines characteristic of the design of the 1950s and 1960s. A distinctive group of the designs commissioned by Cepelia, referes to the “exclusive rusticism” characteristic to interiors inspired by traditional workmanship. The research method adopted for the purposes of the article included a library query, an analysis of the archival material owned by the Władysław Sowicki’s family, as well as a review of the scientific literature. All the furniture designs by Władysław Sowicki discussed in the article remain in the possession of the artist’s family.

PL

Celem artykułu jest omówienie i prezentacja powojennych projektów mebli Władysława Sowickiego, które powstały w latach 1945–1954. Standaryzacja wnętrz mieszkalnych w omawianym okresie zmusiła projektantów do zmiany podejścia do projektowania wyposażenia powierzchni normatywnych. Zaczęto odchodzić od mebli gabarytowych na rzecz mebli mniejszych, węższych, często wielofunkcyjnych czy segmentowych, które pasowałyby do skali nowych, małych mieszkań. W tym czasie Sowicki podjął współpracę z Biurem Nadzoru Estetyki Produkcji, później z Instytutem Wzornictwa Przemysłowego, oraz z Cepelią. W ramach tej współpracy powstały projekty mebli zgodnych z obowiązującymi wówczas trendami projektowymi – lekkie, ekonomiczne, funkcjonalne, wykorzystujące nowoczesne surowce. Sowicki projektował popularne w tamtym czasie meble wielofunkcyjne, meble gięte, ze sklejki, tapicerowane fotele uszaki – wszystkie o nowoczesnych, „nerkowatych” liniach charakterystycznych dla wzornictwa lat 50. i 60. Odrębną grupę stanowią projekty mebli wykonywane na zlecenie Cepelii, które cechuje zmodernizowana ludowość nawiązująca do „ekskluzywnego rustykalizmu” wnętrz inspirowanych tradycyjnym rzemiosłem. Przyjęta na potrzeby artykułu metoda badawcza obejmowała kwerendę biblioteczną, analizę materiału archiwalnego pozostającego w posiadaniu rodziny Władysława Sowickiego, a także przegląd literatury naukowej. Wszystkie omawiane w artykule projekty mebli autorstwa Władysława Sowickiego pozostają w posiadaniu rodziny artysty.

Keywords

PL

projektowanie mebli; architektura wnętrz; polski new look; nowoczesność; instytut wzornictwa przemysłowego; Cepelia

EN

furniture design; interior design; polish new look; modernity; institute of industrial design; Cepelia

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: TECHNE. Seria Nowa
• Year: 2021
• Issue: 8
• Pages: 145-159

Dates

published

2021

Contributors

author

Agata Wereszczyńska

• Instytut Architektury Politechniki Łódzkiej

• https://orcid.org/000000031196852X

References

• ANDERS 1962 – Henryk Anders, Plastyka, [w]: Łódź w latach 1945–1960, red. Edward Rosset, Łódź 1962.
• CIECHOMSKI 1947 – Stanisław Ciechomski, „Stolica” 1947, nr 18, cyt. za: Katarzyna Jasiołek, Asteroid i półkotapczan, Warszawa 2020.
• FRĄCKIEWICZ 2015 – „Przekrój” 1945, nr 16, s. 15, cyt. za: Anna Frąckiewicz, Meble do małych mieszkań, [w:] Zaraz po wojnie, red. Joanna Kordjak, Agnieszka Szewczyk, Warszawa 2015.
• GRZYBOWSKI 1952 – Z. Grzybowski, Wnętrza nowych domów Warszawy, „Stolica. Ilustrowana Kronika Budowy Warszawy” 1952, nr 13, s. 6–7.
• HUML 1978 – Irena Huml, Polska sztuka stosowana XX wieku, Warszawa 1978.
• HUML 1992 – Irena Huml, Spółdzielnia Artystów Plastyków Ład, [w:] Polskie życie artystyczne w latach 1945–1960, red. Aleksander Wojciechowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992.
• KOSTRZYŃSKA-MIŁOSZ 2005 – Nowoczesne mieszkanie, „Gazeta Warszawska” 1935, nr 14 (dodatek), cyt. za: Anna Kostrzyńska-Miłosz, Polskie meble 1918–1939: forma – funkcja – technika, Warszawa 2005.
• KOZINA 2015 – Irma Kozina, Polski design, Warszawa 2015.
• MAGA 1998 – Anna Maga, Meblarstwo „Ładu” po 1945 roku, [w:] Spółdzielnia Artystów ŁAD 1926–1996, red. Anna Frąckiewicz, Warszawa 1998.
• TELAKOWSKA 2019 – Wanda Telakowska, cyt. za: Barbara Banaś, Polski New Look. Ceramika użytkowa lat 50. i 60., Warszawa 2019.
• WERESZCZYŃSKA 2015 – Agata Wereszczyńska, Ewolucja twórczości Władysława Sowickiego (1911–1954) w kontekście rozwoju tendencji architektonicznych i artystycznych lat trzydziestych dwudziestolecia międzywojennego oraz Polski powojennej do roku 1954, rozprawa doktorska, Łódź 2015.

Identifiers

DOI

10.18778/2084-851X.12.08

Biblioteka Nauki

29519261