Powieść historyczna według Sienkiewicza. Teoria i praktyka

• Authors: Tadeusz Bujnicki

Title variants

Powieść historyczna według Sienkiewicza. Teoria i praktyka

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Problematyka gatunkowa powieści historycznej zajmowała Sienkiewicza jeszcze przed przystąpieniem do uprawiana tego gatunku Wśród recenzji pisarza szczególnie ważna jest krótka ocena Krzyżaków 1410 Kraszewskiego, na podstawie której Sienkiewicz określił ogólne zarysy gatunku. Natomiast oceniając Szkice historyczne Ludwika Kubali, wskazał na potencjalną literackość samych dziejów. Praktykę na polu powieści historycznej autora Trylogii poprzedziła stylizowana na pamiętnik staropolski Niewola tatarska. Z kolei słynny cykl powieści o siedemnastym wieku uformował model powieści historycznej powtarzany potem w Quo vadis i Krzyżakach. Swoje doświadczenie pisarskie uogólnił Sienkiewicz w odczycie o powieści historycznej, w którym wyłożył swoje poglądy na cel i formę tego gatunku.

EN

Sienkiewicz had shown a keen interest in the issue of the historical novel prior to making his own first attempts at the genre. Among various reviews written by Sienkiewicz, a short analysis of Kraszewski’s Teutonic Knights 1410 (Krzyżacy 1410) is of  particular significance, since Sienkiewicz stipulates there a general outline of the genre. On the other hand, while evaluating Historical Sketches (Szkice historyczne) by Ludwik Kubala, Sienkiewicz pointed to the potential literatureness of the history itself. The practical realisation of the genre of historical novel, as exercised by the author of The Trilogy, was preceded by his Tartar Captivity (Niewola tatarska), stylised for an old-Polish diary. And the famous series of novels set in the 17th century had formed the model of historical novel which was subsequently repeated in Quo Vadis and The Teutonic Knights (Krzyżacy). Sienkiewicz generalised on his writing experience in a lecture on the historical novel, in which he listed his views regarding the purpose and the form of the genre.

Keywords

PL

powieść historyczna; Sienkiewicz; postać; stylizacja; powieść historyczna; Sienkiewicz; postać; stylizacja

EN

historical novel; character; stylisation

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2016
• Issue: 5
• Pages: 123-137

Dates

published

2016-12-30

Contributors

author

Tadeusz Bujnicki

• Uniwersytet Warszawski, Wydział „Artes Liberales”

References

• Bujnicki T., Sześć szkiców o Zagłobie i inne studia sienkiewiczowskie, Warszawa 2014.
• Krzyżanowski J., Twórczość Henryka Sienkiewicza, Warszawa 1970.
• Kubala L., Szkice historyczne, seria 1, Lwów 1880.
• Nowicka-Jeżowa A., Sarmatyzm i barok w „Trylogii”, [w:] Po co Sienkiewicz?, red. T. Bujnicki, J. Axer, Warszawa 2007, s. 19–36.
• Sienkiewicz H., Listy, t. 1, cz. 1–2, red. i wstęp J. Krzyżanowski, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1977.
• Sienkiewicz H., Listy, t. 2, cz. 1–3, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 1996.
• Sienkiewicz H., Listy, t. 3, cz. 1–3, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 2007.
• Sienkiewicz H., Listy, t. 4, cz. 1–3, Warszawa 2008.
• Sienkiewicz H., Listy, t. 5, cz. 1–3, oprac. M. Bokszczanin, Warszawa 2009.
• Sienkiewicz H., Mieszaniny literacko-artystyczne, [w:] tenże, Dzieła, t. 50, Warszawa 1950.
• Sienkiewicz H., Niewola tatarska, [w:] tenże, Wybór nowel i opowiadań, oprac. T. Bujnicki, Wrocław 1979, BN, s. I, nr 231, s. 285–331.
• Sienkiewicz H., Ogniem i mieczem, t. 1–2, wstęp B. Mazan, oprac. D. Mazanowa, Wrocław 1990.
• Sienkiewicz H., Potop, t. 1–3, wstęp B. Mazan, oprac. D. Mazanowa, Wrocław 1991.
• Sienkiewicz H., Pan Wołodyjowski, wstęp B. Mazan, oprac. D. Mazanowa, Wrocław 1995.
• Sienkiewicz H., Szkice literackie I, [w:] tenże, Dzieła, t. 45, Warszawa 1951, s. 102–124.
• Sienkiewicz H., Wiadomości bieżące II, [w:] tenże, Dzieła, t. 52, Warszawa 1950.
• Szajnocha K., Dwa lata dziejów naszych, t. I, Lwów 1865; t. II, Lwów 1869.
• Szweykowski Z., „Trylogia” Sienkiewicza i inne szkice o twórczości pisarza, Poznań 1973.
• Wilkoń A., O języku i stylu „Ogniem i mieczem” Henryka Sienkiewicza, Kraków 1976.
• Wyka K., O postaciach sienkiewiczowskich, [w:] J. Krzyżanowski, J. Wegner, K. Kurkowska, K. Wyka i in., Sienkiewicz. Odczyty, Warszawa 1960, s. 104–123.
• Wyka K., Sprawa Sienkiewicza, [w:] tenże, Szkice literackie i artystyczne, t. I, Kraków 1956.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.05.09