W jednym pierścieniu. Zarys relacji intermedialnych literatury i sztuki jubilerskiej

• Authors: Ewelina Suszek

Title variants

EN

In One Ring. An Outline of Intermedial Relationships between Literature and Jewellery Art

Abstracts

EN

The article is synthetic in character and attempts to outline of multi-faceted, elaborate, but unevenly structured relationships between literature and jewellery art products. Referring to examples of projects from different eras, the author aims to emphasise the importance of these relationships for the development of the two media, and to highlight the significance of examining this field, which has been rather marginalised by researchers so far. Not only does she analyse this issue by using Werner Wolf’s concept of medium and intermediality in the broad sense of the term, which is open to traditional arts, but also examines categories connected with intermediality, including extracompositional intermediality, intracompositional intermediality, and their subcategories. The author does not underestimate the usefulness of the ontological intermediality category; therefore, the conclusion of the paper includes reflection on jewellery-oriented metaphors.

PL

Artykuł ma charakter syntetyczny i stanowi próbę wstępnego zarysu wieloaspektowych i złożonych, choć nierównomiernie budowanych związków literatury z dziełami sztuki jubilerskiej. Autorka, przywołując przykłady projektów z różnych epok, stara się podkreślić znaczenie tych relacji dla rozwoju obu mediów oraz zaakcentować wagę podjęcia studiów w tym zakresie, dotąd dość marginalizowanych. Do analizy zagadnienia przyjmuje teorię medium i szeroko rozumianej intermedialności Wernera Wolfa, którą można aplikować do badań nad tradycyjnymi sztukami. Autorka wykorzystuje więc kategorie intermedialności wewnątrzkompozycyjnej i zewnątrzkompozycyjnej oraz związane z tymi obszarami podkategorie. Nie bagatelizuje jednak przy tym użyteczności kategorii intermedialności ontologicznej, dlatego w finale artykułu podejmuje również refleksję nad jubilerską metaforyką.

Keywords

EN

literature; jewellery; medium; intermediality

PL

literatura; biżuteria; medium; intermedialność

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
• Year: 2021
• Issue: 10
• Pages: 33-65

Dates

published

2021

Contributors

author

Ewelina Suszek

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie

• https://orcid.org/0000000265745842

References

• Aalders G., Nazi Looting: The Plunder of Dutch Jewry during the Second World War, trans. A. Pomerans, E. Pomerans, Oxford 2004.
• Abrams M.H., Zwierciadło i lampa. Romantyczna teoria poezji a tradycja krytycznoliteracka, przeł. M.B. Fedewicz, Gdańsk 2003.
• Andrejczyk M., Etymologia i konotacje nazw drogich kamieni w twórczości Adama Mickiewicza oraz Juliusza Słowackiego. Studium leksykalno-stylistyczne, Białystok 2020.
• Andrews I., Design Structures of Treasure Book Covers from the 6th to the 12th Century, praca dyplomowa obroniona w 2010 r. w University of Huddersfield.
• Bachelard G., Poetyka przestrzeni: szuflada, kufry i szafy, „Pamiętnik Literacki” 1976, nr 1.
• Bachelard G., Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, wybór H. Chudak, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz, wstęp J. Błoński, Warszawa 1975.
• Benjamin W., Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, przeł. J. Sikorski, [w:] Walter Benjamin – Anioł Historii: eseje, szkice, fragmenty, wybór i oprac. H. Orłowski, Poznań 1996.
• Bieńczyk M., Przezroczystość, Warszawa 2015.
• Biżuteria w Polsce. Konteksty, zbiory, ekspozycje, red. K. Kluczwajd, Toruń 2019.
• Bochińska B., Zacznij kochać dizajn. Jak kolekcjonować polską sztukę użytkową, Warszawa 2016.
• Boćkowska A., Księżyc z Peweksu. O luksusie w PRL, Wołowiec 2017.
• Bodei R., O życiu rzeczy, przeł. A. Bielak, Łódź 2016.
• Bojarska K., Rzecz na łasce opowieści. Na marginesie „Rzeczy i Zagłady” Bożeny Shallcross, „Teksty Drugie” 2011, nr 5.
• Bojda W., Miniatura, [w:] Ilustrowany słownik terminów literackich. Historia, anegdota, etymologia, red. Z. Kadłubek, B. Mytych-Forajter, A. Nawarecki, Gdańsk 2017.
• Burzyńska A., Literatura jako sztuka uwodzenia (Przyczynek do tematu), „Teksty Drugie” 1998, nr 4.
• Chagas C., The Banal Reproduction of the XXI Century Jewellery from Simulacrum Construction, „Moda Documenta: Museu, Memória e Design” 2015, no. 1.
• Cunningham J., Contemporary European Narrative Jewellery: The Prevalent Themes, Paradigms and the Cognitive Interaction Between Maker, Wearer and Viewer Observed through the Process, Production and Exhibition of Narrative Jewellery, praca doktorska obroniona w 2008 r. w The Glasgow School of Art.
• Czabanowska-Wróbel A., Złotnik i śpiewak. Poezja Leopolda Staffa i Bolesława Leśmiana w kręgu modernizmu, Kraków 2009.
• Czernik S., Stare złoto. O polskiej pieśni ludowej, Warszawa 1962.
• Dawson C., Poetic Style. Jewellery and Value in Victorian Poetry, [w:] C. Dawson, Victorian Poetry and the Culture of Evaluation, Oxford 2020. https://doi.org/10.1093/oso/9780198856108.001.0001
• Dziadek A., Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji współczesnej, Katowice 2004.
• Eckmann A., Bogactwo i ubóstwo w pismach świętego Augustyna, [w:] Zbytek i ubóstwo w starożytności i średniowieczu, red. L. Kostuch, K. Ryszewska, Kielce 2010.
• Eliade M., Kowale i alchemicy, przeł. A. Leder, Warszawa 2007.
• Epos. Zbiór arcydzieł poezyi epickiej wszystkich czasów i narodów w streszczeniach i wyciągach, t. 1: Epos babiloński. Enuma eliš, oprac. A. Lange, Brody 1909.
• Fijałkowski S., Tu i teraz – o awangardowym wizerunku bursztynu. Affluenza – obiecujący początek końca pandemii, [w:] Elitarna fascynacja czy niedoceniony element obrazu sztuki polskiej? Biżuteria w Polsce, red. K. Kluczwajd, Toruń 2013.
• Gems of Classical Chinese Poetry, ed. Y. Xingpei, transl. into English X. Yuan Zhong, X. Fang, H. Shan, Beijing 2006.
• Ghahramani A., Jewellery Having a Secret Message, praca dyplomowa obroniona w 2020 r. w Politechnice Mediolańskiej.
• Ghosh S., Art of the Book: A Brief History of Decorative Book Binding, „The Chitrolekha. Journal on Art and Design” 2020, no. 2. https://doi.org/10.21659/cjad.42.v4n204
• Goffman E., Człowiek w teatrze życia codziennego, przeł. J. Szacki, Warszawa 2000.
• Gombrich E.H., Zmysł porządku. O psychologii sztuki dekoracyjnej, red. D. Folga-Januszewska, Kraków 2009.
• Gomulicki J.W., Wiersze. Dodatek krytyczny, [w:] C.K. Norwid, Dzieła zebrane, oprac. J.W. Gomulicki, t. 2, Warszawa 1966.
• Gross J.T., współpraca I. Grudzińska-Gross, Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów, Kraków 2011.
• Gruchała J.S., Andrzeja Morsztyna gry z czytelnikiem: o pewnym typie wiersza enumeracyjnego, „Teksty Drugie” 1997, nr 4.
• Guriewicz A., Kategorie kultury średniowiecznej, przeł. J. Dancygier, Warszawa 1976.
• Hamerski W., Prze=rysowane z prze-pisanego. Prze-czytać „Złoty kubek” Teofila Lenartowicza, „Teksty Drugie” 2013, nr 5.
• Hejmej A., Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe, Kraków 2013.
• Hübner-Wojciechowska J., Lata 60. XX wieku. Sztuka użytkowa, Warszawa 2014.
• Inglot M., Wyobraźnia poetycka Norwida, Warszawa 1988.
• Jakubowska-Ożóg A., Dialog z tekstem, dialog w tekście – „Złoty kubek” Janusza A. Ihnatowicza, „Kształcenie Językowe” 2010, nr 8.
• Janion M., „Kuźnia natury”, [w:] M. Janion, Prace wybrane. Gorączka romantyczna, wstęp M. Czermińska, t. 1, Kraków 2000.
• Janion M., Wiersze sieroce Lenartowicza, „Pamiętnik Literacki” 1972, nr 4.
• Jastrzębski Z., Pamiętnik artysty. O Vade mecum C.K. Norwida, „Roczniki Humanistyczne” 1958, nr 1.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, http://www.katechizm.opoka.org.pl/rkkkIII-2-2.htm [dostęp 6.09.2021].
• Kicińska U., Splendory domowe w staropolskich inwentarzach ruchomości, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 2017, nr 4.
• Kisiel J., Tropy samotności. O doświadczeniu egzystencji w poezji, Katowice 2011.
• Klejnoty poezji polskiej. Od Mickiewicza do Herberta, red. D. Lebioda, Warszawa 2003.
• Korwin-Piotrowska D., Poetyka – przewodnik po świecie tekstów, Kraków 2011.
• Kotarska J., „On karbunkułem świetnym i ognistym”. W kręgu metaforyki szlachetnych kamieni, „Ruch Literacki” 1997, z. 4.
• Krasiński Z., Pisma Zygmunta Krasińskiego. Wydanie jubileuszowe, red. J. Czubek, t. 6: Utwory liryczne (1833–1858), Kraków 1912.
• Krótki Z., Polskie leksemy o rdzeniu -próżn-, [w:] Zmienność – stałość – różnorodność w dawnej i współczesnej polszczyźnie, red. B. Mitrenga, Katowice 2014.
• Krzywobłocka B., Krzywobłocka R., Tajemnice klejnotów, Warszawa 1983.
• Kukulski L., Precjoza Morsztynowskie (II), „Przegląd Humanistyczny” 1975, nr 7.
• Kuźma E., Kolor i słowo, „Teksty” 1975, nr 2.
• Leociak J., „Złoto zaczęło płakać krwawymi łzami”. Wokół motywów popiołu i złota w poezji Tadeusza Różewicza, „Konteksty” 2015, nr 4.
• Lessing G.E., Laokoon, czyli O granicach malarstwa i poezji, przeł. H. Zymon-Dębicki, oprac. M. Mencfel, wyd. 2, Kraków 2012.
• Lira-Śliwa T., Perły czułości, https://www.poezija.com.pl/index.php/recenzje/638-pery-czuoci [dostęp 4.09.2021].
• Lumezi L.R., Koprčina A., Lazer Lumezi: Nakit kao metafora = Jewellery as Metaphor, przeł. na jęz. ang. G. McMaster, Zagrzeb 2006.
• Łukaszewicz A., Skarby Kleopatry: legenda i okruchy prawdy, [w:] Zbytek i ubóstwo w starożytności i średniowieczu, red. L. Kostuch, K. Ryszewska, Kielce 2010.
• Mackay Ch., Introduction, [w:] Thousand and One Gems of English Poetry, ed. Ch. Mackay, London 1872.
• Mazur A., Między geologią, poetyką i etyką: „Kolorowe kamienie” Alberta Stiftera, [w:] Kamień w literaturze, języku i kulturze, t. 1, red. M. Roszczynialska, K. Wądolny-Tatar, Kraków 2013.
• McNeil P., Riello G., Historia luksusu, przeł. J. Jackowicz, Warszawa 2017.
• Mickiewicz A., Ballady, romanse, sonety, Warszawa 2000.
• Morus T., Utopia, przeł. K. Abgarowicz, Lublin 1993.
• Moulton M.R., Holmes V.L., Pattern Poems: Creative Writing for Language Acquisition, [w:] The Journal of the Imagination in Language Learning, eds. C. Coreil, M. Napoliello, Jersey City 1997.
• Mrowcewicz K., „Cannochiale sarmatico”, czyli staropolska konstelacja Marina, „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 1994, nr 29.
• Nawarecki A., Antologia jako „gatunek koronny” naszych czasów, [w:] Antologia literacka: przemiany, ekspansja i perspektywy gatunku, red. M. Kokoszka, B. Szałasta-Rogowska, Katowice 2017.
• Nawarecki A., Rzeczy i marzenia. Studia o wyobraźni poetyckiej skamandrytów, Katowice 1993.
• Nawarecki A., Skarb w Srebrnym Jeziorze, [w:] Znajomym gościńcem. Prace ofiarowane Profesorowi Ireneuszowi Opackiemu, red. T. Sławek, przy współudziale A. Nawareckiego i D. Pawelca, Katowice 1993.
• Norwid C.K., Poezje, wybór i wstęp M. Jastrun, Warszawa 1956.
• Norwid C.K., Utwory zebrane, wybór M. Inglot, Wrocław 1997.
• Od tradycji do współczesnego designu. Zjawiska, pojęcia i twórcy współczesnej polskiej biżuterii, projekt pilotowany przez Galerię Sztuki w Legnicy, http://bizuteriaartystycznawpolsce.pl/index.php/p/item/149-mariusz-andrzej-pajaczkowski [dostęp 19.03.2021].
• Opacka-Walasek D., Chwile i eony. Obrazy czasu w polskiej poezji drugiej połowy XX wieku, Katowice 2005.
• Opacka-Walasek D., Pasaże liryczne, Katowice 2013.
• Opacki I., Krzyżowanie się postaci gatunkowych jako wyznacznik ewolucji poezji, „Pamiętnik Literacki” 1963, nr 4.
• Opacki I., Pomnik i wiersz. Pamiątka i poezja na przełomie oświecenia i romantyzmu, „Roczniki Humanistyczne” 1970, nr 1.
• Oprawa książki, [w:] Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. S. Kozakiewicz, Warszawa 1969.
• Overy R., Making a Killing. The Economics of the Holocaust. The Fifth University of Glasgow Holocaust Memorial Lecture. 26 January 2005, https://www.gla.ac.uk/media/Media_767756_smxx.pdf [dostęp 5.06.2021].
• Pacevičius A., Czytelnictwo, przeł. B. Piasecka, [w:] Kultura Wielkiego Księstwa Litewskiego. Analizy i obrazy, red. V. Ališauskas i in., wyd. 2, Kraków 2011.
• Perły i kamienie. Wybór serbsko-chorwackiej poezji ludowej, oprac. A. Kamieńska, Warszawa 1967.
• Piętka R., „Kiedy gwiazdy się na niebie złocą…”. Metaforyka jubilerska w rzymskich opisach nieba, „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae” 2015, nr 2. https://doi.org/10.14746/sppgl.2015.XXV.2.4
• Plichta P., „Oto kładę na Syjonie kamień” (Iz 28, 16). Biblijna symbolika kamienia w wybranych perykopach, [w:] Kamień w literaturze, języku i kulturze, t. 1, red. M. Roszczynialska, K. Wądolny-Tatar, Kraków 2013.
• Pliniusz, Historia naturalna (wybór), t. 1, wstęp, przeł. I. i T. Zawadzcy, Wrocław–Kraków 1961.
• Pointon M., Brilliant Effects. A Cultural History of Gem Stones & Jewellery, New Haven–London 2009.
• Pointon M., Rocks, Ice and Dirty Stones. Diamond Histories, London 2017.
• Pound E., ABC czytania, przeł. K. Biskupski, „Teksty” 1981, nr 3.
• Prokop K.R., Między ascezą a przepychem. Dwa studia o rzeczach codziennego użytku i przedmiotach zbytku w regułach zakonnych oraz kościelnych ceremoniach w średniowieczu i czasach nowożytnych, Warszawa 2013.
• Przyboś J., Więcej o manifest, Warszawa 1962.
• Przyboś J., Zapiski bez daty, Warszawa 1970.
• Pytlewska A., Kunszt, czyli poetyckie precjoza starości, w późnej twórczości Jarosława Iwaszkiewicza i Jarosława Marka Rymkiewicza, [w:] Egzystencjalne doświadczenie starości w literaturze, red. A. Gleń, I. Jokiel, M. Szladowski, Opole 2008.
• Rajewsky I.O., Intermediality, Intertextuality, and Remediation, „A Literary Perspective on Intermediality. Intermédialités/ Intermediality” 2005, no. 6.
• Rączka T., Polsko-inflancka literatura romantyczna, praca doktorska obroniona w 2013 r. na Uniwersytecie Śląskim.
• Rochacki J., Relacje pomiędzy sferą twórczą a wykonawczą we współczesnym polskim złotnictwie artystycznym, [w:] Biżuteria w Polsce. Amulet, znak, klejnot. Materiały z IV Sesji Naukowej zorganizowanej przez Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki oraz Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A. w Gdańsku, w dniach 6–7 marca 2003 roku, red. K. Kluczwajd, Toruń 2003.
• Rusinek M., Między retoryką a retorycznością, Kraków 2003.
• Rusiniak M., Obóz zagłady Treblinka II w pamięci społecznej (1943–1989), Warszawa 2008.
• Ryś A., Kamienie szlachetne w literaturze starożytnej Grecji i Rzymu, Gdańsk 2013.
• Rzepińska M., Historia koloru w dziejach malarstwa europejskiego, wyd. 2, Kraków 1983.
• Sala Z., Niby-kwarantanna to normalny stan, „Nowy Napis” 10.09.2020, https://nowynapis.eu/tygodnik/nr-66/artykul/niby-kwarantanna-normalny-stan [dostęp 5.09.2021].
• Schlumpf E., Intermediality, Translation, Comparative Literature, and World Literature, „CLCWeb: Comparative Literature and Culture” 2011, no. 3. https://doi.org/10.7771/1481-4374.1814
• Schröter J., Discourses and Models of Intermediality, „CLCWeb: Comparative Literature and Culture” 2011, no. 3. https://doi.org/10.7771/1481-4374.1790
• Shallcross B., Rzeczy i Zagłada, Kraków 2010.
• Skibska A.M., Między roszadą a niebytem. Milana Kundery wadzenie się ze śmiercią, „Slavica Wratislaviensia” 2019, nr 3875. https://doi.org/10.19195/0137-1150.168.29
• Skibski K., „Zataję siebie w kropce tego wiersza” – językowe precjoza w poezji Urszuli Kozioł, [w:] K. Skibski, Poezja jako iteratura. Relacje między elementami języka poetyckiego w wierszu wolnym, Poznań 2017. https://doi.org/10.14746/pspsl.2018.32.11
• Sobucki W., Jarmińska D., Rams D., Rękopiśmienne skarby Biblioteki Narodowej: badania technologiczne, „Ochrona Zabytków” 1998, nr 2.
• Solewski R., Metaksiążka. Książka artystyczna jako hermeneutyka księgi, „Estetyka i Krytyka” 2005, nr 7/8.
• Solewski R., Synteza i wypowiedź. Poezja i filozofia w sztukach wizualnych na przełomie XX i XXI wieku, Kraków 2007.
• Sowa W., „Iuppiter Lapis”, awestyjski Asman. Niebo jako kamień. U źródeł indoeuropejskiej metafory, [w:] Kamień w literaturze, języku i kulturze, t. 2, red. M. Roszczynialska, K. Wądolny-Tatar, Kraków 2013.
• Staniszewska E., O sztuce designu, Radom 2012.
• Stasiewicz J., Oddziaływanie dzieła w kontekście estetyki haptycznej, na przykładzie autorskiej kolekcji biżuterii, praca doktorska obroniona w 2017 r. na Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi.
• Sudjic D., Język rzeczy. Dizajn i luksus, moda i sztuka. W jaki sposób przedmioty nas uwodzą?, przeł. A. Puchejda, Kraków 2013.
• Suszek E., Figuracje braku i nieobecności. Miłobędzka – Białoszewski – Kozioł, Kraków 2020.
• Szerszenowicz J., Inspiracje plastyczne w muzyce, Łódź 2012.
• Szlęk I., Epoki i style, czyli biżuteria w historii, https://bizuteriadawna.pl/epoki-i-style-w-bizuterii.html [dostęp 6.04.2021].
• Sztambuch romantyczny, oprac. A. Biernacki, red. M. Janion, Kraków 1994.
• Tatarkiewicz W., Sztuka. Dzieje stosunku sztuki i poezji, [w:] W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycia estetyczne, wyd. 4, Warszawa 1988.
• Toczyńska M.B., O biżuterii oświeconych uwag kilka, [w:] Codzienność i niecodzienność oświeconych, red. B. Mazurkowa, cz. 1, Katowice 2013.
• Tokarska-Bakir J., Skaz antysemityzmu, „Teksty Drugie” 2009, nr 1–2, s. 302–317.
• Vasina D., Waldemar Węgrzyn: Drugie powstanie materii a właściwie Kraina Metaksy albo Otwarty katalog rzeczy mało prawdopodobnych, „Linia Prosta” 2021, nr 13/14, https://liniaprosta.com/waldemar-wegrzyn-drugie-powstanie-materii-a-wlasciwie-kraina-metaksy-albo-otwarty-katalog-rzeczy-malo-prawdopodobnych/?fbclid=IwAR2imPRk87JswNqg3mqsBW__OOP2Z1O7bQwwvRIbJIoLkwpV_kYw_TtIwWE [dostęp 1.04.202].
• Wasilewska-Chmura M., Przestrzeń intermedialna literatury i muzyki. Muzyka jako model i tworzywo w szwedzkiej poezji późnego modernizmu i neoawangardy, Kraków 2011.
• Wellek R., Warren A., Literatura wobec innych sztuk, przekł., red. i posłowie M. Żurowski, Warszawa 1970.
• Wiatrowska P., W poetyckim lapidarium. Metaforyka kamieni szlachetnych w poezji Kazimierza Przerwy-Tetmajera, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej we Włocławku. Rozprawy Humanistyczne” 2013, nr 14.
• Wokół „Złotych żniw”. Debata o książce Jana Tomasza Grossa i Ireny Grudzińskiej-Gross, wybór i układ tekstów D. Lis, Kraków 2011.
• Wolf W., (Inter)mediality and the Study of Literature, „CLCWeb: Comparative Literature and Culture” 2011, no. 2. https://doi.org/10.7771/1481-4374.1789
• Wosiek B., Ironia w liryce Norwida, „Roczniki Humanistyczne” 1956/1957, nr 1.
• Wyka K., Życie na niby, Kraków 2010.
• Zaremba M., Gorączka szabru, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2009, nr 5, s. 193–220. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.312
• Zawodna M., „[…] pośrodku lasu była wielka, jasna polana”. Powojenna historia terenów byłego obozu zagłady w Bełżcu, [w:] Rzeczy i ludzie. Humanistyka wobec materialności, red. J. Kowalewski, W. Piasek, M. Śliwa, Olsztyn 2008.
• Zgorzelski Cz., Zasługi narodowe poezji polskiej w okresie pięćdziesięciolecia 1918–1968, „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza” 1968, nr 3.
• Zweiffel Ł., Utopia. Idealna odpowiedź na nieidealną rzeczywistość, Kraków 2008.
• Żeromski S., Snobizm i postęp, [w:] S. Żeromski, Snobizm i postęp oraz inne utwory publicystyczne, wstęp i oprac. A. Lubaszewska, Kraków 2003.
• Żuk M., „Cóż rzec o piękności klejnotów”. Znaczenie symboliczne i magiczne drogocennych kamieni w ikonografii i złotnictwie średniowiecznym, [w:] Kamień w literaturze, języku i kulturze, t. 2, red. M. Roszczynialska, K. Wądolny-Tatar, Kraków 2013.
• Biblia Sancta Familia, https://manuscriptum.pl/biblia-sancta-familia [dostęp 6.04.2021].
• Cenne diamenty. Koronawirus sparaliżował handel kamieniami szlachetnymi, 7.03.2021, https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2021-03-07/cenne-diamenty-koronawirus-sparalizowal-takze-handel-kamieniami-szlachetnymi/ [dostęp 6.09.2021].
• Jewellery from Books, https://www.youtube.com/watch?v=lMU7fCauKoI [dostęp 30.03.2021].
• Maggs B., The Beautifully Bound Books of Sangorsky & Sutcliffe, https://www.youtube.com/watch?v=9-tYpsV8W24 [dostęp 6.04.2021].
• Nowaczyk M., Pajączkowski M., Moim zdaniem… wystawa biżuterii z komunikatem, https://mzl.zgora.pl/2020/10/02/moim-zdaniem-wystawa-bizuterii-z-komunikatem/ [dostęp 19.03.2021].
• Pirages P., Jewelled Bindings, https://www.youtube.com/watch?v=oPdTC4mv_2s [dostęp 6.04.2021].
• Polacy rzucili się na diamenty podczas pandemii, 27.06.2020, https://pieniadze.rp.pl/portfel-inwestycyjny/art17463571-polacy-rzucili-sie-na-diamenty-podczas-pandemii [dostęp 6.09.2021].
• Pomysły na grawer, https://byilo.pl/pomysly-na-grawer/ [dostęp 6.04.2021].
• Rzemiosło artystyczne i wzornictwo w Polsce – dawna i nowsza biżuteria w Polsce, 14–15.03.2007, Gdańsk, program konferencji: http://www.zlotnictwo.info/stfz/2007/03sesja.html [dostęp 15.04.2021].
• Schwarzburg M., The Curse of the Great Omar, https://www.youtube.com/watch?v=y6V9JRHGU_ao [dostęp 6.04.2021].
• Sklep jubilerski Alighieri, https://shop.alighieri.co.uk/collections/alighieri-man [dostęp 14.03.2021].
• Tomasz Lis na żywo, 3.01.2011, https://www.tvp.pl/publicystyka/polityka/tomasz-lis-na-zywo/wideo/jan-i-irena-gross-03012011/3585628 [dostęp 5.09.2021].
• Zalewski B., Liberatura – Andrzej Bednarczyk „Świątynia kamienia”/‘The Temple Stone’, https://www.youtube.com/watch?v=T2SvM3DryfI [dostęp 06.04.2021], film przygotowany w ramach projektu „Wstąp do liberatury!”, Kraków 2008.

Identifiers

DOI

10.18778/2299-7458.10.03

Biblioteka Nauki

2033897