„Wakacje kredytowe” – analiza potencjalnych skutków regulacji dla kluczowych interesariuszy

• Authors: Monika Marcinkowska

Title variants

EN

“Credit Holidays”- Analysis of Potential Effects of the Regulation on Key Stake-Holders

Abstracts

EN

The purpose of the article/hypothesis: The aim of the article is to identify and assess the potential effects of the new regulation: "credit holidays", enacted by the Polish Sejm in June 2022, from the perspective of key stakeholders: current PLN mortgage borrowers, other customers (and potential customers) of banks, banks, bank shareholders, financial safety net institutions, and the economy. The hypothesis of the article states that the introduced regulations do not meet the conditions of good regulation, and in particular the principle of effectiveness and fairness of norms is violated.  Methodology: The article uses the approach of positive economic analysis of law using the deductive method.  Results of the research: The analysis of regulations introducing 'credit holidays' in Poland in 2022-23 leads to the conclusion that, in the short term, the only beneficiaries of the new regulations will be some borrowers (people with active PLN mortgage loan contracts) and regulators. The negative consequences of the analyzed regulations will be borne by other customers, the banks themselves and their owners, and - if other conditions are met - by the entire banking sector, and the economy. Some negative consequences may affect borrowers in longer term. An indirect long-term effect of regulations increasing protection of a selected group of clients may be disruption of development of financial awareness of the society, which will make independent, responsible management of personal finances more difficult, but also increase expectations for extension of this protection, disrupting free market processes. The analysis carried out has led to the conclusion that the regulation does not meet the postulate of being fair and effective, its cumulative consequences may be dangerous not only for banks and their owners, but also for customers, and collectively for the entire Polish economy.

PL

Cel artykułu/hipoteza: Celem artykułu jest identyfikacja i ocena potencjalnych skutków nowej regulacji: "wakacji kredytowych", uchwalonych przez polski sejm w czerwcu 2022 r., z punktu widzenia kluczowych interesariuszy: aktualnych złotowych kredytobiorców hipotecznych, pozostałych klientów (i potencjalnych klientów) banków, banki, ich właścicieli, instytucje sieci bezpieczeństwa finansowego oraz całą gospodarkę i pośrednio społeczeństwo. Artykuł dowodzi tezy, że analizowane przepisy nie spełniają warunków dobrej regulacji, a w szczególności naruszona jest zasada efektywności i sprawiedliwości norm. Metodyka: W artykule zastosowano podejście pozytywnej ekonomicznej analizy prawa, wykorzystując metodę dedukcyjną. Wyniki/Rezultaty badania: Przeprowadzona analiza regulacji wprowadzających „wakacje kredytowe” w Polsce w latach 2022-2023 prowadzi do wniosku, że w krótkim okresie jedynymi beneficjentami nowych przepisów będzie część kredytobiorców (osoby z aktywnymi umowami złotowych kredytów hipotecznych) oraz regulatorzy. Negatywne konsekwencje analizowanych przepisów obciążą pozostałych klientów, same banki i ich właścicieli oraz gospodarkę. Pewne negatywne konsekwencje mogą dotknąć kredytobiorców w dłuższym terminie. Pośrednim długofalowym efektem przepisów zwiększających ochronę wybranej grupy klientów może być zaburzenie rozwoju świadomości finansowej społeczeństwa, co utrudni samodzielne, odpowiedzialne zarządzanie finansami osobistymi, ale – co istotniejsze - także zwiększenie oczekiwań na rozszerzenie tej ochrony, zakłócającej procesy wolnorynkowe. Przeprowadzona analiza doprowadziła do wniosku, że regulacja nie spełnia postulatu sprawiedliwej i efektywnej, jej łączne konsekwencje mogą być niebezpieczne nie tylko dla banków i ich właścicieli, ale także dla klientów, a łącznie - dla całej polskiej gospodarki.

Keywords

PL

„wakacje kredytowe”; pomoc dla kredytobiorców; banki; interesariusze banków; system bankowy; skutki regulacji; ekonomiczna analiza prawa

EN

credit holidays; help for borrowers; banks; bank stakeholders; banking system; effects of regulation; economic analysis of the law

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Finanse i Prawo Finansowe
• Year: 2022
• Volume: 2
• Issue: 34
• Pages: 125-159

Dates

published

2022

Contributors

author

Monika Marcinkowska

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny

• https://orcid.org/0000000234949834

References

• Amron-SARFiN, 2021, Ogólnopolski raport o kredytach mieszkaniowych i cenach transakcyjnych nieruchomości, 4/2001.
• Amron-SARFiN, 2022, Ogólnopolski raport o kredytach mieszkaniowych i cenach transakcyjnych nieruchomości, 1/2022.
• Citi Handlowy, 2022, CitiWeekly, 16.05.2022, www.citibank.pl/poland/homepage/polish/files2/weekly220516.pdf
• Czechowska D., Stawska J., Witczak R., 2021, Bezpieczeńswo i stabilność systemu finansowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• EBA, 2022, Risk Dashboard. Data as of Q4 2022.
• EBI, 2022, CESEE Bank Lending Survey – Spring 2022.
• Freixas X., Rochet J.-Ch., 2007, Mikroekonomia bankowa, CeDeWu, Warszawa.
• Gaganis C., Galariotis E., Pasiouras F., Staikouras C., 2020, Bank profit efficiency and financial consumer protection policies, “Journal of Business Research”, vol. 118.
• Klapper L., Zaidi R., 2005, A Survey of Government Regulation and Intervention in Financial Markets, Prepared for the World Development Report 2005: Improving the Investment Climate for Growth and Poverty Reduction, Report No. 31439, World Bank.
• KNF, 2014, Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych.
• Long M., Vittas D., 1991, Financial regulation. Changing the rules of the game, World Bank Policy Research Working Paper WPS0803.
• Marcinkowska M., 2013, Regulation and self-regulation in banking: in search of optimum, “Bank i Kredyt”, vol. 44(2).
• Marcinkowska M., 2020, Kapitał relacyjny banków a kryzys pandemiczny. Działania polskich banków względem interesariuszy w obliczu Covid-19, Wydawnictwo SIZ, Łódź.
• Marcinkowska M., Wdowiński P. (red.), 2016, Wpływ regulacji kapitałowych i płynnościowych sektora bankowego na wzrost gospodarczy Polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź
• Matthews K., Thompson J., 2007, Ekonomika bankowości, PWE, Warszawa.
• Minds&Roses, 2022, Społeczna ocena wakacji kredytowych, https://zbp.pl/getmedia/3a795a82-b6b7-4624-952c-dda3c7ec8af5/Wakacje-kredytowe_M-R
• NBP 2022a, Raport o stabilności systemu finansowego, Czerwiec 2022, https://www.nbp.pl/systemfinansowy/rsf062022.pdf?v=2
• NBP 2022b, Sytuacja na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych, II kwartał 2022, https://www.nbp.pl/systemfinansowy/rynek_kredytowy_2022_2.pdf
• Santos J.A.C., 2001, Bank Capital Regulation in Contemporary Banking Theory, “Financial Markets, Institutions & Instruments”, vol. 10(2).
• Szczepańska O., 2008, Stabilność finansowa jako cel banku centralnego. Studium teoretyczno-poznawcze, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
• Szpringer W., 2001, Bezpieczeństwo systemu bankowego. Konkurencja czy współpraca?, Twigger, Warszawa.
• Ustawa z dnia 10.06.2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, tj. Dz. U. 2022, poz. 793, ze zm.
• Ustawa z dnia 23.03.2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, tj. Dz. U. 2020, poz. 1027, ze zm.
• Ustawa z dnia 09.10.2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, tj. Dz.U. 2022 poz. 298
• ZBP, 2022, Monitor bankowy. Maj 2022.
• Zieliński M., 2022, Zapłacą banki, czyli kto, 9.05.2022, www.rp.pl/opinie-ekonomiczne/art36258251-marcin-zielinski-zaplaca-banki-czyli-kto
• [www1] http://orka.sejm.gov.pl/proc9.nsf/ustawy/2269_u.htm [dostęp 20.06.2022].
• [www2] https://biznes.pap.pl/pl/news/pap/info/3293774,koszt-wakacji-kredytowych-to-ok--20-mld-zl--calosc-prawdopodobnie-do-rozpoznania-przez-banki-w-%E2%80%9922-%E2%80%93-knf [dostęp 2.06.2022].
• [www3] https://biznes.pap.pl/pl/news/pap/info/3297693,wakacje-kredytowe-to-istotne-obciazenie-dla-bankow--majace-wplyw-na-przyszle-mozliwosci-ich-rozwoju%E2%80%93-jastrzebski--knf [dostęp 8.06.2022].
• [www4] https://businessinsider.com.pl/finanse/wakacje-kredytowe-powinny-byc-dla-najbardziej-potrzebujacych-wiceszef-knf-tlumaczy/jlbnlkv [dostęp 8.06.2022].
• [www5] https://finanse.gazetaprawna.pl/artykuly/8465362,pawel-borys-dotacje-z-ue-rynek-kapitalowy-dostep-do-finansowania.html [dostęp 21.06.2022].
• [www6] https://heritagere.pl/analizy/przez-rzadowy-pakiet-o-kredyt-moze-byc-trudniej/158 [dostęp 21.06.2022].
• [www7] https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12346354/12785249/12785251/dokument554689.pdf [dostęp 15.06.2022].
• [www8] https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12346354/12785255/12785257/dokument554698.pdf
• [dostęp 15.06.2022].
• [www9] https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12346354/12785255/12785258/dokument560755.pdf [dostęp 15.06.2022].
• [www10] https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12346354/12785261/12785264/dokument560751.pdf [dostęp 15.06.2022].
• [www11] https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/E28E3FB5B4FE2331C1258845005E0A2A/%24File/2269.pdf [dostęp 2.06.2022].
• [www12] https://sdw.ecb.europa.eu [dostęp 19.06.2022].
• [www13] https://stat.gov.pl/wykres/1.html [dostęp 19.06.2022].
• [www14] https://tvn24.pl/biznes/pieniadze/wakacje-kredytowe-coraz-blizej-czy-beda-mialy-negatywny-wplyw-na-zdolnosc-kredytowa-biuro-informacji-kredytowej-wyjasnia-5754345 [dostęp 18.06.2022].
• [www15] https://tvn24.pl/biznes/pieniadze/wakacje-kredytowe-kredyty-hipoteczne-przez-rzadowy-pakiet-o-kredyt-moze-byc-trudniej-hre-investments-5758756 [dostęp 22.06.2022].
• [www16] https://zbp.pl/getmedia/4c72f170-1b72-4b46-bdf1-75391cb7eb63/Informacja-prasowa-komentarz-do-projektu-ustwy [dostęp 10.06.2022].
• [www17] www.efcongress.com/zrk/debata-zrk-potrzeby-kapitalowe-i-atrakcyjnosc-inwestycyjna-bankow/ [dostęp 23.06.2022].
• [www18] www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/2022_04_Dane_statystyczne_PL_78603.xlsx [dostęp 15.06.2022].
• [www19] www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/2022_04_Sektor_bankowy_PL_78604.pdf [dostęp 15.06.2022].
• [www20] www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy_archiwum.htm [dostęp 19.06.2022].
• [www21] www.pb.pl/zbp-koszt-hipotecznych-wakacji-kredytowych-moze-siegnac-279-mld-zl-1151625 [dostęp 28.05.2022].
• [www22] www.rp.pl/polityka/art36539721-zawieszenie-rat-dla-wybranych [dostęp 21.06.2022].

Identifiers

DOI

10.18778/2391-6478.2.34.03

Biblioteka Nauki

2121902