A Senior as an Individual in the Situation of Dementia. Tom Kitwood's Person-Centred Care Model and the Philosophy of Dialogue

• Authors: Agnieszka Smrokowska-Reichmann

Title variants

Senior jako Osoba w sytuacji choroby demencyjnej. Model Person – Centered Care Toma Kitwooda na tle filozofii dialogu

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Seniors suffering from dementia are always exposed to a reductive approach and depersonalization due to the specificity of that disease. The subjectivity of a senior is neglected or even completely negated. What remains unnoticed is the fact that, despite their disease, a senior is still a person – with the rights and needs of a person – and not just a helpless patient. The paper presents a break that has been made in the understanding and care of seniors with dementia thanks to the work of Tom Kitwood, a British psychologist. In Kitwood’s Person-Centred Care model, a person is defined as a relational, feeling, and historical being. At the same time, being a person is only possible in the interpersonal context. Hence the author's suggestion to read Kitwood’s concept from the angle of the philosophy of dialogue, which is always an affirmation of subjectivity and an opposition to tendencies that reify human beings. In the author’s opinion, Kitwood translated the main postulates of the philosophy of dialogue into the language of psychology, gerontology and senior care by operationalizing the indicators of the well-being of a patient with dementia.

PL

Seniorzy cierpiący na demencję, ze względu na specyfikę tej choroby, narażeni są zawsze na podejście redukcyjne i depersonalizujące. Zaniedbywany lub nawet całkowicie negowany jest wówczas wymiar podmiotowości seniora oraz to, że pomimo choroby pozostaje on nadal osobą – z prawami i potrzebami osoby – a nie jedynie bezradnym pacjentem. Artykuł przedstawia zwrot, jaki dokonał się w rozumieniu seniorów z demencją oraz opiece nad nimi dzięki pracy brytyjskiego psychologa Toma Kitwooda. W modelu Person-Centered Care osoba definiowana jest jako istota relacyjna, czująca i historyczna. Jednocześnie bycie osobą jest możliwie jedynie w kontekście interpersonalnym. Stąd wynika propozycja autorki artykułu, aby koncepcję Toma Kitwooda odczytać przez pryzmat filozofii dialogu, będącej zawsze afirmacją podmiotowości i sprzeciwem wobec tendencji reifikujących człowieka. Zdaniem autorki, Tom Kitwood, operacjonalizując wyznaczniki dobrostanu pacjenta z demencją, przetłumaczył główne postulaty filozofii dialogu na język psychologii, gerontologii i opieki senioralnej.

Keywords

EN

dementia; personhood; subjectivity; dialogue; relationship

PL

demencja; bycie osobą; podmiotowość; dialog; relacja; demencja; bycie osobą; podmiotowość; dialog; relacja

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
• Year: 2020
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 51-61

Dates

published

2020-06-24

Contributors

author

Agnieszka Smrokowska-Reichmann

• University of Physical Education in Kraków

• https://orcid.org/0000-0003-2531-8130

References

• Barcikowska M., Bilikiewicz A. (2004) Choroba Alzheimera w teorii i praktyce klinicznej, Lublin, Wydawnictwo Czelej.
• Buber M. (1992) Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, transl. by J. Doktór, Warszawa, Wydawnictwo Pax.
• Buber M. (1993) Problem człowieka, transl. by J. Doktór, Warszawa, PWN.
• Gadacz T. (2009) Filozofia dialogu in: T. Gadacz, Historia filozofii XX wieku. Nurty, Kraków, Wydawnictwo Znak.
• Illife S., Drennan V., Bradford Dementia Group (2001) Primary Care and dementia, London, Jessica Kingsley Publishers.
• Janus E. (2016) Psychologia w pracy terapeuty zajęciowego. Wybrane zagadnienia, Warszawa, Diffin.
• Kitwood T. (1993) Person and process in dementia, “Journal of Geriatric Psychiatry”, 8: 541–545.
• Kitwood T. (1997) Dementia reconsidered: The person comes first, Buckingham, Open University Press.
• Kitwood T. (2005) Demenz. Der person-zentrierte Ansatz im Umgang mit verwirrten Menschen, Bern, Verlag Hans Huber.
• Kitwood T., Bredin K. (1992) Towards a theory of dementia care: personhood and well-being, “Ageing and Society”, 3 (12): 269–287.
• Morton I. (2002) Personenzentrierte Ansätze in der Betreuung von Menschen mit Demen, Stuttgart, Klett-Cota.
• Rogers C. R., Schmid P. F. (2004) Person-zentriert. Grundlagen von Theorie und Praxis. Mit einem kommentierten Beratungsgespräch von Carl R. Rogers, Mainz, Grünwald Verlag.
• Straś-Romanowska M. (2007) Późna dorosłość. Starzenie się in: Psychologia rozwoju człowieka, Psychologia rozwoju człowieka, B. Harwas-Napierała, J. Trempała J. (eds.), Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Tornstam L. (1989) Gero-transcendence: A reformulation of the disengagement theory, “Ageing. Clinical and Experimental Research”, 1 (1): 55–63.
• Tornstam L. (1999) Later-life transcendence: a new developmental perspective on ageing in: Religion, belief and spirituality in late life, L. E. Thomas, S. A. Eisendandler (eds.), New York, Springer.
• Welling K. (2004) Der person-zentrierte Ansatz von Tom Kitwood – ein bedeutender Bezugsrahmen für die Pflege von Menschen mit Demenz, “Unterricht Pflege“, 5 ( 9): 1–12.
• GUS, Statistics Poland (2016) Ludność w wieku 60+. Struktura demograficzna i zdrowie, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-w-wieku-60-struktura-demograficzna-i-zdrowie,24,1.html [accessed: 5.07.2016].

Identifiers

DOI

10.18778/2450-4491.10.05