Budowa graficzna pisma oraz zaburzenia w strukturze wyrazów na przykładzie wybranych próbek tekstów pisanych przez dorosłe osoby z dysleksją

• Authors: Marzena Maria Szurek

Title variants

Budowa graficzna pisma oraz zaburzenia w strukturze wyrazów na przykładzie wybranych próbek tekstów pisanych przez dorosłe osoby z dysleksją

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje wątek deficytów językowych wynikających z dysleksji, dotyczących osób dorosłych i manifestujących się zaburzeniami języka pisanego. Tym samym próbuje odejść od tradycji badań nad dysleksją, które w większości koncentrują się na okresie nauki szkolnej i problemach edukacyjnych. Oprócz wybiórczej analizy językoznawczej próbek tekstowych, która stanowi główną część pracy, w tekście zwrócono też uwagę na ogół symptomów występujących u dorosłych z dysleksją, które w znacznym stopniu mogą komplikować codzienne funkcjonowanie.

EN

The article raises the issue of language disability in adults resulting from dyslexia and manifested by written language disorders. This is how it tries to change the tradition of research on dyslexia, which is mostly focused on the school period and educational problems. In addition to the selective linguistic analysis of the text samples – which is the main part of the thesis – the article also looks at the other symptoms generally found in adults with dyslexia, which can significantly complicate the daily functioning.

Keywords

PL

dysleksja; dysleksja u dorosłych; dorosła osoba z dysleksją; dysgrafia; dysortografia; objawy dysleksji; zaburzenia systemu fonologicznego i morfologicznego; zaburzenia struktury wyrazu; dysleksja; dysleksja u dorosłych; dorosła osoba z dysleksją; dysgrafia; dysortografia; objawy dysleksji; zaburzenia systemu fonologicznego i morfologicznego; zaburzenia struktury wyrazu

EN

dyslexia; dyslexia in adults; adult with dyslexia; dysgraphia; dysortography; symptoms of dyslexia; disorders of the phonological and morphological system of language; word structure disorders

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Logopaedica Lodziensia
• Year: 2020
• Issue: 4
• Pages: 205-216

Dates

published

2020-11-26

Contributors

author

Marzena Maria Szurek

• Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Wychowaniu, Zakład Logopedii i Pedolingwistyki, ul. Kopernika 26, 30-501 Kraków

• https://orcid.org/0000-0002-8134-2285

References

• Bogdanowicz K., 2008, W czepku urodzona, czyli portret szczęśliwego dyslektyka, [w:] M. Bogdanowicz (red.), Portrety nie tylko znanych osób z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, s. 261–269.
• Bogdanowicz K., 2011a, Dysleksja a nauczanie języków obcych. Przewodnik dla nauczycieli i rodziców uczniów z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Bogdanowicz K., 2011b, Mam dysleksję i nie zawaham się jej użyć, „Gazeta Wyborcza”, 18.11, strony lokalne GW – Gdańsk, nr 268, s. 12.
• Bogdanowicz K., Bogdanowicz M., Pąchalska M., 2010, Studenci z dysleksją i ich słabe strony, „Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji”, nr 1(6), s. 12–14.
• Bogdanowicz M., 1995, Uczeń o specyficznych potrzebach edukacyjnych, „Psychologia Wychowawcza”, nr 3, s. 216–133.
• Bogdanowicz M., 1996, Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci – nowa definicja i miejsce w klasyfikacjach międzynarodowych, „Psychologia Wychowawcza”, nr 1, s. 13–23.
• Bogdanowicz M., 1999, Model kompleksowej pomocy osobom z dysleksją rozwojową – ocena stanu aktualnego i propozycje zmian w świetle reformy systemu edukacji, „Psychologia Wychowawcza”, nr 3, s. 217–227.
• Bogdanowicz M., 2002, Recepty na dobre czytanie i pisanie, [w:] W. Turewicz (red.), Jak pomóc dziecku z dysortografią, Zielona Góra: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, s. 39–50.
• Bogdanowicz M., 2005a, Dysleksja problemem całego życia, [w:] M. Sinica, A. Rudzińska Rogoża (red.), W kręgu specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania, Zielona Góra: Uniwersytet Zielonogórski, s. 7–21.
• Bogdanowicz M., 2005b, Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Bogdanowicz M., 2008a, Model diagnozowania dysleksji rozwojowej, „Dysleksja. Biuletyn Polskiego Towarzystwa Dysleksji”, numer sygnalny, s. 7–12.
• Bogdanowicz M., 2008b, Portrety nie tylko sławnych osób z dysleksją, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Bogdanowicz M., 2009, Dysleksja u osób dorosłych, [w:] I. Sosin, M. Matraszek (red.), Zeszyt terapeuty. Edukacja – profilaktyka – terapia, Warszawa: Polskie Towarzystwo Dysleksji, Warszawski Oddział nr 1, Centrum Wspomagania Rozwoju Osobowości, s. 52–61.
• Bogdanowicz M., 2011a, Kwestionariusz rozpoznawania ryzyka specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu u uczniów rozpoczynających naukę w II, III klasie, Gdynia: Wydawnictwo Operon.
• Bogdanowicz M., 2011b, Ryzyko dysleksji, dysortografii i dysgrafii – Skala Ryzyka Dysleksji wraz z normami dla klas I i II, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia Universalis.
• Bogdanowicz M., Krasowicz-Kupis G., 2000, Kwestionariusz objawów dysleksji u dorosłych Michaela Vinegrada, [w:] W. Turewicz (red.), Jak pomóc dziecku z dysortografią, Zielona Góra: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, s. 25–27.
• Bogdanowicz M., Adryjanek A., Różyńska M., 2007, Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców, Gdańsk: Wydawnictwo Operon.
• Bogdanowicz M., Czabaj R., Bućko A., 2008, Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom z dysleksją rozwojową, Gdynia: Wydawnictwo Operon.
• Bucholz J., Davies A. A., 2005, Adults with dyslexia demonstrates space-based and object-based covert attention deficits: Shifting attention to the periphery and shifting attention between objects in the left visual field, „Brain and Cognition”, t. 57(1), s. 30–34.
• Cieszyńska J., 2005, Nauka czytania krok po kroku. Jak przeciwdziałać dysleksji, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Cieszyńska-Rożek J., 2010, Zaburzenia linearnego porządkowania, czyli dysleksja, [w:] J. Cieszyńska, Z. Orłowska-Popek, M. Korendo (red.), Nowe podejście w diagnozie i terapii logopedycznej – metoda krakowska, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, s. 37–51.
• Chodyna-Santus M., 2014, Dysleksja w mediach, https://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/1710 (dostęp: 30.10.2019).
• Czabaj R., 2010, Rozpoznanie i wspomaganie uczniów ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się czytania i pisania (klasa IV–VI, gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalne), [w:] Podniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi, cz. 1, Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
• Czelakowska D., 2012, Metodyka edukacji polonistycznej dzieci w wieku wczesnoszkolnym, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• DSM-5. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 2013, Washington–London: American Psychiatric Association.
• ICD-10, 2000, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne, Kraków–Warszawa: Wydawnictwo Vesalius.
• Korendo M., 2009, Dysleksja – problem wciąż nieznany, „Studia Pedagogiczne Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego”, t. 18, s. 231–241.
• Kowaluk-Romanek M., 2016, Dysleksja. Czy taki diabeł straszny, jak go malują?, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. XXXV, z. 3, s. 305–320.
• Krasowicz-Kupis G., 2009a, Psychologia dysleksji, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Krasowicz-Kupis G. (red.), 2009b, Diagnoza dysleksji. Najważniejsze problemy, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Kurowska B., 2011, Dziecko ryzyka dysleksji w przedszkolu, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Łockiewicz M., Bogdanonwicz K. M., 2013, Dysleksja u osób dorosłych, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Nijakowska J., 2004, Usprawnianie umiejętności odczytywania i zapisywania wyrazów w języku angielskim młodzieży z dysleksją rozwojową, [w:] M. Bogdanowicz, M. Smoleń (red.), Dysleksja w kontekście nauczania języków obcych, Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia, s. 144–157.
• Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl (dostęp: 28.11.2019).
• Szurek M. M., 2014, Dysleksja istnieje naprawdę! – Jak ją rozpoznać i zrozumieć, „Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce”, t. 33, nr 3, s. 153–174.
• Wejner-Jaworska T., 2019, Dysleksja z perspektywy dorosłości, Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Wróbel T., 1979, Pismo i pisanie w nauczaniu początkowym, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Identifiers

DOI

10.18778/2544-7238.04.14