Kilka uwag na temat twórczości Krzysztofa Boguszewskiego

• Authors: Aleksander Stankiewicz

Title variants

EN

Some remarks on artistic work of Krzysztof Boguszewski

Abstracts

EN

The article deals with the artistic activity of Krzysztof Aleksander Boguszewski (d. 1635), nobleman, spiritual and painter, active in Poznań in years 1624–1635. In the past, scholars tried to do all they could to expand his oeuvre by resorting to imprecise comparisons or overinterpretation of his works. Also, they wanted to found style of his paintings in works of Herman Han. In the light of documents, it is sure that Boguszewski was not the imitator or even pupil of Han. He probably learned to paint in confraternity of painters in Lublin or Lwów. In fact, we can only proof his signature in one existing work – The entry of St. Martin into Amiens from 1628, originally from Cistercian church in Paradyż, but today exposed in Poznań cathedral. Other paintings from Paradyż Abbey, like The Heavenly Jerusalem (1628?), The Immaculate Conception (1628?) and St. Paul (1628?) and effigies of St. Mary from church in Otorów and Biechów (1632) we can include in the works of Boguszewski using the compare method. The other painting attributed by scholars to artist are fundamentally different. The iconography of his works from Paradyż were projected by the Cistercian abbot, Marek Łętowski (d. 1629). His conception for Boguszewski works was based on the instructions of Church intellectualist, like Carlo Borromeo or Gabriele Paleotti. It is very probably, that the painter, who became a priest in parish church of St. Adalbert in Poznań in 1630, was personally involved in the idea of artists working for the reform of the Church after the council of Trent

PL

Artykuł został poświęcony twórczości Krzysztofa Aleksandra Boguszewskiego (zm. 1635), szlachcica, duchownego i malarza, działającego w Poznaniu w latach 1624-1635. W przeszłości uczeni starali się robić wszystko, co w ich mocy, aby powiększyć jego dorobek, uciekając się do nieprecyzyjnych porównań lub nadinterpretacji jego dzieł. Genezę jego stylu widziano najczęściej w pracach Hermana Hana. W świetle dokumentów jest pewne, że Boguszewski nie był naśladowcą ani nawet uczniem Hana. Malarstwa uczył się prawdopodobnie w bractwie malarzy w Lublinie lub we Lwowie. Artysta sygnował wyłącznie jedno dzieło - Wjazd św. Marcina do Amiens z 1628 r., pierwotnie z kościoła cystersów w Paradyżu, dziś wyeksponowane w poznańskiej katedrze. Inne obrazy z opactwa w Paradyżu, jak Niebiańska Jerozolima (1628?), Niepokalane Poczęcie (1628?) i św. Paweł (1628?) oraz wizerunki Matki Bożej z kościoła w Otorowie i Biechowie (1632) możemy włączyć do prac Boguszewskiego metodą porównawczą. Inne obrazy, które uczeni przypisują artyście, są zasadniczo odmienne od wspomnianych prac. Autorem programu ikonograficznego obrazów Boguszewskiego z Paradyża jest opat cystersów Marek Łętowski (zm. 1629). Jego koncepcja została oparta na wskazówkach intelektualistów kościelnych, takich jak Carlo Borromeo czy Gabriele Paleotti. Jest bardzo prawdopodobne, że malarz, który został księdzem w kościele parafialnym św. Wojciecha w Poznaniu w 1630 r., realizował postawy artystów zaangażowanych w reformę Kościoła katolickiego.

Keywords

PL

Krzysztof Boguszewski; ikonografia; malarstwo manierystyczne; kontrreformacja

EN

iconography; mannerism painting; Counter-reformation

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Artifex Novus
• Year: 2019
• Issue: 3
• Pages: 20-33

Dates

published

2019

Contributors

author

Aleksander Stankiewicz

• Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

• https://orcid.org/0000000167077166

References

• A. Brosig, Materiały do historii sztuki wielkopolskiej, Poznań 1934, szp. XII-XIII;
• P. Krasny, Krzyżowo-kopułowe kościoły–mauzolea w Polsce w pierwszej połowie wieku XVII, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z historii sztuki” 1992, z. 20;
• E. Kręglewska-Foksowicz, E. Linette, J. Powidzki, A. Sławska, Sztuka baroku w Wielkopolsce, „Biuletyn Historii Sztuki” 1958, nr 1, t. 20;
• S. Krzysztofowicz-Kozakowska, F. Stolot, Historia malarstwa polskiego, Kraków 2000;
• J. Nowacki, Dzieje archidiecezji poznańskiej,t. 1: Kościół katedralny w Poznaniu, Poznań 1959;
• J. Nowiński, Ars cisterciensis. Kościół cysterski w średniowieczu – wyposażenie i wystrój, Warszawa 2016;
• N. Pajzderski, Poznań, Lwów–Warszawa 1922;
• J.St. Pasierb, Problemy ideowe iformalne pomorskich i wielkopolskich przedstawień „Koronacji Madonny” w XVII wieku, „Studia Theologica Varsaviensia” 1963, nr 1–2;
• K. Sinko, Boguszewski Krzysztof Aleksander, w: Polski słownik biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 219–220;
• J. Żukowski, Kryptoportrety polskich władców w malarstwie sakralnym XVII i XVIII wieku, „Rocznik Historii Sztuki” 2012, t. 37

Identifiers

DOI

10.21697/an.7061

Biblioteka Nauki

1068271