Czego o portatywie i pozytywie historyk sztuki nie wie, a co wiedzieć powinien

• Authors: Czesław Grajewski

Title variants

EN

What art historians do not know but should know about portative organ and positive organ

Abstracts

EN

The author briefly describes the history and use in music of two organ-type instruments: a portative organ and a positive organ. He shows the difference in construction between the two and the characteristic features that allow to identify both types in old painting. An important feature of both instruments is the arrangement of the pipes. In the paintings we can see two possibilities: from the left to the right side, the height of the pipes may decrease or increase. An accurate depiction would (always) show the pipe row decreasing from left to right.

PL

Autor opisuje pokrótce historię i zastosowanie w muzyce dwóch instrumentów organowych: portatywu i pozytywu. Ukazuje różnicę w budowie między nimi i charakterystyczne cechy, które pozwalają zidentyfikować oba typy w dawnym malarstwie. Ważną cechą obu instrumentów jest ułożenie piszczałek. Na obrazach widzimy dwie możliwości: od lewej do prawej wysokość piszczałek może się zmniejszyć lub zwiększyć. Właściwe przedstawienie pokazałoby (zawsze) malejący rząd piszczałek od lewej do prawej.

Keywords

PL

portatyw; pozytyw; instrumenty muzyczne; malarstwo

EN

portative organ; musical instruments; painting

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Artifex Novus
• Year: 2019
• Issue: 3
• Pages: 130-143

Dates

published

2019

Contributors

author

Czesław Grajewski

• Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego

• https://orcid.org/0000000226928232

References

• B. Brauchli, The Clavichord, Cambridge 1998;
• A. Czech, Ordynaci i trędowaci. Społeczne role instrumentów muzycznych, Gdańsk 2013;
• M. Dorawa, Organy Torunia i okolicznych kościołów, Toruń 2011;
• M. Drobner, Instrumentoznawstwo i akustyka , Kraków 1986;
• J. Erdman, Organy. Poradnik dla użytkowników, Warszawa 1992;
• J. Gołos, Polskie organy i muzyka organowa , Warszawa 1972;
• Cz. Grajewski, Instrument organowy w perspektywie sztuki wanitatywnej, „Musica Ecclesiastica” 2016, t. 11;
• Cz. Grajewski, Nieznany instrument organowy z Nowego Miasta Lubawskiego, „Seminare. Poszukiwania naukowe” 2009, t. 26, s. 319–323;
• J.St. Pasierb, Katedra symbol Europy. La cathedrale Europe, Pelplin 2003;
• C. Sachs, Historia instrumentów muzycznych ,tłum. S. Olędzki, Kraków 1989;
• M. Zgliński, O organach niebiańskich, piekielnych i o muzyce błazeńskiej co nieco, w: Initium sapientiae humilitas. Studia ofiarowane Profesorowi Jakubowi Pokorze z okazji 70. urodzin, red. M.M. Olszewska, A. Skrodzka, współpraca A.S. Czyż, Warszawa 2015;

Identifiers

DOI

10.21697/an.7069

Biblioteka Nauki

1068201