Ideological and Intertextual Relations Between the Targum Isaiah and the Gospel of John

• Authors: Mirosław Wróbel

Abstracts

PL

W niniejszym artykule autor poszukuje odpowiedzi na pytania: Czy istnieją związki ideowe i intertekstualne pomiędzy Targumem Izajasza a Ewangelią św. Jana? Czy tradycje zawarte w targumach mogły mieć wpływ na nauczanie Jezusa z Nazaretu i na Apostołów? W artykule targumy najpierw zostają ukazane w ich żydowskim i chrześcijańskim kontekście. Następnie autor zwraca uwagę na recepcję i znaczenie księgi Izajasza dla wspólnoty żydowskiej i dla wspólnoty Janowej. W sposób szczególny akcentuje on użycie tej księgi w liturgii synagogalnej i w Ewangelii Janowej. Autor ukazuje także nowe perspektywy interpretacyjne dla wybranych tekstów Janowych w świetle tekstów zawartych w Targumie Izajasza. Analizuje on relację Memra–Logos, mesjańską tożsamość Janowego Jezusa, znaczenie Abrahama w relacji do synów Izraela, znaczenie chwały Bożej, tożsamość cierpiącego Sługi JHWH, Jezusa jako Nowej Świątyni oraz zastosowanie formuły ego eimi w formie absolutnej. Autor zachęca do dalszych szczegółowych badań nad wpływem tradycji targumicznych na nauczanie Jezusa i na chrystologię czwartej Ewangelii.

EN

In this article, the author asks whether there are ideological and intertextual connections between the Targum Isaiah and the Gospel of St. John, and whether the traditions contained in the targums could have influenced the teaching of Jesus of Nazareth and the Apostles. The targums are first shown in their Jewish and Christian contexts. The author then turns his attention to the reception and significance of the book of Isaiah for the Jewish community and for the Johannine community. In particular, he emphasizes the use of this book in the synagogue liturgy and in the Gospel of John. The author also shows new interpretive perspectives for selected Johannine texts in light of the texts contained in the Targum Isaiah. He analyzes the Memra–Logos relationship, the messianic identity of the Johannine Jesus, the significance of Abraham in relation to the sons of Israel, the significance of God’s glory, the identity of YHWH’s suffering Servant, Jesus as the New Temple, and the use of the ego eimi formula in an absolute form. He encourages further detailed research on the influence of targumic traditions on the teaching of Jesus and on the Christology of the Fourth Gospel.

Keywords

PL

Targum Izajasza; Ewangelia Janowa; intertekstualność; Memra; Mesjasz; ego eimi

EN

Targum Isaiah; Gospel of John; intertextuality; Memra; Messiah; ego eimi

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Collectanea Theologica
• Year: 2023
• Volume: 93
• Issue: 1
• Pages: 85-102

Dates

published

2023

Contributors

author

Mirosław Wróbel

• The John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000000334247127

References

• Beattie, D.R. – McNamara, M.J. (ed.), The Aramaic Bible: Targums in Their Historical Context (Sheffield 1994).
• Beyer, K., Die aramäischen Texte vom Toten Meer (Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht 1994).
• Boismard, M.É., “Les citations targumiques dans le quatrième èvangile,” Revue Biblique 66 (1959) 374–378.
• Boyarin, D., “The Gospel of the Memra: Jewish Binitarianism and the Prologue to John,” Harvard Theological Review 94 (2001) 243–284.
• Burnet, R., “Les targums, textes choisis,” Cahiers Évangile. Supplement 198 (Paris: Éd. Du Cerf 2021).
• Chilton, B.D., Targumic Approaches to the Gospels: Essays in the Mutual Definition of Judaism and Christianity (Lanham, MD: University Press of America 1986).
• Chilton, B.D., The Isaiah Targum: Introduction, Translation, Apparatus and Notes (Collegeville, PA: The Liturgical Press 1990).
• Chilton, B.D., “Typologies of Memra and the Fourth Gospel,” Textual and Contextual Studies in the Pentateuchal Targums (ed. P.V. Flesher; Atlanta, GA: Scholars Press 1992) 89–100.
• Chilton, B.D., “Four Types of Comparison between the Targumim and the New Testament,” Journal for the Aramaic Bible 2 (2000) 163–188.
• Daise, M.A., Quotations in John: Studies on Jewish Scripture in the Fourth Gospel (New York, NY: T&T Clark 2019).
• Díez Macho, A., “Targum y Nuevo Testamento,” Mélanges Eugène Tisserant (Città del Vaticano: Libreria Vaticana 1964) I, 153–185.
• Díez Macho, A., Neophyti I. Targum Palestinese. MS de la Biblioteca Vaticana (Madrid – Barcelona: Consejo Superior de Investigaciones Científicas 1968–1978).
• Evans, C.A., To See and not Perceive: Isaiah 6:9–10 in Early Jewish and Christian Interpretation (Sheffield: Sheffield University Press 1997).
• Flesher, P.V., Targum Studies (Atlanta, GA: Scholars Press 1998).
• Flesher, P.V. – Chilton, B.D., The Targums: A Critical Introduction (Waco, TX: Baylor University Press 2011).
• Freed, E.D., Old Testament Quotations in the Gospel of John (Leiden: Brill 1965).
• Hamilton, J., “The Influence of Isaiah on the Gospel of John,” Perichoresis 5/2 (2007) 139–162.
• Hayward, C.T.R., Targums and the Transmission of Scripture into Judaism and Christianity (Leiden: Brill 2010).
• Himbaza, I., “La tradition du Targum en Néhémie 8,1–8,” Étude Théologiques et Religieuses 81 (2006) 543–552.
• Janzen, D., “The ‘Mission’ of Ezra and the Persian-Period Temple Community,” Journal of Biblical Literature 119 (2000) 619–643.
• Kasher, R., “The Aramaic Targumim and their Sitz im Leben,” Proceedings of the Ninth World Congress of Jewish Studies (ed. M. Goshen-Gottstein; Jerusalem: Hebrew University 1988) 75–85.
• Kaufman, S.A., Targum Jonathan to the Prophets: The Jewish Literary Aramaic Version of the Prophets from the files of the Comprehensive Aramaic Lexicon Project (CAL). Logos 10.
• Kot, P., Targumy a Pierwszy List św. Jana: Literacko-teologiczne związki tradycji targumicznej o Kainie i Ablu (TgN Rdz 4,1–17) z Pierwszym Listem św. Jana (Warszawa: Vocatio 2010).
• Le Déaut, R., Introduction à la littérature targumique (Rome: Pontifical Biblical Institute 1966).
• Legrand, T. – Joosten, J., The Targums in the Light of Traditions of the Second Temple Period (Boston, MA: Brill 2014).
• Lieberman, S., Hellenism in Jewish Palestine: Studies in the Literary Transmission Beliefs and Manners of Palestine in the I Century B.C.E. – IV Century C.E. (New York, NY: The Jewish Theological Seminary of America 1962).
• Manns, F., L’Évangile de Jean à la lumière du Judaisme (Jerusalem: Franciscan Printing Press 1991).
• McNamara, M., “Logos of the Fourth Gospel and Memra of the Palestinian Targum (Ex 12:42),” Expository Times 79 (1968) 115–117.
• McNamara, M., Targum and Testament: Aramaic Paraphrases of the Hebrew Bible: A Light on the New Testament (Shannon: Irish University Press 1972).
• McNamara, M., The New Testament and the Palestinian Targum to the Pentateuch (Rome: Pontifical Biblical Institute 1978).
• McNamara, M.J., Targum and Testament Revisited: Aramaic Paraphrases of the Hebrew Bible (Grand Rapids, MI: William B. Eerdmans 2010).
• McNamara, M., “‘To Prepare a Resting-Place for You’: A Targumic Expression and John 14,2–3,” Targum and New Testament (ed. M. McNamara; Tübingen: J.C.B. Mohr – Paul Siebeck 2011) 444–449.
• Mędala, S., Wprowadzenie do literatury międzytestamentalnej (Kraków: Enigma Press 1994).
• Reim, G., “Targum und Johannesevangelium,” Biblische Zeitschrift 27 (1983) 1–13.
• Ronning, J.L., “The Targum of Isaiah and the Johannine Literature,” Westminster Theological Journal 69 (2007) 247–278.
• Ronning, J.L., The Jewish Targums and John’s Logos Theology (Peabody, MA: Hendrickson Publishers 2010).
• Rytel-Andrianik, P., Use of Isaiah in the Fourth Gospel in Comparison to the Synoptics and Other Places in the New Testament (Doctoral dissertation; Oxford University; Oxford 2014).
• Schuchard, B.G., Scripture within Scripture: The Interrelationship of Form and Function in the Explicit Old Testament Citation in the Gospel of John (Atlanta, GA: Scholars 1992).
• Tal, A., The Language of the Targum of the Former Prophets and Its Position within the Aramaic Dialects (Tel Aviv: Tel Aviv University 1975).
• Tronina, A., Wokół Biblii w Qumran: Od Targumu (11Q10) do Midraszu (1Q20) (Kraków: Mogilany 2012).
• Ulmer, R., “Pesiqta Rabbati: A Text-Linguistic and Form-Analitical Analysis of the Rabbinic Homily,” Journal of Jewish Studies 64 (2013) 64–97.
• VanderKam, J.C., The Dead Sea Scrolls Today (Grand Rapids, MI: William B. Eerdmans 1994) 30–35.
• Van der Kooij, J.C., “Nehemiah 8:8 and the Question of the Targum Tradition,” Tradition of the Text (ed. G.J. Norton – S. Pisano; Fribourg: Éditions Universitaires de Fribourg 1991) 79–90.
• Westermann, C., The Gospel of John in the Light of the Old Testament (Peabody, MA: Hendrickson Publishers 1998).
• Wróbel, M.S., Księga Ezdrasza – Księga Nehemiasza (Częstochowa: Wydawnictwo św. Pawła 2010).
• Wróbel, M.S., “Jezus Janowy jako Objawiciel oblicza Ojca,” Verbum Vitae 20 (2011) 191–203.
• Wróbel, M.S., Targum Neofiti 1: Księga Rodzaju: Tekst aramejski – przekład – aparat krytyczny – przypisy (Lublin: Wydawnictwo Gaudium 2014).
• Wróbel, M.S., “The Influence of Isaiah on Jewish and Christian Liturgies,” The Unperceived Continuity of Isaiah (ed. J.H. Charlesworth; London – New York, NY: T&T Clark 2018) 186–201.
• York, A.D., “The Targum in the Synagogue and in the School,” Journal for the Study of Judaism 10 (1979) 74–86.

Identifiers

DOI

10.21697/ct.2023.93.1.04

Biblioteka Nauki

28394734