Współczesne wyzwania pedagogiki przedszkolnej i szkolnej w obszarze edukacji włączającej dzieci niewidome i słabowidzące

• Authors: Marzena Dycht

Title variants

EN

Contemporary challenges of pre-school and school pedagogy in the field of education including blind and visually impaired children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma na celu przybliżenie modelu edukacji włączającej dzieci niewidome i słabowidzące w placówkach przedszkolnych i szkolnych, zgodnie ze strategią normalizacji i założeniami współczesnej tyflopedagogiki. Wyjaśnia znaczenie podstawowych uwarunkowań dydaktyczno-metodycznych, organizacyjnych i społecznych oraz podkreśla rolę wczesnego wspomagania rozwoju dla jakości inkluzji dzieci z niepełnosprawnością wzroku w systemie kształcenia ogólnodostępnego. 

EN

The article aims to present a model of education involving blind and visually impaired children in pre-school and school institutions in accordance with the strategy of standardization and the objectives of contemporarypedagogy for visual impairment. The paper explains the importance of basic didactic-methodological, organizational and social conditions and also underlines the role of early development support for the quality of inclusion of children with visual disabilities in the public education system.

Keywords

PL

dziecko; niepełnosprawność wzroku; edukacja włączająca; przedszkole; szkoła; dziecko; niepełnosprawność wzroku; edukacja włączająca; przedszkole; szkoła

EN

child; sight disability; inclusive education; kindergarten; school

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Forum Pedagogiczne
• Year: 2018
• Volume: 8
• Issue: 2
• Pages: 93-109

Dates

published

2018-10-06

Contributors

author

Marzena Dycht

References

• Ainscow M. (2000). Robić właściwe rzeczy. Potrzeby specjalne z perspektywy doskonalenia szkoły. W: Fairbairn G., Fairbairn S. (red.). Integracja dzieci o specjalnych potrzebach. Wybrane zagadnienia etyczne. Warszawa: CMPP-P.
• Barańska M. (2007). Jak informować rodziców o stwierdzonych u dziecka nieprawidłowościach rozwojowych – psychologiczne konsekwencje niepomyślnej diagnozy. W: Kwaśniewska G. (red.). Interdyscyplinarność procesu wczesnej interwencji wobec dziecka i jego rodziny. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Chrzanowska I. (2014). Nauczanie inkluzyjne w doświadczeniach polskich – podstawy prawne i społeczne uwarunkowania. „Studia Edukacyjne”, nr 30, s. 109–117.
• Czerwińska K. (2016). Środowisko rodzinne małego dziecka z niepełnosprawnością wzroku. W: Czerwińska K. (red.). Wybrane aspekty rozwoju małego dziecka z niepełnosprawnością wzroku. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Czerwińska K., Dąbrowska I. (2015). Rodzice i specjaliści w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci niewidomych i słabowidzących. W: Czerwińska K. (red.). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka z niepełnosprawnością wzroku: w kręgu diagnozy i terapii. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Dycht M. (2015). Edukacja włączająca uczniów z dysfunkcją wzroku w Polsce – wdrażanie zobowiązań i analiza wątków zaniedbanych. „Niepełnosprawność i Rehabilitacja”, nr 2, s. 34–49.
• Dycht M. (2017). Edukacja i wspieranie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i rozwojowymi w placówkach oświatowych w Polsce. W: Śmiechowska-Petrovskij E. (red.). Dzieci z trudnościami rozwojowymi w młodszym wieku szkolnym. Indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne w procesie wspierania dzieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
• Finding Out about Blindness – Teacher’s Pack. Program wychowawczy sprzyjający integracji społecznej dzieci niewidomych (1991). London: Royal National Institute of The Blind.
• Firkowska-Mankiewicz A. (2004). Edukacja włączająca – wyzwaniem dla polskiej szkoły. „Szkoła Specjalna”, nr 1, s. 19–26.
• Kawczyńska-Reguła B., Pierzchała B. (2001). Zagadnienia nauczania początkowego dzieci z dysfunkcją wzroku. W: Poradnik dydaktyczny dla nauczycieli realizujących podstawę programową w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum z uczniami niewidomymi i słabo widzącymi. Warszawa: MEN.
• Kirenko J., Grindrich P. (2007). Odkrywanie niepełnosprawności wzrokowej w nauczaniu włączającym. Lublin: Wydawnictwo Akademickie WSSP.
• Konarska J. (2010). Rozwój i wychowanie rehabilitujące dziecka niewidzącego w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
• Konwencja praw osób niepełnosprawnych. (2006). Art. 24, pkt. 2d. Nowy Jork: ONZ. (Dz.U. z 2012 roku, poz. 1169).
• Kuczyńska-Kwapisz J. (2014). Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci niewidomych i edukacja tyflopedagogiczna ich rodzin na przykładzie projektu „Międzynarodowa Szkoła Matek”. „Forum Pedagogiczne”, nr 2, s. 45–59.
• Lechta V. (2010). Pedagogika inkluzyjna. W: Śliwerski B. (red.). Pedagogika. T. 4: Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji. Gdańsk: GWP.
• Maciarz A. (2005). Integracja edukacyjna w świetle doświadczeń i oczekiwań dzieci niepełnosprawnych. W: Pilecka W., Ozga A., Kurtek P. (red.). Dziecko ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w ekosystemie. Kielce: Wydawnictwo AŚ.
• Majewski T. (2001). Dzieci z uszkodzonym wzrokiem i ich edukacja. W: Jakubowski S. (red.). Poradnik dydaktyczny dla nauczycieli realizujących podstawę programową w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum z uczniami niewidomymi i słabo widzącymi. Warszawa: MEN.
• Orkan-Łęcka M. (2003). Mama, tata, dziecko, czyli o tym, jak uczyć małe niewidome dziecko w warunkach domowych. Warszawa: PZN.
• Paplińska M. (2008). Dziecko z niepełnosprawnością wzrokową na progu szkoły – przygotowania, możliwości i realne wsparcie. W: Gorajewska D. (red.). Wspomaganie dziecka z niepełnosprawnością w rodzinie i szkole. Warszawa: Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.
• Paplińska M., Witczak-Nowotna J. (2015). Tyfloedukacja jako element budowania integracji społecznej uczniów niewidomych i słabowidzących w edukacji włączającej. W: Czerwińska K., Paplińska M., Walkiewicz-Krutak M. (red.). Tyflopedagogika wobec współczesnej przestrzeni edukacyjno-rehabilitacyjnej. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Paradowska E. (2011). Praca z dzieckiem głuchoniewidomym. W: Głodkowska J. (red.). Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole ogólnodostępnej. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Pasterny H. (2012). Uczeń niewidomy w szkole masowej – wyzwania integracji. W: Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Guza A., Krzyżyk D. (red.). Kielce: Wydawnictwo Pedagogiczne ZNP.
• Pisula E. (2007). Informowanie rodziców o zaburzeniach w rozwoju dziecka. W: Pisula E. (red.). Rodzice i rodzeństwo dzieci z zaburzeniami rozwoju. Warszawa: Wydawnictwo UW.
• Sekułowicz M. (2017). Rola edukacji włączającej w podnoszeniu jakości edukacji wszystkich uczniów. Wojewódzka konferencja „Wsparcie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i upowszechnianie edukacji włączającej”, Świdnica, 4 grudnia 2017 r., dostępny na: https://www.kuratorium.wroclaw.pl/wp-content/uploads/2017/12/rola-edukacji-wlaczajacej-w-podnoszeniu-jakosci-edukacji-wszystkich.pdf (otwarty: 08.01.2017).
• Sińska J. (2006). Matka i dziecko z uszkodzonym wzrokiem – transakcyjny model wspomagania interakcji. W: Gałkowski T., Pisula E. (red.). Psychologia rehabilitacyjna. Wybrane zagadnienia. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN.
• Skoczylas E. (2013). Wspieranie rodzin dzieci z dysfunkcją wzroku. W: Sidor-Piekarska B. (red.). Kompetentne wspieranie rodzin z niepełnosprawnością. Lublin: KUL.
• Speck O. (2005). Niepełnosprawni w społeczeństwie. Podstawy ortopedagogiki. Gdańsk: GWP.
• Speck O. (2013). Inkluzja edukacyjna a pedagogika lecznicza. Gdańsk: Wydawnictwo Harmonia.
• Szumski G. (2010). Wokół edukacji włączającej. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Szumski G. (2011). Teoretyczne implikacje koncepcji edukacji włączającej. W: Z. Gajdzica (red.). Uczeń z niepełnosprawnością w szkole ogólnodostępnej. Sosnowiec: Oficyna Wydawnicza „Humanitas”.
• Urmańska W. (2007). Wczesna interwencja psychologiczna w procesie uczenia się rodzicielstwa. W: Kwaśniewska G. (red.). Interdyscyplinarność procesu wczesnej interwencji wobec dziecka i jego rodziny. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Walkiewicz M. (2005). Model programu wspomagania rozwoju widzenia dzieci z zaburzeniami widzenia. „Szkoła Specjalna”, nr 2, s. 126–139.
• Wawrowska E. (2011). W rodzinie niewidomego dziecka. W: Liberska H. (red.). Rodzina z dzieckiem niepełnosprawnym – możliwości i ograniczenia rozwoju. Warszawa: Difin.
• Zaorska M. (2010). Edukacja i rehabilitacja osób głuchoniewidomych w Polsce i Rosji (rozwój i stan obecny). Toruń: UMK.

Identifiers

DOI

10.21697/fp.2018.2.07