Spór o naukowość eugeniki

• Authors: Anna Słoniowska

Title variants

EN

The dispute about the scientific nature of eugenics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Jak zakwalifikować eugenikę? Czy jest ona ideologią, światopoglądem czy może nauką? To pytania, które od dawna zadają sobie filozofowie i historycy. Wciąż nie ma na nie odpowiedzi. Nawet ludzie, który stworzyli tę ideę nie potrafili jednoznacznie określić czym ona jest. Zależało im na tym, żeby eugenikę zaliczyć do grona nauk. Mieli jednak duże problemy z metodologią oraz logiką. Popełniali błędy formalne i zbyt mocno zawierzyli indukcji. Problemem był również brak wiedzy na temat dziedziczności. Mimo wszystko próbowali stworzyć teorię naukową oparta na eugenice. Współcześnie większość historyków twierdzi, że próba ta się nie powiodła, jednak niektórzy są innego zdania. Wydaje się, że ta kwestia zależy od indywidualnej, emocjonalnej i subiektywnej oceny badaczy.

EN

How to classify eugenics? Is it an ideology, outlook, or maybe a science? These are the questions asked by philosophers and historians for a long time, but there is still no answer. Even the people who created this idea did not know how to specify it. They wanted to characterize eugenics as science, but the problems with logic and methodology increased. They made a formal fallacy and entrusted too much to induction. The lack of knowledge about heredity was also a serious problem. For all that, they tried to create a new scientific theory based on eugenics. Recently, most historians claim that old eugenics failed, however some have a different opinion. It seems that this view depends on individual’s emotional and subjective assessment of modern researchers.

Keywords

PL

eugenika; problem demarkacji; logika; nauka; eugenika; problem demarkacji; logika; nauka

EN

eugenics; demarcation problem; logical; science

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Ecologiae et Bioethicae
• Year: 2016
• Volume: 14
• Issue: 3
• Pages: 9-23

Dates

published

2016-09-30

Contributors

author

Anna Słoniowska

References

• Agazzi E., 1997, Dobro, zło, nauka, Oficyna Akademicka, Warszawa.
• Blackburn S., 2004, Oksfordzki słownik pojęć filozoficznych, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Glad J., 2006, Future Human Evolution: Eugenics in the Twenty-First Century, Hermitage Publishers, Schuylkill Haven.
• Habermas J., 2003, Przyszłość natury ludzkiej. Czy zmierzamy do eugeniki liberalnej?, Scholar, Warszawa.
• Komender J. (red.), 1996, Wielki słownik medyczny, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
• Kotarbiński T., 1987, Pisma etyczne, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
• Musielak M., 2008, Sterylizacja ludzi ze względów eugenicznych w Stanach Zjednoczonych, Niemczech i w Polsce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Piotrowski R., 2013, Ruch poprawności biologicznej, w: R. Stefański (red.), Peculiarity of Man, Wyd. Adam Marszałek, 44-65.
• Popper K., 1997, Logika odkrycia naukowego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Skowron S., 1939, Dziedziczność u człowieka, Książnica – Atlas, Lwów.
• Szostek A., 2003, Etyka w nauce, w: A. Zdunek (red.), Etyka w nauce w polityce w medycynie w biznesie, Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Lublin, 9-10.
• Tkaczyk M., 2012, Logika. Wykład kursoryczny, <https://www.kul.pl/files/233/wyklady/wyklad.pdf>, dostęp: 15.10.2015.
• Weber M., 2011, Racjonalność władza odczarowanie, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
• Wernic L., 1929, Aktualne zagadnienia ruchu eugenicznego w ogóle, a w Polsce w szczególności, Zagadnienia Rasy, 4, 5, 1-24.
• Wojnowski J. (red.), 2003, Wielka encyklopedia PWN, tom 18, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wroczyński C., 1927, O zawodzie lekarza, Zagadnienia Rasy, 3, 9, 1-15. Ziembiński Z., 1997, Logika praktyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.21697/seb.2016.14.3.01