Czy zewnętrzny uczynek dodaje wartość moralną do czynu wewnętrznego? Na podstawie „Summy teologicznej” św. Tomasza z Akwinu i osiemnastej „Dysputy kwodlibetalnej” bł. Jana Dunsa Szkota

• Authors: Krzysztof Niewiadomski
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Św. Tomasz wskazuje w Sumie teologicznej, że akt zewnętrzny i powodujący go wewnętrzny stanowią jedność jako materia i forma, jeśli cel obu aktów jest ten sam. W takim akcie działanie zewnętrzne może zwiększyć intensywność działania woli, a więc akt wewnętrzny. Uczynki, które są tylko środkami do celu aktu wewnętrznego mają własną wartość moralną, którą otrzymuje podejmująca je wola. Bł. Jan Duns Szkot w osiemnastej dyskusji kwodlibetalnej ukazuje odrębność aktu zewnętrznego i zewnętrznego, mimo łączącej ich relacji przyczynowości. Nie jest więc bez znaczenia dla moralności, według Szkota, czy postanowiony czyn zostanie wprowadzony w życie.

Keywords

PL

czyn wewnętrzny; czyn zewnętrzny; przedmiot; cel; okoliczności aktu; Tomasz z Akwinu; Duns Szkot

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia Theologica Varsaviensia
• Year: 2016
• Volume: 54
• Issue: 2
• Pages: 233-256

Dates

published

2017-09-20

Contributors

author

Krzysztof Niewiadomski

References

• Anzelm z Canterbury, De veritate, w: J.-P. Migne (red.), Patrologia latina, t. 158, Parisiis 1864, kol. 467-486.*
• Arystoteles, Etyka nikomachejska, w: Dzieła wszystkie, t. 5, (tł. D. Gromska), Warszawa 1996, s. 77- 300.
• Augustyn, De Genesi ad litteram libri duodecim, w: J.-P. Migne (red.), Patrologia latina, t. 34, Parisiis 1865, kol. 245-486.
• Augustyn, O Trójcy Świętej, (tł. M. Stokowska), Kraków 1996.
• Augustyn, Podręcznik dla Wawrzyńca czyli o wierze, nadziei i miłości, w: Pisma katechetyczne, (tł. W. Budzik), Warszawa, 1952, s. 77-170.
• Copleston F., Historia filozofii. Od Augustyna do Szkota, t. 2, Warszawa 2000.
• Escoto Juan Duns, Cuestiones Cuodlibetales. Edición bilingüe, introducción, resúmenes y versión de Felix Alluntis, Madrid 1968.
• Gałkowski J. W., Wolność i wartość. Z podstawowych zagadnień etyki Jana Dunsa Szkota, Lublin 1993.
• Koszkało M., Indywiduum i jednostkowienie. Analiza wybranych tekstów Jana Dunsa Szkota, Lublin 2003.
• Salamon G. W., Koncepcja poznania intuicyjnego u Jana Dunsa Szkota, Niepokalanów 2007.
• Szkot Jan Duns, Opera omnia. Ordinatio, t. 8, Città del Vaticano 2001.
• Ślipko T., Zarys etyki ogólnej, Kraków 2004.
• Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. Cel ostateczny czyli szczęście oraz uczynki ludzkie, t. 9, (tł. F. W. Bednarski), Londyn 1963.

Identifiers

DOI

10.21697/stv.2016.54.2.11