THE CENSORIAL MARK IN ANCIENT ROMAN MARITAL MATTERS

• Authors: Anna Tarwacka

Title variants

EN

Nota cenzorska w sprawach związanych z małżeństwem w starożytnym Rzymie

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

This article is on the administration of the censor’s mark on Roman citizens who contracted inappropriate marriages in republican Rome. An examination of the source texts has led me to conclude that marriages contracted by members of the nobility with freedwomen or women with a bad reputation were considered unacceptable and were liable to a censor’s mark. That is why authors writing on Augustus’ reform of the marriage laws say that the Emperor permitted all the citizens except senators to marry a freedwoman.

EN

Artykuł dotyczy problematyki nakładania noty cenzorskiej w związku z zawarciem nieodpowiedniego małżeństwa w okresie republikańskim. Analiza tekstów źródłowych prowadzi do wniosku, że związki członków nobilitas z wyzwolenicami oraz kobietami o wątpliwej reputacji były postrzegane negatywnie i jako takie mogły podlegać nocie. Dlatego też autorzy opisujący wprowadzenie przez Augusta ustaw małżeńskich piszą, że princeps zezwolił na małżeństwa z wyzwolenicami wszystkim oprócz senatorów.

Keywords

PL

censor; marriage; the census; the censorial mark; feminae famosae.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Zeszyty Prawnicze
• Year: 2019
• Volume: 19
• Issue: 1
• Pages: 241-255

Dates

published

2019-04-17

Contributors

author

Anna Tarwacka

References

• Astolfi R., La ‘lex Iulia et Papia’, Padova 1986.
• Bartnik A., ‘Senatus consultum de Bacchanalibus’ z 186 roku p.n.e. jako próba przywrócenia porządku publicznego w Rzymie, [in:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, ed. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2010, p. 41-52.
• Bauman R.A., Women and Politics in Ancient Rome, London 1992 (reprint 2003).
• Biondi B., La legislazione di Augusto, [in:] Scritti giuridici, II, p. 77-188.
• Crawford M.H., The Roman Statutes, II, London 1996.
• Gardner J.F., Women in Roman Society and Law, London 1986 (reprint 1995).
• Gruen E.S., Studies in Greek Culture and Roman Policy, Leiden 1990.
• Humbert M., Hispala Faecenia et l'endogamie des affranchis sous la République, «Index» 15/1987, p. 131-140.
• Huzar E.G., Mark Antony Marriages vs. Careers, «The Classical Journal» 81.2/1986, p. 97-111.
• Karlowa O., Römische Rechtsgeschichte I Staatsrecht und Rechtsquellen, Leipzig 1885.
• Kaser M., ‘Infamia’ und ‘ignominia’ in den römischen Rechtsquellen, «ZSS» 73/1956, p. 220-278.
• Korpanty J., Studia nad łacińską terminologią polityczno-socjalną okresu republiki rzymskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976.
• Krüger H., Kaser M., ‘Fraus’, «ZSS» 63/1943, p. 117-174.
• Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 1994.
• Loska E., Sytuacja aktorów i aktorek w rzymskim prawie małżeńskim, «Zeszyty Prawnicze» 12.4/2012, p. 81-100.
• McGinn T.A.J., Prostitution, Sexuality, and the Law in Ancient Rome, Oxford 2003.
• Mommsen Th., Römisches Staatsrecht3, II.1, III, Graz 1952 (reprint).
• Nowak M., Die Strafverhängungen der Censoren, Breslau 1909.
• Perry M.J., Gender, Manumission, and the Roman Freedwoman, Cambridge 2014.
• Raditsa L.F., Augustus’ Legislation Concerning Marriage, Procreation, Love Affairs and Adultery, «ANRW» 2.13/1980, p. 278-339.
• Shaw B.D., Raising and Killing Children Two Roman Myths, «Mnemosyne» 54.1/2001, p. 31-77.
• Schmähling E., Die Sittenaufsicht der Censoren Ein Beitrag zur Sittengeschichte der römischen Republik, Stuttgart 1938.
• Tarwacka A., Cenzorzy jako propagatorzy polityki prorodzinnej w starożytnym Rzymie, [in:] Przyszłość rodziny w UE Doświadczenie różnych rozwiązań prawnych i podstawowe problemy współczesnych rodzin, Warszawa 2017, p. 249-270.
• Tarwacka A., The Censors’ Influence on Marriage in Republican Rome, «Zeszyty Prawnicze» 18.1/2018, p. 173-191.
• Tarwacka A., Prawne aspekty urzędu cenzora w starożytnym Rzymie, Warszawa 2012.
• Tatum W.J., Te ‘lex Clodia de censoria notione’, «CQ» 85.1/1990, p. 34-43.
• Treggiari S., Roman Marriage ‘Iusti coniuges’ from the Time of Cicero to the Time of Ulpian, Oxford 1993.
• Urbanik J., Husband and Wife, [in :] The Oxford Handbook of Roman Law and Society, ed. P.J. du Plessis, C. Ando, K. Tuori, Oxford 2016, p. 473-486.
• Urbanik J., ‘Tuas res tibi habeto’: la funzione delle „parole approvate” nel divorzio, [in:] Dire le droit: normes, juges, jurisconsultes, ed. B. Anagnostou-Canas, Paris 2006, p. 87-98.
• Villers L., Le mariage envisagé comme institution d'État dans le droit classique de Rome, «ANRW» II.14/1982, p. 285-301.
• Watson A., Te Divorce of Carvilius Ruga, «TR» 33/1965, p. 38-50.
• Wolf J.G., Das Stigma ‘ignominia’, «ZSS» 126/2009, p. 55-113.
• Wolf J.G., Lo stigma dell’‘ignominia’, [in:] ‘Homo’,’caput’, ‘persona’ La costruzione giuridica dell’ identità nell’esperienza romana, ed. A. Corbino, M. Humbert, G. Negri, Pavia 2010, p. 491-550.
• Yaron R., Minutiae on Roman Divorce, «TR» 28/1960, p. 1-12.
• Zabłocka M., Przemiany prawa osobowego i rodzinnego w ustawodawstwie dynastii julijsko-klaudyjskiej, Warszawa 1987.
• Żak E., Działania państwa rzymskiego wobec marnotrawstwa jako patologii społecznej, [in:] ‘Salus rei publicae suprema lex’ Ochrona interesów państwa w prawie karnym starożytnej Grecji i Rzymu, Lublin 2007, p. 379-394.

Identifiers

DOI

10.21697/zp.2019.19.1.13