MODEL EDUKACJI RELIGIJNEJ W REPUBLICE ESTONII

• Authors: Justyna Ciechanowska , Katarzyna Szwed

Title variants

EN

The Model of Religious Education in the Republic of Estonia

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Estonia jest przykładem państwa, które wprowadziło model niewyznaniowej fakultatywnej formy nauczania religii w szkołach. Uregulowanie tej kwestii ma istotne znaczenie z punktu widzenia relacji państwo – Kościół. Konstytucja Estonii sankcjonuje brak istnienia Kościoła państwowego, a także gwarantuje równy status prawny Kościołom i związkom wyznaniowym. Nauczaniu religii w szkole nie poświęcono uwagi w ustawie zasadniczej. Również w aktach niższego rzędu kwestia ta została potraktowana lakonicznie. W 2010 r. wprowadzono jednak istotną nowelizację obowiązującego prawodawstwa. Ujednolicono program nauczania dla przedmiotu, który odtąd stanowi wytyczne obowiązujące dla wszystkich szkół. Estonia jest uznawana za kraj silnie zlaicyzowany. Wpływ na to miały doświadczenia historyczne, które warunkują stosunek Estończyków wychowania religijnego. Jego rola jest marginalizowana w systemie nauczania, a równocześnie wzbudza liczne kontrowersje.

EN

Estonia is a country which has introduced an optional non-denominational form of religious education in schools. The regulation of this issue is important from the point of view of relations between the Church(es) and the Estonian State. The Constitution of the Republic of Estonia says that there is no established church of Estonia, and guarantees an equal legal status to all churches and religious associations. The Constitution does not mention religious education. The issue has not received in-depth treatment in the legislation, either. Nonetheless, in 2010 a substantial amendment was introduced to the relevant provisions. The curriculum for the subject was unified and currently it serves as a mandatory guideline for all the schools. Estonia is considered as a very secularized country. This is due to the country’s history, which has also determined the attitude of Estonians to religious education. Its role is marginalized in the country’s system of education, though at the same time the issue has raised a number of controversies.

Keywords

PL

dukacja religijna; wolność sumienia i wyznania; relacje państwo-Kościół; Estonia; państwo świeckie; państwa bałtyckie.; dukacja religijna; wolność sumienia i wyznania; relacje państwo-Kościół; Estonia; państwo świeckie; państwa bałtyckie.

EN

religious education; freedom of conscience and religion; church-state relations; Estonia; secular state; the Baltic States.

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Zeszyty Prawnicze
• Year: 2019
• Volume: 19
• Issue: 2
• Pages: 163-186

Dates

published

2019-07-11

Contributors

author

Justyna Ciechanowska

author

Katarzyna Szwed

References

• Faure G., Mensing T., The Estonians: The long road to independence, London 2012.
• Guerriero E., Impagliazzo M., Najnowsza historia Kościoła. Katolicy i chrześcijanie w okresie pontyfikatu Jana Pawła II (1978-2005), Kraków 2006.
• Hanley M., Baltic diaspora and the rise of Neo-Paganism, «The Baltic Times», 28.10.2010, https://www.baltictimes.com/news/articles/27265/.
• Jagusiak B., Systemy polityczne krajów nadbałtyckich, Warszawa 2013.
• Karski K., ‘Ius postliminii’ jako podstawa uznania ciągłości przedwojennych i dzisiejszych państw bałtyckich, «Zeszyty Prawnicze» 14.1/2014, s. 7-53.
• Ketola M., Te Baltic Churches and the Challenges of the Post-Communist World, «International Journal for the Study of the Christian Church» 9.3/2009), s. 225–239.
• Kiviorg M., Religion and Law in Estonia, Alphen aan den Rijn 2011.
• Kiviorg M., Religion and the Secular State in Estonia, [w:] Religion and the Secular State, red. D.D. Thayer, Madrid 2015.
• Kiviorg M., Religious education in Estonia, [w:] The Routledge International Handbook of Religious Education, red. D.H. Davis, E. Miroshnikova, Routledge 2012.
• Konstytucja Estonii, tł. z jęz. estońskiego A. Puu; Wstęp, L. Garlicki, P. Łossowski, Warszawa 2000.
• Krukowski J., Religia w edukacji publicznej w państwach Unii Europejskiej. Panorama systemów, [w:] Religia i etyka w edukacji publicznej, red. J. Krukowski, P. Sobczyk, M. Poniatowski, Warszawa 2014.
• Lewandowski J., Historia Estonii, Wrocław-Warszawa-Kraków 2002.
• Liivik E., Referendum in the Estonian Constitution: Historical and Comparative Constitutional Aspects, «Juridica International» 2011, XVIII, s. 17-26.
• Łossowski P., Tragedia państw bałtyckich 1939-1941, Warszawa 1990.
• Mudrov S.A., Church-State Relations in the Post-Communist World: The Cases of Belarus and Estonia, «Journal of Church and State» 4(59)/2017, s. 649-671.
• Orzeszyna K., Podstawy relacji między państwem a kościołami w konstytucjach państw członkowskich i traktatach Unii Europejskiej Studium prawnoporównawcze, Lublin 2007.
• Orzeszyna K., Świeckość szkoły a nauczanie religii we Francji, «Roczniki Nauk Prawnych» 14.2/2004, s. 5-21.
• Pietrzak M., Prawo wyznaniowe państw postsocjalistycznych kandydujących do Unii Europejskiej wobec standardów prawa unijnego, [w:] Państwo prawne państwo świeckie, red. M. Pietrzak, Warszawa 2012.
• Ringvee R., Religion and National Building in Estonia Some Perspective on Secular Society, [w:] Religion, Politics and Nation-Building in Post-Communist Countries, red. G. Simons, D. Westerlund, London-New York 2015.
• Ringvee R., State, religion and the legal framework in Estonia, «Religion, State and Society» 36.2/2008, s. 181-196.
• Robbers G., Edukacja religijna w systemach szkół publicznych w Europie, Warszawa 2013.
• Runiewicz-Jasińska R., Polityka oświatowa państw nadbałtyckich (Litwy, Łotwy, Estonii), Toruń 2005.
• Vakker T., Rohtmets P., Estonia: Relations between Christian and Non-Christian Religious Organisations and the State of Religious Freedom, «Religion, State & Society» 2008, 36 (1), s. 45-53.
• Västrik E.-H., In Search of Genuine Religion: The Contemporary Estonian Maausulised Movement and Nationalist Discourse, [w:] Contemporary Pagan and Native Faith Movements in Europe: Colonialist and Nationalist Impulses, red. K. Rountree, New York-Oxford 2015.
• Sagan S., Ustrój państwowy Republiki Estonii, Rzeszów 2018.
• Sarkissian A., Religious Reestablishment in Post-Communist Polities, «Journal of Church and State» 51.3/2010, s. 472-501.
• Schihalejev O., Religious Educations at Schools in Estonia, [w:] Religious Education at Schools in Europe: Northern Europe, red. M. Rothgangel, M. Jäggle, G. Skeie, Vienna 2014.
• Sepełowski M., Republika bez prezydenta – system konstytucyjny Republiki Estońskiej w świetle przepisów jej ustawy zasadniczej z 15 czerwca 1920 roku, «Studia Iuridica Toruniensia» 14/2014, s. 317-337.
• Soom K., Religious Education, [w:] History of Estonian Ecumenism, red. R. Altnurme, Tartu-Tallinn 2000.
• Szubtarski G., Antykościelne ustawodawstwo w ZSRR za rządów Włodzimierza Lenina (1917-1923), «Kościół i Prawo» 2(15)/2013, s. 63-75.
• Waszczuk-Napiórkowska J., Opinia prawna dotycząca wolności sumienia w konstytucjach krajów Unii Europejskiej, «Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu» 3(35)/2012, s. 231-253.

Identifiers

DOI

10.21697/zp.2019.19.2.05