Ochrona interesów majątkowych konsumentów w okresie epidemii na przykładzie członków SKOK oraz klientów banków spółdzielczych

• Authors: Piotr Pałka

Title variants

EN

Protection of consumer interests during an epidemic using the example of SKOK members and cooperative bank customers

Abstracts

EN

The aim of the article is to present the protection of consumer interests, especially when it comes to the deposits in cooperative financial institutions and consumers’ rights in the epidemic period on the example of members of SKOKs and customers of cooperative banks. The Covid-19 epidemic has confirmed that in the case of consumers who are at the same time members of a cooperative, and who use the services of a cooperative bank or credit union, they are not only recipients of service but also owners of the bank or credit union itself, interested in maintaining the credit union's standing at a level that allows it to operate and does not expose the member to the loss of his or her shares, let alone to additional payments to the cooperative due to additional membership liability, or ultimately – in the case of a takeover by another entity – to the loss of the influence on the activities of the institution to which the member belongs. Thus, in the case of both cooperative savings and credit unions and cooperative banks, the membership bond results not only in an increased scope of rights for the consumers themselves, but also increases the stability of these entities as cooperatives in the financial market. Members of cooperatives also have other rights as defined in the law or in the statutes, and the cooperative law, the statutes and contracts concluded by the cooperative with its members also define the rights of members arising from legal relations derivative of membership in the cooperative.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie ochrony interesów majątkowych konsumentów, w szczególności w zakresie ochrony ich depozytów w spółdzielczych instytucjach finansowych oraz praw konsumenckich w okresie epidemii na przykładzie członków SKOK i klientów banków spółdzielczych. Okres epidemii Covid-19 potwierdził, że konsumenci będący jednocześnie członkami spółdzielni, którzy korzystają z usług kasy czy banku spółdzielczego są jednocześnie nie tylko usługobiorcami, ale także – właścicielami samej kasy czy banku spółdzielczego, zainteresowanymi utrzymaniem standingu kasy na poziomie umożliwiającym prowadzenie działalności i nienarażającym członka na utratę wniesionych udziałów, a tym bardziej – na ponoszenie dodatkowych świadczeń na rzecz spółdzielni z tytułu dodatkowej odpowiedzialności członkowskiej, czy też w ostateczności – w przypadku przejęcia przez inny podmiot – na utratę dotychczasowego wpływu na działalność instytucji, do której przynależy. W przypadku więc zarówno spółdzielczych kas oszczędnościowo–kredytowych jak i banków spółdzielczych, stosunek członkostwa skutkuje nie tylko zwiększonym zakresem uprawnień samych konsumentów, ale także zwiększa stabilność tych podmiotów, jako spółdzielni na rynku finansowym. Członkom spółdzielni przysługują również inne prawa określone w ustawie lub w statucie, a prawo spółdzielcze, statut oraz umowy zawierane przez spółdzielnię z jej członkami określają także prawa członków wynikające ze stosunków prawnych, pochodnych od członkostwa w spółdzielni.

Keywords

PL

konsumenci; spółdzielcze kasy oszczędnościowo–kredytowe; banki; spółdzielnie

EN

consumers; credit unions; banks; cooperatives

• Publisher: Sopocka Akademia Nauk Stosowanych
• Journal: Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
• Year: 2021
• Issue: 19/I
• Pages: 139-163

Dates

published

2021

Contributors

author

Piotr Pałka

• Sopocka Szkoła Wyższa

References

• Alińska A., Cooperative Banks and Credit Societies – Comparative Analysis of Regulations and Effects of their Acitivities, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów”, 2007, z 83.
• Bałaban A., Polska bankowość spółdzielcza oraz SKOK jako niezbędny element polskiego i unijnego rynku usług finansowych, „Pieniądze i Więź”, 2013, nr 4.
• Bierecki D., Członkostwo w spółdzielczej kasie oszczędnościowo‐kredytowej, Spółdzielczy Instytut Naukowy, Sopot 2013.
• Bierzanek R., Prawo spółdzielcze. Zarys wykładu, PWN, Warszawa 1989.
• Czechowska I. D., Bezpieczeństwo klienta w procesach integracji sektor bankowego Stabilność sektorem ubezpieczeń, [w:] Nowakowski J., Famulska T. (red), Stabilność i bezpieczeństwo systemu bankowego – uwarunkowania wewnętrzne, Difin, Warszawa 2008.
• Dąbrowska A., Ozimek I., Janoś-Kresło M., Ochrona i edukacja konsumenta we współczesnej gospodarce rynkowej, PWE, Warszawa 2005.
• Frączek B., Mitręga-Niestrój K., Regulacyjno‐instytucjonalne ramy ochrony konsumentów na rynku usług finansowych – wybrane doświadczenia międzynarodowe, ,,Zeszyty Naukowe’’, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, 2015, nr 2(938).
• Gersdorf M., Ignatowicz J., Prawo spółdzielcze. Komentarz, Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1985.
• Gnela B., Kukuryk P., Ochrona konsumenta usług finansowych. Wybrane zagadnienia prawne, Red. B. Gnela, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
• Gnela B., Pojęcie konsumenta w prawie wspólnotowym i prawie polskim, [w:] Ochrona konsumenta usług finansowych. Wybrane zagadnienia prawne. Red. B. Gnela, Wolters Kluwer, Warszawa 2007.
• Goglio S., Kalmi P., Credit Unions and Co‐operative Banks across the World, Oxfod 2017.
• Goldring J., Consumer Law and Legal Theory: Reflections of a Common Lawyer, ,,Journal of a Consumer Policy’’,1990, nr 13.
• Jankowski J., Derc E., Pałka P., Polska inicjatywa prawodawcza na arenie Unii Europejskiej – projekt rozporządzenia Rady Unii Europejskiej w sprawie modelu europejskiego przedsiębiorstwa spółdzielczego, ,,Pieniądze i Więź’’, 2014, nr 3.
• Jedliński A., Bierecki G., Spółdzielcze kasy oszczędnościowo‐kredytowe – zarys systemowego ujęcia, Fundacja na Rzecz Polskich Związków Kredytowych, Sopot 2002.
• Jedliński A., Credit Union System in Poland, Madison USA, 2002.
• Jedliński A., Pietrzykowski K., Komentarz do ustawy o spółdzielczych kasach oszczędnościowo‐kredytowych, Info-Trade, Gdańsk 1998.
• Kańska K., Pojęcie konsumenta w kodeksie cywilnym na tle tendencji europejskich, „Kwartalnik Prawa Prywatnego”, 2004 nr 1.
• Kieżel E., Przesłanki, istota i cele ochrony interesów konsumentów, [w:] Ochrona interesów konsumentów w Polsce w aspekcie integracji europejskiej, red. E. Kieżel, Difin, Warszawa 2007.
• Kozłowski M., Cooperative Banks and Credit Unions – the Past and the Present, „Comparative Economic Research. Cenral and Eastern Europe”, 2002, nr 1/2.
• Kulińska-Sadłocka E., Szambelańczyk J., Credit Cooperatives in the Social Market Economy as illustrated by the Cooperative Banking sector in Poland, 2016.
• Łętowska E., Europejskie prawo umów konsumenckich, C.H.Beck, Warszawa 2002.
• Michaelson, Compliance and the Illusion of Ethical Progress, ,,Journal of Business Ethics’’ 2006, vol. 66, 2/3.
• Nadolska A., Konsument i klient na rynku usług finansowych. Problem zakresu podmiotowego ochrony na rynku finansowym, [w:] Ochrona konsumenta na polskim i międzynarodowym rynku finansowym, red. Monkiewicz J., Rutkowska-Tomaszewska E., Wolters Kluwer, Warszawa 2018.
• Niedbała Z., Prawo spółdzielcze, Lex Laboris, Poznań 2001.
• Nowacka A., Szewczyk-Jarocka M., Lokalny charakter działalności banków spółdzielczych, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2015, nr 250.
• Nowak-Far A., Polityka konsumencka, [w:] J. Barcz (red.), Prawo Unii Europejskiej, t. II, Warszawa 2004.
• Ochociński S., [w:] Spółdzielczość bankowa, red. J. Ozdowski, Warszawa 1990.
• Orzeszko T., Banki spółdzielcze i spółdzielcze kasy oszczędnościowo‐kredytowe w Polsce – podobieństwa i różnice,„Bezpieczny Bank” 2014, nr 4 (57).
• Ossowski J., Społeczne instytucje oszczędności i kredytu w Polsce do 1939, Spółdzielczy Instytut Naukowy, Sopot 2017.
• Pałka P., Ochrona interesów konsumentów w Unii Europejskiej (tendencjerozwojowe), ,,Pieniądze i Więź’’, nr 50.
• Pazdan M., Osoba fizyczna jako konsument lub przedsiębiorca [w:] Safjan M. (red.) System prawa prywatnego, t. I. Prawo cywilne – część ogólna, C.H.Beck, Warszawa 2007.
• Penczar M., Ochrona konsumenta na integrującym się rynku bankowym UniiEuropejskiej. Integracja rynków finansowych w Unii Europejskiej od A do Z, „Bank i Kredyt”, 2007, nr 7.
• Rosołowski M. i nast., Poczet przedsiębiorców polskich, Wydawnictwo WEI, Warszawa 2018.
• Rutkowska-Tomaszewska E., Nadużycia na rynku usług finansowych wobec konsumentów. Ujęcie ogólne i przeglądowe [w:] Raport Doradczego Komitetu Naukowego przy Rzeczniku Finansowych pt. Nieprawidłowości na rynku finansowych a ochrona konsumenta, pod red. Jurkowskiej – Zeidler A., DKN, Warszawa 2019.
• Sędzicki W., Zagrożenia interesów konsumenta na rynku usług finansowych, ,,Prawo i Podatki Unii Europejskiej’’, 2005 nr 9, s. 27.
• Sharif Bhaiji M., Cooperation in cooperatives, future solution to socioeconomic problems, Karachi 2017.
• Sługocka-Krupa E., Ochrona konsumentów na rynku usług kredytowych ‐wybrane problemy, [w:] Ochrona konsumentów i jej współczesne wyzwania, Ganczar M., Sługocka-Krupa E. (red.), Wydawnictwo KUL, Lublin 2014.
• Stecki L., Prawo spółdzielcze, PWN, Warszawa 1987.
• Stefanicki R., Konsument. Ewolucja pojęcia, “Acta Universitatis Wratislaviensis, Prawo”, 2008 nr 304.
• Strzelbicka A., Zasada pełnej harmonizacji prawa we wniosku Komisji Wspólnot Europejskich dotyczącym nowej dyrektywy o kredycie konsumenckim, ,,Prawo Bankowe’’, 2007 nr 9.
• Szambelańczyk J., Zarządzanie bankiem spółdzielczym, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 1997.
• Szpringer W., Kredyt konsumencki i upadłość konsumencka na rynku usług finansowych UE, ABC, Warszawa 2005.
• Szpringer W., Ochrona konsumenta w dyrektywach Rady Unii Europejskiej, ,,Prawo i Podatki Unii Europejskiej’’, 1999 nr 5.
• Świstak A., Ochrona konsumenta‐prawo polskie a wymogi unijne, dot. konsumenta usług bankowych, ,,Biuletyn Bankowy’’, 1999 nr 4.
• Tischner A., Model przeciętnego konsumenta w prawie europejskim, ,Kwartalnik Prawa Prywatnego’’, 2006, z. 1.
• Wacławik A., Spyra M., Zmieniony projekt dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady o zawieraniu na odległość umów dot. usług finansowych na rzecz konsumentów, ,,Transformacje Prawa Prywatnego’’, 2001 nr 2.
• Węcławski J., Banki spółdzielcze w konkurencyjnym otoczeniu, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia”, 2010, nr 1.
• Węgrzynowski Ł., Niedozwolone postanowienia umowne jako środek ochrony słabszej strony umowy obligacyjnej, C.H.Beck, Warszawa 2006.
• Wrzołek-Romańczuk M., Pojęcie spółdzielni [w:] System Prawa Prywatnego, tom 21., Prawo spółdzielcze pod red. Pietrzykowskiego K., C.H.Beck, Warszawa 2020.
• Zakrzewski P., Z zagadnień konstrukcji prawnej spółdzielni, ,,Rejent’’ 2004, nr 9.
• Zalcewicz A., Bank spółdzielczy. Aspekty prawne tworzenia i funkcjonowania, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• Zapadka P., Kapitały banków spółdzielczych – analiza zmian regulacyjnych, ,,Monitor Prawa Bankowego’’ 2010, nr 1.
• https://www.woccu.org/newsroom/releases/Credit_Unions_Must_Be_Con sidered_Essential_During_COVID-19_Crisis [dostęp: 13.04.2020].
• http://www.eacb.coop/en/news/eacb-news/eacb-call-to-regulators-andsupervisors-to-take-further-measures-to-ensure-the-banking-sector-cansustain-the-economy-through-the-covid19-emergency.html [dostęp: 26.04.2020].
• https://www.rf.gov.pl/sprawy-biezace/Rzecznik_Finansowy__aneksy____ wakacji_kredytowych___nie_powinny_zawierac_potwierdzenia_salda__ 23196?fbclid=IwAR3SHpkw_3VLemNs5a2jQkPRcJ1avK1GOdHhyv2ZnPPlr it7OSre0M6L-_g [dostęp: 26.04.2020].
• https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus2019/events-as-they-happen [dostęp: 01.07.2021].
• https://advocate.woccu.org/?post=1792 [dostęp: 04.07.2021].
• https://rf.gov.pl/wakacje-kredytowe-podsumowanie-problematyki-idzialan-podjetych-przez-rzecznika-finansowego/ [dostęp: 04.07.2021].
• https://www.skok.pl/kasa-krajowa/rcuc/rcuc-wycup/ [dostęp: 06.07.2021].
• https://www.skok.pl/polska-dolaczyla-do-programu-global-womensleadership-network/ [dostęp: 06.07.2021].
• https://www.woccu.org/newsroom/covid19_resources?post_id=1930 [dostęp: 06.07.2021].
• https://coopseurope.coop/ [dostęp: 02.04.2019].
• https://www.ica.coop/en/cooperatives/cooperativeidentity#cooperative-principles [dostęp: 02.04.2019].

Identifiers

DOI

10.23830/19/I/2021/139163

Biblioteka Nauki

2092677