Od szczęścia do nienawiści. Leksykon emocjonalny u dzieci w młodszym wieku szkolnym i młodzieży kończącej szkołę podstawową

• Authors: Anna Błaszczak

Title variants

EN

From Happiness to Hate. Emotional Lexicon System of Young and Adolescent Students

Abstracts

EN

Introduction Emotional competences are the base for successful socialisation and development in other domains of life. One of the key component of those competences is knowledge about emotions accessible via emotional lexicon of individual. Aim Aim was to investigate and compare emotional lexicon of young students and adolescents. Material and method: Emotional fluency method was applied. Participants were asked to provide words related to the following emotions: happiness, contempt, anger, hate. Breadth and elaboration of emotional lexicon was analysed and compared between groups. Results Gathered data revealed expected differences between younger and older participants. Adolescents provide significantly more words in case of happiness and anger. Moreover their emotional lexicon included significantly more emotionally loaded words. Older students linked emotions with abstract concepts and universal values significantly more often than younger ones. Younger participants linked emotions with more particular and contextual experiences, everyday life and direct social environment. Conclusions Results revealed interesting insights about developmental changes in emotional lexicon of children and adolescents. Gathered data can be an inspiration and beginning for the future investigations.

PL

Wstęp Kompetencje emocjonalne są podstawą skutecznej socjalizacji i kluczem do sukcesu w różnych obszarach życia. Jednym z komponentów tych kompetencji jest wiedza o emocjach i pojęcia z nimi związane, co przejawia się między innymi w leksykonie emocjonalnym, którym operuje konkretna jednostka. Cel Celem badań opisanych w tym opracowaniu było poznanie i porównanie leksykonu emocjonalnego dzieci i młodzieży w odniesieniu do szczęścia, zadowolenia, złości i nienawiści. Materiał i metoda Zastosowano metodę fluencji słownej. Badani proszeni byli o podawanie słów związanych z konkretnymi emocjami: szczęściem, zadowoleniem, złością, nienawiścią. Analizowano zakres i złożoność leksykonu odnoszącego się do poszczególnych emocji u uczniów edukacji wczesno- szkolnej i młodzieży w ostatnich klasach szkoły podstawowej. Wyniki Przeprowadzone analizy ujawniły zróżnicowanie między starszymi i młodszymi uczestnikami w zakresie liczby generowanych słów oraz ich zróżnicowanie. Młodzież charakteryzowała się istotnie bardziej rozbudowanych zakresem słownictwa, jeśli chodzi o szczęście i złość. Podawane przez nią słowa niosły również większy ładunek emocjonalny. Adolescenci częściej też łączyli emocje z pojęciami abstrakcyjnymi i wartościami uniwersalnymi. Młodsze dzieci wiązały emocje z konkretnymi doświadczeniami i doznaniami, codziennym kontekstem oraz osobami z najbliższego otoczenia. Konluzje Zebrane dane pozwalają sformułować wnioski dotyczące zmian rozwojowych w zakresie leksykonu emocjonalnego dzieci i młodzieży. Mogą być też inspiracją i przyczynkiem do dal- szych badań

Keywords

PL

leksykon emocjonalny; okres wczesnoszkolny; dorastanie

EN

emotional lexicon; young students; adolescents

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2021
• Volume: 50
• Issue: 1
• Pages: 253-270

Dates

published

2021

Contributors

author

Anna Błaszczak

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie Instytut Psychologii

• https://orcid.org/0000000305975117

References

• Bakuniak M., 2019, Leksykon emocjonalny w wieku wczesnoszkolnym i adolescencji, niepublikowana praca magisterska, Lublin.
• Baron-Cohen S., Golan O., Wheelwright S., Granader Y., Hill, J. 2010, Emotion word comprehension from 4 to 16 years old: A developmental survey, “Frontiers in Evolutionary neuroscience” 2, s. 1–8
• Bazhydai M., Lvcevic Z., Widen S., Brackett M., 2019, Breadth of emotion vocabulary in early adolescence, “Imagination, Cognition and Personality” 38 (4), s. 378–404.
• Borowiec H., 2014, Dziecięce rozumienie świata (studium lingwistyczne), Lublin.
• Czapiński J., 2017, Psychologia szczęścia, Warszawa
• Declercq Ch., Marlé P., Pochon R. 2019, Emotion word comprehension in children aged 4–7 years, “The Educational and Developmental Psychologist” 36 (2), s. 82–87.
• Denham S.A., 2007, Dealing with feelings: How children negotiate the worlds of emotions and social relationships, “Cognition, Brain, Behavior” 11, s. 1–48.
• Gawda B., 2011, Skrypty miłości, nienawiści i lęku u osób antyspołecznych, Warszawa.
• Gawda B. 2017, Struktura pojęć emocjonalnych. Wykorzystanie technik fluencji werbalnej, Lublin.
• Gawda B., Szepietowska E.M. 2015, Treść pojęcia Radość i Strach w okresie dorosłości – fluencja werbalna jako narzędzie opisu pojęć emocjonalnych, „Psychologia Rozwojowa” 20 (2), s. 57–72.
• Ilg F.L., Ames L., B., Baker S.M., 1998, Rozwój psychiczny dziecka od 10 do 14 lat, Gdańsk.
• Kielar-Turska M., 2006, Nazywanie emocji w sytuacjach komunikacyjnych, „Kolokwia Psychologiczne” 15, s.125–137.
• Kołodziejczyk A., 2017, Późne dzieciństwo – młodszy wiek szkolny, [w:] Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki, red. J. Trempała, Warszawa, s. 243–258.
• O’Kearney R., Dadds M., 2004, Developmental and gender differences in the language for emotions across the adolescent years, “Cognition and Emotion” 18 (7), s. 913–938.
• Oleszkowicz A., Senejko A., 2017, Dorastanie, [w:] Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki, red. J. Trempała ,Warszawa, s. 259–286.
• Ożóg K., 2017, Uwagi o języku współczesnej młodzieży – między kodem ograniczonym a kodem rozwiniętym, „Słowo. Studia Językoznawcze” 8, s. 163–181.
• Rivers S.E., Brackett M.A., Reyes M.R., Mayer J.D., Caruso D.R., Salovey P., 2012, Measuring emotional intelligence in early adolescence with the MSCEIT-YV: Psychometric properties and relationship with academic performance and psychosocial functioning, “Journal of Psychoeducational Assessment” 30(4), s. 344–366.
• Streubel B., Gunzenhauser C., Grosse G., Saalbach H., 2020, Emotion-specific vocabulary and its contribution to emotion understanding in 4- to 9-year-old children, “Journal of Experimental Child Psychology” 193, e104790.
• Schaffer R.H., 2006, Psychologia dziecka, Warszawa.
• Stępień-Nycz M., 2015, Rozwój reprezentacji emocji w dzieciństwie, Warszawa.
• Święcicka M., 2017, Młoda mowa. Studia nad polszczyzną dzieci i młodzieży, Bydgoszcz.
• Widen S.C., Russell J.A. 2008, Children acquire emotion categories gradually, “Cognitive Development” 23, s. 291–312.
• Widen S.C., Russell J.A. 2010, Children’s scripts for social emotions: Causes and consequences are more central than are facial expressions, “British Journal of Developmental Psychology” 28, s. 565–581.

Identifiers

DOI

10.24335/vb4h-5536

Biblioteka Nauki

1954898