Nazwiska delegatów na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu w 1918 roku

• Authors: Magdalena Graf , Ewa Nowak-Pasterska

Title variants

EN

Names of delegates to the Polish District Parliament in Poznań in 1918

Abstracts

EN

The subject of the article are names of delegates to the Polish District Parliament in Poznan in 1918. The authors undertook an anthroponomastic analysis which allowed to classify surnames on the basis of their motivation and etymology. The influence of German spelling on Polish names and manifestations of Polish spelling of surnames after Poland regained independence were also discussed. The analysis is preceded by comments on the history of Polish surnames. Particular attention was also paid to female names, because in 1918 women obtained full electoral rights and could become delegates to the Parliament.

Keywords

EN

onomastics; anthroponymy; surname; The Polish District Parliament in 1918

PL

onomastyka; antroponimia; nazwisko; Polski Sejm Dzielnicowy w 1918

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
• Year: 2023
• Issue: 18
• Pages: 79-92

Dates

published

2023

Contributors

author

Magdalena Graf

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska

• https://orcid.org/000000020540355X

author

Ewa Nowak-Pasterska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska

• https://orcid.org/0000000303368129

References

• ROZWIĄZANIE SKRÓTÓW
• AntrP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku. Wybór artykułów hasłowych oraz wykazy nazwisk wraz z chronologią i geografią, red. A. Cieślikowa, H. Górny, K. Skowronek, t. 1–6, Kraków 2007–2016.
• DFN – Duden – Familiennamen. Herkunft und Bedeutung von 20 000 Nachnamen, bearb. von R. und V. Kohlheim, Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich 2005.
• Dziennik – Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, w grudniu 1918, wyd. Drukarnia św. Wojciecha, Poznań 1918, [on‑line:] Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/35689/edition/52799/content (dostęp 11.03.2023).
• NAp – Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 1: Odapelatywne nazwy miejscowe, oprac. A. Cieślikowa przy współudziale J. Szymowej i K. Rymuta, Kraków 2000.
• NCh – Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 2: Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego, oprac. M. Malec, Kraków 1995.
• NG – Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego, oprac. Z. Klimek, Kraków 1997.
• NH – Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 6: Nazwy heraldyczne, oprac. M. Bobowska‑Kowalska, Kraków 1995.
• NOdm – Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, część 3: Odmiejscowe nazwy osobowe, oprac. Z. Kaleta przy współudziale E. Supranowicz, J. Szymowej, Kraków 1997.
• NmPol – Nazwy miejscowe Polski. Historia, pochodzenie, zmiany, red. K. Rymut, B. Czopek‑Kopciuch, U. Bijak, t. 1–14, Kraków 1996–2017.
• SNmP – Słownik nazwisk mieszkańców Poznania XVI–XVIII wieku, t. 1, oprac. I. Sarnowska‑Giefing, Poznań 2011; t. 2, oprac. I. Sarnowska‑Giefing, A. Kołodziejczyk‑Trawińska, A. Kulupa, M. Graf, E. Nowak‑Pasterska, Poznań 2014.
• SNW – Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, red. K. Rymut, t. I–X, Kraków 1992–1994.
• SSNO – Słownik staropolskich nazw osobowych, red. W. Taszycki, t. I–VI, Wrocław 1965–1983, Suplement t. VII, opr. pod kier. M. Malec, Wrocław 1984–1987.
• SWil – Słownik języka polskiego, oprac. A. Zdanowicz, M.B. Szyszka, J. Filipowicz, W. Tomaszewicz, F. Czepieliński, W. Korotyński, t. I–II, Wilno 1861, https://eswil.ijp.pan.pl/index.php (dostęp 15.03.2022).
• BIBLIOGRAFIA
• Bubak J., 1986, Proces kształtowania się polskiego nazwiska mieszczańskiego i chłopskiego, Kraków.
• Bystroń J.S., 1936, Nazwiska polskie, Lwów–Warszawa.
• Czachorowska M., 1998, System antroponimiczny w wielkopolskich rotach sądowych, Bydgoszcz.
• Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu w grudniu 1918, wyd. A. Gulczyński, Poznań 2018.
• Grzybowski S., 1957, Nazwisko jako element identyfikacji w dawnym prawie polskim, „Onomastica”, z. 3, s. 485–514.
• Gulczyński A., 2003, Zmiana nazwiska w polskim prawie administracyjnym, „Czasopismo Prawno‑Historyczne”, nr 55, z. 1, s. 99–148.
• Jaracz M., 2001, Nazwiska mieszkańców Kalisza od XVI do XVIII wieku, Bydgoszcz.
• Kaleta Z., 1998, Nazwisko w kulturze polskiej, Warszawa.
• Klemensiewicz Z., 1999, Historia języka polskiego, Warszawa.
• Konic H., 1924, Prawo osobowe, cz. I, Warszawa.
• Kopczyńska I., 2018, Poznanianki na Polskim Sejmie Dzielnicowym. „Przegląd Wielkopolski”, z. 3, s. 16–23.
• Kowalik‑Kaleta Z., 2007, Historia nazwisk polskich na tle społecznym i obyczajowym (XII–XV w.), t. 1, Warszawa.
• Lech D., 2004, Nazwy osobowe dziewiętnastowiecznych mieszkańców Opola (ze słownikiem etymologicznym nazwisk), Opole.
• Niewiadomska‑Cudak M., 2013, Walka o prawa wyborcze kobiet w Polsce, „Pedagogika Rodziny”, z. 3/1, s. 55–64.
• Nowak‑Pasterska E., 2020, Antroponimia złotników poznańskich XVI–XVIII wieku. Studium onomastyczno‑kulturowe, Poznań.
• Rudnicka‑Fira E., 2004, Antroponimia Krakowa od XVI do XVIII wieku. Proces kształtowania się nazwiska, Katowice.
• Rymut K., 2005, Nazwiska, [w:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska‑Feleszko, Kraków, s. 143–160.
• Sieradzki A., 2013, Poznańskie derywaty nazwiskowe XVI–XVIII wieku, Poznań.
• Słownik etymologiczno‑motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 7: Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii, red. A. Cieślikowa, Kraków 2002.
• Taszycki W., 1924, Polskie nazwy osobowe, Kraków; przedruk w: tegoż, Rozprawy i studia polonistyczne, t. IV, Wrocław 1968, s. 21–40.
• Trepka W.N., 1963, Liber generationis plebeanorum (Liber chamorum), red. W. Dworzaczek, Wrocław.
• Woźniak E., 2016, Socjolingwistyczne aspekty zmiany nazwisk w okresie dwudziestolecia, „Onomastica” LX, s. 119–135.
• Woźniak E., Zarębski R., 2016, Pomiędzy rutyną a inwencją. O urzędowych wyborach nazwisk w dwudziestoleciu międzywojennym, „Roczniki Humanistyczne”, z. 6, s. 103–116.
• Woźniak E., Zarębski R., 2018, Stereotyp nazwiska polskiego w dwudziestoleciu międzywojennym, „Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze”, s. 425–436.
• Wójtewicz A., 2017, Kobiety w przestrzeni dziewiętnastowiecznego społeczeństwa. Rekapitulacja, „Litterraria Copernicana”, nr 2 (22), s. 103–118.
• Wyder G., 2017, Wielkopolskie działaczki w ruchu narodowo‑demokratycznym na terenie Poznańskiego na przełomie XIX i XX wieku. Szkic do działalności politycznej kobiet, „Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych”, nr 1 (2), s. 48–72.
• ŹRÓDŁA INTERNETOWE
• Dziennik Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu, w grudniu 1918, Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/35689/edition/52799/content (dostęp 11.03.2023).
• Zbiór praw sądowych na mocy konstytucji roku 1776 przez J.W. Andrzeja Zamoyskiego koronnego ułożony, Warszawa 1778, https://books.google.pl/books?id=CDZNAAAAcAAJ (dostęp 15.03.2023).
• Ustawa z dnia 24 października 1919 r. w przedmiocie zmiany nazwisk, Dziennik Ustaw. Poz. 478, nr 88, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19190880478 (dostęp 15.03.2023).
• Ustawa z dnia 1 lipca 1926 r. o aktach urodzenia dzieci nieznanych rodziców na obszarze byłego zaboru rosyjskiego, Dziennik Ustaw. Poz. 413, nr 72, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19260720413 (dostęp 22.06.2023).

Identifiers

DOI

10.24917/20831765.18.6

Biblioteka Nauki

26731723