Waloryzacja obiektów dziedzictwa kulturowego dzielnicy Prądnik Biały w Krakowie

• Authors: Jakub Cieszyński

Title variants

EN

Valorisation of the cultural heritage objects of the Prądnik Biały district in Krakow

Abstracts

EN

The main goal of the work is to valorize the cultural heritage of the Prądnik Biały district in Krakow, as well as its analysis and presentation of the issues of protection of historic buildings. The basic source was the data obtained from the commune records provided by the office and the results of the field inventory. The obtained information was used to develop an original typology of historic buildings located in the district and their valorization. As a result of the inventory, high values of the resource in the district were shown, as well as clear neglect and non-compliance with the formal condition. In the presented method of valorization of the indicated objects, such features of objects as their building condition, state of preservation in relation to their original appearance, transport accessibility to these objects, accessibility to visitors, current function and age of construction were taken into account. The results became the basis for formulated conclusions about the untapped potential of the cultural heritage of peripheral districts, as well as the indication of good practices that could improve the condition of monuments.

PL

Głównym celem pracy jest waloryzacja zasobów dziedzictwa kulturowego dzielnicy Prądnik Biały w Krakowie, analiza oraz przedstawienie problematyki ochrony obiektów zabytkowych. Podstawowym źródłem były dane pozyskane z gminnej ewidencji ze stron urzędu oraz wyniki inwentaryzacji terenowej. Pozyskane informacje służyły do opracowania autorskiej typologii obiektów zabytkowych położonych na obszarze dzielnicy oraz ich waloryzacji. W wyniku inwentaryzacji wykazano duże walory zasobu na terenie dzielnicy, a także wyraźne zaniedbania i niezgodności względem stanu formalnego. W zaproponowanej metodzie uwzględnione zostały takie cechy obiektów jak ich stan zabudowy, stan zachowania względem ich pierwotnego wyglądu, dostępność komunikacyjna do tych obiektów, dostępność dla zwiedzających, obecna funkcja oraz wiek powstania. Wyniki stały się podstawą do wysuniętych wniosków o niewykorzystanym potencjale dziedzictwa kulturowego peryferyjnych dzielnic, jak i wskazaniu dobrych praktyk, które mogłyby poprawić stan zabytków.

Keywords

PL

atrakcyjność turystyczna; dziedzictwo kulturowe; dzielnice peryferyjne; obiekty zabytkowe; waloryzacja; Kraków; Prądnik Biały

EN

tourist attractiveness; cultural heritage; peripheral districts; historic objects; valorization; Cracow; Prądnik Biały

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
• Year: 2021
• Volume: 16
• Pages: 157-170

Dates

published

2021

Contributors

author

Jakub Cieszyński

• Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej, Instytut Geografii

References

• Bukal, G. (2013). Ochrona i zagrożenie wartości zabytków - czyli o skutkach braku wartościowania i co dalej... W: B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury, Warszawa: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków; Muzeum Pałac w Wilanowie, 61-70.
• Cieszyński, J. (2021). Atrakcyjność Prądnika Białego w świetle zagospodarowania i stanu obiektów dziedzictwa kulturowego.
• Dettloff, P. (2013). Tak zwany Zajazd Kościuszkowski w Krakowie. Burzliwe dzieje jednego zabytku. Ochrona zabytków, 1-4, 5-22
• Dobosz, P. (1997). Prawne aspekty ochrony funkcji zabytków nieruchomych. Ochrona zabytków, 50(1), 196.
• Duda-Seifert, M. (2015). Kryteria oceny atrakcyjności turystycznej obiektów architektury w świetle literatury. Turystyka Kulturowa, 4, 74-88.
• Fuglewicz S. (2013). Dlaczego chronimy zabytki? W: B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury. Warszawa: Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Muzeum Pałac w Wilanowie, 77-86.
• Gawlicki, M. (2013). Ocena wartości zasobu zabytkowego-cele, metody, praktyka. W: B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury. Warszawa: Polski Komitet Narodowy
• ICOMOS, Muzeum Pałac w Wilanowie, 99-104.
• Jaworska, M. (2014). Ochrona zabytków w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Przegląd Prawa i Administracji, 97, 85-98.
• Kondracki, J. (2000). Geografia regionalna polski. Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN.
• Kozień, A. (2019). Pogranicza ochrony zabytków nieruchomych oraz dóbr kultury współczesnej w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Internetowy Przegląd Prawniczy TBSP UJ, 1, 45.
• Krawczyk J. (2013). Kryteria i metody wartościowania zabytków architektury. W: B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury. Warszawa: Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Muzeum Pałac w Wilanowie, 139-146.
• Kwiatek-Sołtys, A., & Bajgier-Kowalska, M. (2019). The role of cultural heritage sites in the creation of tourism potential of small towns in Poland. European Spatial Research and Policy, 26(2), 237-255.
• Lewicki J. (2013). Wartościowanie zabytków w Polsce. Przegląd doświadczeń i postulaty na przyszłość. W: B. Szmygin (red.), Wartościowanie zabytków architektury. Warszawa: Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Muzeum Pałac w Wilanowie, 157-172.
• Lukomska, Z., & Lukomska, H. (2015). Transformacja funkcji-nowe życie zabytku. Uzasadnienie wyboru funkcji, do której można przystosować zabytek architektury. Architectus, (41), 21-29.
• Łyziak-Dyga, P. (2018). Zieleń i woda w zabytkowych założeniach dworskich. Historia przekształceń wybranych przykładów założeń z Krakowa. Środowisko Mieszkaniowe.
• Myga-Piątek, U. (2014). Kryteria i metody oceny krajobrazu kulturowego w procesie planowania przestrzennego na tle obowiązujących procedur prawnych. Problemy Ekologii Krajobrazu, 19(19).
• Sobala, M. (2009). Rezydencja biskupów krakowskich na Prądniku, Rocznik Krakowski, 75, 42-69.
• Stach, E. (2013). Twierdza Kraków a Forteczne Parki Kulturowe - szanse i zagrożenia. Architektura Krajobrazu, 4, 18-29.
• Dokumenty Gminna ewidencja zabytków miasta Krakowa (data dostępu: 2019)
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krakowa - Dokument ujednolicony 2014
• Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. 2021 poz. 710 z późn. zm.)
• Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. 2021 poz. 741 z późn. zm.)
• Kraków. Wyburzyli zabytek, który miał zostać wyeksponowany. Już nie ma fortu N-10 Prądnik Biały, Dziennik Polski, https://dziennikpolski24.pl/krakow-wyburzyli-zabytek-ktorymial-zostac-wyeksponowany-juz-nie-ma-fortu-n10-pradnik-bialy-aktualizacja/ar/c3- (data dostępu: wrzesień 2020) Kraków.
• Sprawa zabytkowego dworu przy ul. Siewnej trafiła do prokuratury. Bada ją też nadzór budowlany, Kraków naszemiasto,https://krakow.naszemiasto.pl/krakow-sprawazabytkowego-dworu-przy-ul-siewnej-trafila-do/ar/c9-7451373 (data dostępu: wrzesień 2020)
• Oficjalna strona dzielnicy Prądnik Biały, http://www1.dzielnica4.krakow.pl/pol/ (data dostępu: wrzesień 2020)

Identifiers

DOI

10.24917/20845456.16.10

Biblioteka Nauki

29433624