Emigracja a proces uczenia się małżonków

• Authors: Karolina Kupis , Alicja Maria Kalus , Emilia Mazurek

Title variants

EN

Emigration and the learning process of spouses

Abstracts

EN

Poland’s accession to the structures of the European Union initiated the post-accession emigration of Poles, which was characterized by the emergence of new directions for emigration. Great Britain has become one of the most popular. An emigration is a significant event in the biography of a person and the whole family. In the light of Agnieszka Bron’s concept (2000, 2006), it is associated with numerous tensions, ambivalence, a sense of helplessness and suspension (the so-called “floating”), and at the same time, it is an educational event. The research aimed to explain the learning process of spouses experiencing emigration. Biographical research was carried out using an autobiographical narrative interview and an analysis of personal documents. Ten marriage dyads staying in a long-term emigration in Great Britain participated in the research. As a result of the study of the empirical material, the following categories of experiences that fit into “floating” were distinguished: surprise/fascination with the reality, sense of loss and loneliness, uncertainty as to the rightness of the decision made, loss of sense of security, attempting to cope with the crisis, choosing a coping strategy and learning. However, not all of the distinguished categories appear in every autobiographical narration. Compared to A. Bron’s concept, the “floating” structure in the biographies studied consists of a more significant number of elements. At the same time, it loses its stages, becomes blurry, and has a mosaic character. Ten strategies for coping with a sense of suspension were also identified, which were high or low orientated toward either: the culture of the host country or the culture of the home country. Most, but not all, of these strategies enhanced recognizing the new culture. Learning from the beginning is perceived as a value and an opportunity to better cope with the crisis experienced in living in new socio-cultural conditions.

PL

Wstąpienie Polski do struktur Unii Europejskiej zapoczątkowało emigrację poakcesyjną Polaków, dla której charakterystyczne było pojawienie się nowych kierunków wyjazdów emigracyjnych. Jednym z najbardziej popularnych stała się Wielka Brytania. Wyjazd emigracyjny jest wydarzeniem znaczącym w biografii człowieka i całej jego rodziny. W świetle koncepcji Agnieszki Bron (2000, 2006), wiąże się on z licznymi napięciami, ambiwalencją, poczuciem bezradności i zawieszenia (tzw. floating), a jednocześnie jest wydarzeniem o potencjale edukacyjnym. Celem badań uczyniono wyjaśnienie procesu uczenia się małżonków doświadczających emigracji. Przeprowadzono badania biograficzne z wykorzystaniem autobiograficznego wywiadu narracyjnego i analizy dokumentów osobistych. W badaniach wzięło udział 10 diad małżeńskich przebywających na emigracji długookresowej w Wielkiej Brytanii. W wyniku analizy materiału empirycznego wyróżniono następujące kategorie doświadczeń wpisujące się we floating: zaskoczenie zastaną rzeczywistością, poczucie zagubienia i osamotnienia, niepewność co do słuszności podjętej decyzji, utrata poczucia bezpieczeństwa, podejmowanie prób radzenia sobie z kryzysem, wybór strategii radzenia sobie i uczenia się. Jednak nie w każdej narracji autobiograficznej występują wszystkie z wyróżnionych kategorii. W porównaniu z koncepcją A. Bron struktura floating w badanych biografiach składa się z większej liczby elementów, a jednocześnie traci swą etapowość, staje się rozmyta, ma charakter mozaikowy. Zidentyfikowano także dziesięć strategii radzenia sobie z poczuciem zawieszenia, nisko bądź wysoko zorientowanych na jedną z kultur: kraju przyjmującego lub kraju macierzystego. Strategie te w większości sprzyjały poznawaniu nowej kultury. Natomiast samo uczenie się od początku pobytu na emigracji było postrzegane jako wartość sprzyjająca adaptacji do życia w nowych uwarunkowaniach społeczno-kulturowych.

Keywords

PL

diada małżeńska; emigracja; floating; strategie radzenia sobie; uczenie się

EN

marriage dyad; emigration; “floating”; coping strategies; learning

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Family Forum
• Year: 2022
• Volume: 12
• Pages: 159-184

Dates

published

2022

Contributors

author

Karolina Kupis

• Uniwersytet Opolski, Katedra Nauk Socjologicznych i Pracy Socjalnej

• https://orcid.org/000000032622876X

author

Alicja Maria Kalus

• Uniwersytet Opolski, Instytut Psychologii

• https://orcid.org/0000000173973151

author

Emilia Mazurek

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu

• https://orcid.org/0000000221328756

References

• Adler, P. S. (1975) ‘The transitional experience: An alternative view of culture shock’, Journal of Humanistic Psychology, 15(4), pp. 13–23.
• Alheit, P. (2011) ‘Podejście biograficzne do całożyciowego uczenia się’, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 3(55), pp. 7–21.
• Alheit, P. (2015) ‘Teoria biografii jako fundament pojęciowy uczenia się przez całe życie’, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(72), pp. 23–36.
• Bron, A. (2000) ‘Floating as an Analytical Category in the Narratives of Polish Immigrants to Sweden’ w E. Szwejkowska-Olson and M. Bron Jr (red.) Allvarlig debatt och rolig lek. En festskrift tallagand. Uppsala: Uppsala University.
• Bron, A. (2006) ‘Rozumienie uczenia się w teoriach andragogicznych’, Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja, 4(55), pp. 7–21.
• Czerniawska, O. (2004) ‘Funkcja dydaktyki biograficznej w procesie edukacji ustawicznej’ w R. Góralska and J. Półturzycki (red.), Edukacja ustawiczna w szkołach wyższych – od idei do praktyki. Płock – Toruń: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji.
• Dubas, E. (2015a) ‘Andragogiczne badania biografii – zakresy, trudności, etyka badacza (wybrane aspekty)’ w Dubas E. and Stelmaszczyk J. (red.) Biografia i badanie biografii, T. IV. Biografie i uczenie się. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 31–47.
• Dubas, E. (2015b) ‘Biograficzność w kontekście całożyciowego uczenia się’ w: Dubas E. and Stelmaszczyk J. (red.) Biografia i badanie biografii, t. 4. Biografie i uczenie się. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 11–29.
• Dubas, E. (2014) ‘Czas, biografia i badania biograficzne – różnorodność kontekstów w andragogicznej perspektywie’, Edukacja Dorosłych, 2(71), pp. 13–27.
• Dubas, E. (2011b) ‘Jak opracować materiał narracyjno-biograficzny? (Propozycja)’ w E Dubas and W. Świtalski (red.) Biografia i badanie biografii, t. 1. Uczenie się z (własnej) biografii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 241–246
• Dubas, E. (2021) ‘Wokół biografii rodzinnej i jej badań’ w E. Dubas, A. Wąsiński and A. Słowik (red.) Biografia i badanie biografii, t. 8. Biografie rodzinne i uczenie się, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 15–26.
• Entzinger, H. and Biezeveld, R. (2003) ‘Benchmarking in Immigrant Integration’ [online]. Dostępne pod adresem: http://hdl.handle.net/1765/1180 (Dostęp 9.02.2022).
• Goffman, E. (2005) Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości, Gdańsk: GWP.
• Golonka-Legut, J. (2019) Edukacyjny potencjał indywidualnego doświadczenia życiowego. Wrocław: Wydawnictwo Atut.
• Golonka-Legut, J. and Pryszmot-Ciesielska, M. (2017) ‘Badacz wobec doświadczeń dorosłych w kontekście biograficznej perspektywy badawczej’, Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne, 1(4), pp. 88–105.
• GUS (2020a) ‘Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004–2019’ [online]. Dostępne pod adresem: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/informacja-o-rozmiarach-i-kierunkach-czasowej-emigracji-z-polski-w-latach-2004-2018,2,12.html (Dostęp 10.09.2021).
• GUS (2020b) ‘Sytuacja demograficzna Polski do 2019 r. Migracje zagraniczne ludności w latach 2000–2019’ [online]. Dostępne pod adresem: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-zagraniczne-ludnosci/sytuacja-demograficzna-polski-do-roku-2019-migracje-zagraniczne-ludnosci,16,1.html (Dostęp 10.09.2021).
• Hermanns, H. (1987) ‘Narrative Interviews – A New Tool for Sociological Field Research’, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 13, pp. 43–56.
• Ilc Klun, M. (2019) ‘The Importance of Individual Memories of Slovenian Emigrants When Interpreting Slovenian Emigration Processes’, Ars & Humanitas, 13(1), pp. 174–190. DOI:10.4312/ars.13.1.174-190
• Kaźmierska, K. (2004) ‘Wywiad narracyjny jako jedna z metod w badaniach biograficznych’, Przegląd Socjologiczny, 53(1), pp. 71–96.
• Kaźmierska, K. and Waniek, K. (2020) Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda – technika – analiza. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kuryś-Szyncel, K. (2017) ‘Biograficzne uczenie się w perspektywie rodzinnej – systemowe transmisje’ w K. Kuryś-Szyncel (red.) Rodzinne rekonstrukcje i transmisje w perspektywie biograficznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, pp. 55–67.
• Lejeune, P. (2001) ‘Pakt autobiograficzny’ w R. Lubas-Bartoszyńska (red.) Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
• Matkowska, M. (2014) ‘Obraz polskiego emigranta w świetle Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań 2011’, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, 1(35), pp. 193–205.
• Mazurek, E. (2017) ‘Biograficzne uczenie się i narracyjne uczenie się – ramy teoretyczne’, Edukacja Dorosłych, 1(76), pp. 51–65.
• Mazurek E. (2019) ‘Biograficzność i kapitał narracyjny jako zasoby w procesie uczenia się człowieka dorosłego”, Edukacja Dorosłych, 1, pp. 91–101.
• Mąkosa, P. (2021) ‘Between confessionality and openness. Religious education in polish complementary schools in Great Britain’, Journal of Beliefs & Values. DOI: 10.1080/13617672.2021.1978197
• Oberg, K. (1960) ‘Cultural Shock: Adjustment to new cultural environments’, Practical Anthropology, 7, pp. 177–182.
• Słowik, A. (2011) ‘Specyfika uczenia się na obczyźnie trzech fal polskiej emigracji’, Rocznik Andragogiczny, 18, pp. 200–216.
• Słowik, A. (2013) Trzy fale powojennej emigracji. O doświadczeniach biograficznych polskich emigrantów z Newcastle Upon Tyne. Kraków: Impuls.
• Solarczyk-Szwec H. (2015) ‘Cztery ćwiartki biograficznego uczenia się’, Rocznik Andragogiczny, 22, pp. 119–133.
• Szast, M. (2016) ‘Migracje wczoraj i dziś – problematyka migracji przedakcesyjnych i poakcesyjnych z Polski’, Studia Polonijne, 37, pp. 5–24.
• Teusz, G. (2016) ‘Rzeczywistość budowana słowami. Narracja jako proces współtworzenia tożsamości rodziny polskiej na emigracji’ w M. Piorunek (red.) Badania biograficzne i narracyjne w perspektywie interdyscyplinarnej. Aplikacje – Egzemplifikacje – Dylematy metodologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, pp. 157–178.
• Urbaniak-Zając, D. (2001) ‘Biograficzna perspektywa badawcza’ E Dubas and W. Świtalski (red.) Biografia i badanie biografii, t. 1. Uczenie się z (własnej) biografii. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 11–27.
• Urbaniak-Zając, D. (1999) ‘Wywiad narracyjny na tle innych technik wywiadu’, Edukacja, 4. pp. 29–39.
• Wołoszyn, Sabina. (2021) ‘Doświadczanie szoku kulturowego przez cudzoziemców i cudzoziemki w przelotnych i rutynowych kontaktach z Polkami i Polakami przedstawiane w filmach na portalu YouTube. Wideoblogi jako użyteczne medium w międzykulturowym uczeniu się dorosłych’, Rocznik Andragogiczny, T. 28, ss. 127–144. DOI: 10.12775/RA.2021.009.

Identifiers

DOI

10.25167/FF/4535

Biblioteka Nauki

19322778