Rodzinne uwarunkowania odraczania niezależności od rodziców przez młodych dorosłych

• Authors: Marta Komorowska-Pudło

Title variants

EN

Family conditions of deferring independence from parents by young adults

Abstracts

EN

The article analyzes the problem of dependence of adult children on their parents. The aim of the research was to determine to what extent bringing up in a specific environment of the family of origin determines obtaining or delaying the independence of young adults from their own parents. A survey esearch was conducted among 428 adults using the David H. Olson Family Assessment Scale and the quality scale of relations between adult children and their parents. The obtained data confirmed the hypotheses that growing up in a balanced family system in terms of Cohesion and Flexibility positively correlates with the feeling of psychological independence from parents in adulthood, and growing up in homes with unbalanced systems, i.e. in Disengagement, Enmeshment, Regidity and Chaotic families, simultaneously communicating in an ineffective manner hinders the process of psychological separation from parents. Due to the fact that the correct family environment determines the development of maturity to take on autonomous roles in adulthood, and the incorrect one hinders the acquisition of such maturity, it is necessary to strengthen the parents' ability to build optimal ties and relationships in the family in order to properly shape the process of independence from their children.

PL

W artykule podjęto analizę problemu zależności dorosłych dzieci od rodziców. Celem podjętych badań było określenie, w jakim stopniu wychowywanie się w określonym środowisku rodziny pochodzenia warunkuje uzyskiwanie lub odraczanie niezależności młodych dorosłych od własnych rodziców. Przeprowadzono badania sondażowe wśród 428 dorosłych osób za pomocą Skal Oceny Rodziny Davida H. Olsona i skali jakości relacji dorosłych dzieci z rodzicami własnego autorstwa. Uzyskane dane potwierdziły założone hipotezy, że wzrastanie w zrównoważonym systemie rodzinnym pod względem spójności i elastyczności koreluje dodatnio z poczuciem niezależności psychologicznej od rodziców w dorosłości, a wychowywanie się w domach o systemach niezrównoważonych, czyli w rodzinach niezwiązanych, splątanych, sztywnych i chaotycznych, komunikujących się równocześnie w sposób mało efektywny utrudnia proces psychologicznej separacji od rodziców. Ze względu na to, że prawidłowe środowisko rodzinne warunkuje kształtowanie dojrzałości do podejmowania autonomicznych ról w dorosłości, a nieprawidłowe utrudnia nabywanie takiej dojrzałości należy wzmacniać zdolność rodziców do budowania optymalnych więzi i relacji w rodzinie, by prawidłowo kształtować trwający w całym okresie rozwojowym proces uniezależniania się od nich ich dzieci.

Keywords

EN

independence of adults from parents; family; adulthood; the process of separation from parents

PL

niezależność dorosłych od rodziców; rodzina; dorosłość; proces separacji od rodziców

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Family Forum
• Year: 2022
• Volume: 12
• Pages: 31-56

Dates

published

2022

Contributors

author

Marta Komorowska-Pudło

• Uniwersytet Szczeciński, Instytut Nauk Teologicznych

• https://orcid.org/0000000172220182

References

• Bakiera, L. (2008) ‘Rozwojowe współoddziaływanie pokoleń w rodzinie. Rodzice w wieku średnim i dorastające dzieci’, Psychologia Rozwojowa, 1(13), pp. 25–37.
• Barbaro, M. de (1999) ‘Struktura rodziny’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 45–55.
• Bee, H., (2004) Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• Bieńko, M. (2018) ‘Rola ojca w procesie „przedłużonego dorastania” dzieci’, Roczniki Nauk Społecznych, 2(46)10, pp. 29–49, DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rns.2018.46.2-2.
• Bowlby, J. (2007) Przywiązanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Brzezińska, A.I. (2017) Tożsamość u progu dorosłości. Wizerunek uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych.
• Brzezińska, A.I., Kaczan, R., Piotrowski and K., Rękosiewicz, M. (2011) ‘Odroczona dorosłość: fakt czy artefakt?’, Nauka, 4, pp. 67–107.
• Drożdżowicz, L. (1999) ‘Ogólna teoria systemów’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 9–17.
• Erikson, E.H. (2004) Tożsamość a cykl życia. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• Gurba E. (2012) ‘Wczesna dorosłość’ in Trempała, J. (ed.) Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 287–311.
• Haley, J. (1995) Niezwykła terapia. Techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Hall, C.S. and Lindzey, G. (1998) Teorie osobowości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jaworowska, A. and Matczak, A. (2005) Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej PKIE. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Kalbarczyk, M. and Nicińska, A. (2009) ‘Finansowe i niefinansowe transfery w próbie SHARE’, Polityka Społeczna, 4, pp. 13–19.
• Kołbik, I. (1999) ‘Lojalność rodzinna’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 78–84.
• Komorowska-Pudło, M. (2014), ‘The subjective sense of well-being and the quality of relationships between spouses’, Polish Journal of Social Science, 1, pp. 165–182.
• Komorowska-Pudło, M. (2019) Środowisko wychowawcze domu rodzinnego a relacje małżeńskie w dorosłym życiu. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
• Krzaklewska, E. (2017) ‘W stronę międzypokoleniowej współpracy? Wyprowadzenie się z domu rodzinnego z perspektywy dorosłych dzieci i ich rodziców’, Societas/Communitas, 2(24), pp. 159–176.
• Kwak, A. and Bieńko, M. (2017) ‘Dorosłe dzieci pozostające w rodzinie w kontekście potransformacyjnych przemian pokoleniowych’, Societas/Communitas, 2(24), pp. 17–36.
• Liberska, H. (2014) ‘Rozwój rodziny i rozwój w rodzinie’ in Janicka I. and Liberska H. (ed.) Psychologia rodziny. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 221–240.
• Margasiński, A. (2011) Model Kołowy i skale FACES jako narzędzie badania rodziny. Historia, rozwój i zastosowanie. Częstochowa: Akademia im. J. Długosza.
• Margasiński, A. (2013) Skale Oceny Rodziny. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Michoń, P. (2012) ‘Transfery międzypokoleniowe w rodzinie’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 3(74), pp. 237–251.
• Minta, J. (2007) ‘Pozornie dorośli” – zawieszenie pomiędzy młodzieńczością a dorosłością’, Dyskursy Młodych Andragogów, 8, pp. 29–43.
• Namysłowska, I. (1997) Terapia rodzin. Warszawa: Springer PWN.
• Oleś, P.K. (2011) Psychologia człowieka dorosłego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Olson, D.H. (2000) ‘Circumplex Model of Marital and Family Systems’, Journal of Family Therapy, pp. 1–22. Dostępny w: http://eruralfamilies.uwagec.org/ERFLibrary/Readings/CircumplexModelOfMaritalAndFamilySystems.pdf (Dostęp: 13.03.2018).
• Olson, D.H. (2004) Family Satisfaction Scale, Life Innorations, Minneapolis 2004. Dostępny w: http://www.laviecounseling.org/vfh/vfhasm/FACESIV.FamilySatisfactionScale.pdf (Dostęp: 13.03.2018).
• Olson, D.H. (2013) Kwestionariusz FACES IV i Model Kołowy. Badanie walidacyjne. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP.
• Ostoja-Zawadzka, K. (1999) ‘Cykl życia rodzinnego’ in Barbaro, B. de (ed.) Wprowadzenie do systemowego rozumienia rodziny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, pp. 18–30.
• Radochoński, M. (1998) ‘Wybrane zagadnienia psychopatologii w ujęciu systemowej koncepcji rodziny’, Roczniki Socjologii Rodziny, 10, pp. 91–109.
• Radochoński, M. (1999) ‘Systemowa charakterystyka środowiska rodzinnego wielokrotnych sprawców czynów przestępczych’, Roczniki Socjologii Rodziny, 11, pp. 155–173.
• Schaffer, D.R. and Kipp, K. (2015) Psychologia rozwoju. Od dziecka do dorosłości. Gdańsk: Harmonia Universalis.
• Simon, F.B. and Stierlin, H. (1998) Słownik terapii rodzin. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Skreczko, A. (1999) ‘Dojrzałość uczuciowa’ in Ozorowski E. (ed.) Słownik małżeństwa i rodziny. Warszawa-Łomianki: Wydawnictwo ATK, p. 89.
• Trempała, J. (2004) ‘Rozwój poznawczy’ in Harwas-Napierała B. and Trempała J. (ed.) Psychologia rozwoju człowieka. Rozwój funkcji psychicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, pp. 13–39.
• Turner, J.S. and Helms, D.B. (1999) Rozwój człowieka. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• Wieteska, M. (2014) ‘Wczesna dorosłość w ponowoczesności. Odraczanie autonomii w kontekście zamieszkiwania z rodziną pochodzenia’, Ogrody Nauk i Sztuk, 4, pp. 368–377, DOI: 10.15503/onis2014-368-377.
• Ziółkowska, B. (2005) ‘Okres wczesnej dorosłości. Jak rozpoznać potencjał młodych dorosłych?’ in Brzezińska A.I. (ed.) Psychologiczne portrety człowieka. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, pp. 423–468.

Identifiers

DOI

10.25167/FF/4855

Biblioteka Nauki

19322754