Określenie tò euangélion w Corpus Paulinum

• Authors: Dominik Tomczyk

Title variants

EN

The term tò euangélion in Corpus Paulinum

Abstracts

EN

The article presents the analysis of the term τὸ εὐαγγέλιον in Corpus Paulinum against the background of its use in the Greco-Roman world and the New Testament.  Having examined the apostle’s texts it must be stated that he does not preach „his own” gospel. Paul highlights that „his” gospel belongs to both God (τοῦ θεοῦ) and Christ (τοῦ Χριστοῦ). Just as Christ is indivisible, so the gospel He preaches is one (see 1 Cor 1:13). It is the Resurrected Lord of the Universe who is in the centre of the Paul’s kerygma. He Himself is the subject and the object of the Gospel: the One who preaches but also the One who is preached.  No other word defines the works and theology of Paul as an apostle so accurately as the noun τὸ εὐαγγέλιον.

PL

Artykuł prezentuje analizę określenia τὸ εὐαγγέλιον w Corpus Paulinum na tle jego użycia w świecie grecko-rzymskim i Nowym Testamencie. Na podstawie przeanalizowanych tekstów apostoła należy stwierdzić, że nie głosi on „własnej” Ewangelii. Paweł podkreśla, że „jego” Ewangelia jest zarówno Boga (τοῦ θεοῦ), jak i Chrystusa (τοῦ Χριστοῦ). Tak jak Chrystus nie jest podzielny, tak i Ewangelia, którą on zwiastuje, jest jedna (zob. 1 Kor 1,13). To Zmartwychwstały Pan Wszechświata jest centrum Pawłowego kerygmatu. On sam stanowi podmiot i przedmiot Ewangelii. To On jest Tym, który głosi, ale i Tym, który jest głoszony. Żadne inne słowo tak dobrze nie określa działalności i teologii Pawła jako apostoła jak rzeczownik τὸ εὐαγγέλιον.

Keywords

EN

euangelion; euangelidzō; Gospel; Gospel of the Kingdom; apostle Paul; Corpus Paulinum; Epistles of Paul; Christology; soteriology

PL

euangelion; euangelidzō; Ewangelia; Ewangelia królestwa; Paweł apostoł; Corpus Paulinum; Listy Pawła; chrystologia; soteriologia

• Publisher: Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
• Journal: Scriptura Sacra
• Year: 2021
• Issue: 25
• Pages: 281-309

Dates

published

2021

Contributors

author

Dominik Tomczyk

• Chrześcijańska Akademia Teologiczna

• https://orcid.org/0000000300239153

References

• Abramowiczówna Z. (ed.), Słownik grecko-polski, t. 1: Α–Δ (Warszawa 1958).
• Abramowiczówna Z. (ed.), Słownik grecko-polski, t. 2 Ε–Κ (Warszawa 1960).
• Abramowiczówna Z. (ed.), Słownik grecko-polski, t. 3: Λ–Π (Warszawa 1962).
• Adamczewski B., List do Filemona. List do Kolosan. Wstęp. Przekład z oryginału. Komentarz (Nowy Komentarz Biblijny XII; Częstochowa 2006).
• Bauer W., Griechisch-deutsches Wörterbuch zum Neuen Testament zu den Schriften des Neuen Testaments und der übrigen urchstilichen Literatur (Berlin – New York 51981).
• Becker U., „Evangelium”, Theologisches Begriffslexikon zum Neuen Testament, t. 1 (ed. L. Coenen, E. Beyuther, H. Bietenhard), (Neukirchen-Vluyn 1997) 295–301.
• Bednarz M., 1–2 List do Tesaloniczan. Wstęp. Przekład oryginału. Komentarz (Nowy Komentarz Biblijny XIII; Częstochowa 2007).
• Blank J., Paulus und Jesus. Eine theologische Grundlegung (Studien zum Alten und Neuen Testament 18; München 1968).
• Blass F., Debrunner A., Rehkopf F., Grammatik des neutestamentlischen Griechisch (Göttingen 161984).
• Bultmann R., Theologie des Neuen Testaments (Uni–Taschenbücher 630; Tübingen 81980).
• Conzelmann H., 1 Corinthians. A Commentary on the First Epistle to the Corinthians (Philadelphia 1975).
• Czerski J., Wprowadzenie do Ksiąg Nowego Testamentu (Podręczniki i Skrypty 1; Opole 1996).
• Dąbek T.M, „Ewangelia Pawłowa”, Verbum Vitae 13 (2008) 149–167.
• Deissmann A., Licht vom Osten. Das Neue Testament und die neuentdeckten Texte der hellenistisch-römischen Welt (Tübingen 1908).
• Dickson J.P., „Gospel as News: εὐαγγελ – from Aristophanes to the Apostle Paul”, New Testament Studies 51/2 (2005) 212–230.
• Dittenberger W. (ed.), Orientis Graecae Inscriptions Selectae. Supplementum Sylloges Inscriptionum Graecarum, t. 2 (Lipsiae 1905).
• Du Toit D., Theios Anthropos. Zur Verwendung von Θεῖος ἄνθρωπος und Sinnverwandten Ausdrücken in der Literatur der Kaiserzeit (Wissenschaftliche Untersuchungen zum Neuen Testament 2. Reihe 91; Tübingen 1997).
• Dunn J.D.G., Romans 9–16 (World Biblical Commentary 38B; Dallas 1988).
• Fitzmyer J.A., Romans. A New Translation with Introduction and Commentary (The Anchor Bible 33; New York – London 1993).
• Fitzmyer J.A., „Teologia Świętego Pawła”, Katolicki komentarz biblijny (ed. R.E. BROWN, J.A. Fitzmyer, R.E. MURPHY), (Prymasowska Seria Biblijna 17; Warszawa 52018) 2132–2183.
• Fitzmyer J.A., „The Gospel in the Theology of Paul”, Union Seminary Review 33 (1979) 339–350.
• Friedrich G., „εὐαγγέλιον”, Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, t. 2 (ed. G. Kittel, O. Baumernfeind, G. Friedrich), (Stuttgart 1935) 718–734.
• Gnilka J., Das Matthäusevengelium. Kommentar zu Kap. 1,1–13,58 (Herders Theologischer Kommentar zum Neuen Testament I/1; Freiburg – Basel – Wien 1986).
• Gnilka J., Paweł z Tarsu. Apostoł i świadek (Kraków 2001).
• Grässer E., „Das eine Evangelium. Hermeneutische Erwägungen zu Gal 1,6-10: Rudolf Bultmann zum 85. Geburtstag”, Zeitschrift für Theologie und Kirche 3 (1969) 306–344.
• Harasim J., „Ewangelia św. Pawła”, Studia Teologiczne 4 (1986) 3–13.
• Haręzga S., Pierwszy i Drugi List do Tymoteusza. List do Tytusa. Wstęp. Przekład z oryginału. Komentarz (Nowy Komentarz Biblijny XIV; Częstochowa 2018).
• Hauck M.C., „Dynamis eis Soterian. Investigating the Semantic Background of a New Testament Syntagma”, Novum Testamentum 61/3 (2019) 227–252.
• Homerski J., Ewangelia według św. Mateusza. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Nowego Testamentu III/1; Poznań 2004).
• Jankowski A., Kerygmat w Kościele apostolskim. Nowotestamentowa teologia głoszenia Słowa Bożego (Częstochowa 1989).
• Jankowski A., List do Galatów. Wstęp historyczno-krytyczny i komentarz do przekładu z tekstu greckiego (Kraków 1973, na prawach rękopisu).
• Koehler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. I: Słownik hebrajsko-polski (Prymasowska Seria Biblijna 30; Warszawa 22013).
• Käsemann E., Commentary on Romans (Grand Rapids 1980).
• Langkammer H., Ewangelia według św. Marka. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Nowego Testamentu III/2; Poznań 2007).
• Lisiecki B., „Królestwo Boże wewnątrz nas czy pośród nas?”, Colloquia Theologica Ottoniana 2 (2017) 127–144.
• Lietzmann H., „εὐαγγέλιον und εὐαγγελίζεσθαι bei Paulus”, Paul and Mark. Comparative Essays Part I. Two Authors at the Beginnings of Christianity (ed. O. Wischmeyer, D.C. Sim, I.J. Elmer), (Berlin – Boston 2014) 322–359.
• Louw J.P., Semantics of the New Testament Greek (Society of Biblical Literature Semeia Studies; Atlanta 1982).
• Luck U., „Die Bekehrung des Paulus und das Paulinische Evangelium. Zur Frage der Evidenz in Botschaft und Theologie des Apostels”, Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde des Urchristentums 76/3–4 (1985) 18–208.
• Mack B.L., A Myth of Innocence. Mark and Christian Origins (Philadelphia 1988).
• Metzger B.M., A Textual Commentary on the Greek New Testament (London – New York 31975).
• Mędala S., „Ewangelia św. Pawła (Wprowadzenie ogólne do listów św. Pawła)”, Dzieje Apostolskie, Listy Św. Pawła (ed. A.S. Jasiński, S.Mędala, G. Rafiński, W. Rakocy, H. Skoczylas, B. Widła), (Wprowadzenie w Myśl i Wezwanie Ksiąg Biblijnych 9: Warszawa 1997) 82–116.
• Michel O., Der Brief an die Römer (Kritisch-exegetischer Kommentar über das Neue Testament IV; Göttingen 141978).
• Montanari F., The Brill Dictionary of Ancient Greek (Leiden – Boston 22018).
• Morgenthaler R., Statistik des neutestamentlichen Wortschatzes (Zürich 1958).
• Muraoka T., A Greek-English Lexicon of the Septuagint (Louvain – Paris – Walpole 2009).
• Mussner F., Der Galaterbrief (Herders Theologischer Kommentar zum Neuen Testament IX; Freiburg – Basel – Wien 1974).
• Nestle E. et al. (ed.), Novum Testamentum Graece (Stuttgart 282012).
• Oberlinner L., Die Pastoralbriefe. Zweite Folge. Kommentar zum zweiten Timotheusbrief (Herders Theologischer Kommentar zum Neuen Testament XI/2/2; Freiburg – Basel – Wien 1995).
• Penna R., Lettera ai Romani III. Rm 12–16. Versione e commento (Scritti delle origini cristiane; Bologna 2008).
• Pindel R., W obronie prawdy Ewangelii: analiza literacko-retoryczna Ga 1,11–2,21 (Kraków 2001).
• Piwowar A., Składnia języka greckiego Nowego Testamentu (Lublin 2017).
• Pokorný P., From the Gospel to the Gospels. History, Theology and Impact of the Biblical Term euangelion (Beihefte zur Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft 195; Berlin 2013).
• Popowski R., Struktura semantyczna neologizmów w listach Pawła z Tarsu (Lublin 1978).
• Popowski R., Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wydanie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych (Prymasowska Seria Biblijna 3; Warszawa 1994).
• Romaniuk K., List do Rzymian. Wstęp – przekład z oryginału – komentarz (Pismo Święte Nowego Testamentu VI/1; Poznań – Warszawa 1978).
• Rosik M., Pierwszy List do Koryntian. Wstęp. Przekład z oryginału. Komentarz (Nowy Komentarz Biblijny VII; Częstochowa 2009).
• Santiago G.O., „Euangelion alle origini del cristianesimo”, Rivista Biblica 64/1–2 (2016) 189–208.
• Schilling O., „בשׂר, bśr”, Theological Dictionary of the Old Testament, t. 2 (ed. J.G. Botterweck, H. Ringgren, H.-J. Fabry), (Grand Rapids 1975) 313–316.
• Schlier H., Der Brief an die Galater (Kritisch-exegetischer Kommentar über das Neue Testament VII; Göttingen 51971).
• Schlier H., Der Römerbrief (Herders Theologischer Kommentar zum Neuen Testament VI; Freiburg – Basel – Wien 21979).
• Schniewind J., Die Begriffe Wort und Evangelium bei Paulus (Bonn 1910).
• Spicq C., Notes de lexicographie néo-testamentaire: Supplément t. 3 (Orbis Biblicus et Orientalis 22/3; Göttingen 1982).
• Stasiak S., List do Rzymian. Wstęp. Przekład z oryginału. Komentarz (Nowy Komentarz Biblijny VI; Częstochowa 2020).
• Strecker G., „Das Evangelium Jesu Christi”, Jesus Christus in Historie und Theologie. Neutestamentliche Festschrift für Hans Conzelmann zum 60. Geburtstag (ed. G. Strecker), (Tübingen 1975) 503–548.
• Strecker G., „εὐαγγέλιον”, Exegetisches Wörterbuch zum Neuen Testament, t. 2 (ed. H. Balz, G. Schneider), (Stuttgart 1981) 176–186.
• Strong J., Grecko-polski słownik Stronga z lokalizacja słów greckich i kodami Popowskiego (Prymasowska Seria Biblijna 42; Warszawa 2015).
• Stuhlmacher P., Das paulinische Evangelium. I. Vorgeschichte (Forschungen zur Religion und Literatur des Alten und Neuen Testaments 95; Göttingen 1968).
• Tomczyk D., „Rudolfa Bultmanna koncepcja kerygmatu pierwotnego Kościoła a pojęcie τὸ κήρυγμα w Nowym Testamencie”, Scriptura Sacra 24 (2020) 131–154.
• Tronina A., „Dobra Nowina u bram Samarii (2 Krl 7)”, Verbum Vitae 2 (2002) 19–30.
• Wegenast K., Das Verständnis der Tradition bei Paulus und in den Deuteropaulinen (Wissenschaftliche Monographien zum Alten und Neuen Testament 8; Neukirchen 1962).
• Wojciechowski M., Apokalipsa świętego Jana. Wstęp. Przekład z oryginału. Komentarz (Nowy Komentarz Biblijny XX; Częstochowa 2012).
• Wolter M., „Das Evangelium”, Paulus Handbuch (ed. F.W. Horn), (Tübingen 2013) 337–342.
• Wolter M., Paul. An Outline of His Theology (Waco 2015).
• Zerwick M., Biblical Greek (Scripta Ponfiticii Instituti Biblici 114; Rome 1963).
• Zmijewski J., Paulus – Knecht und Apostel Jesu Christi. Amt und Amtsträger in paulinischer Sicht (Stuttgart 1986).

Identifiers

DOI

10.25167/ScrS/3801

Biblioteka Nauki

19944822