Zrównoważona mobilność miejska – dobre praktyki

• Authors: Jerzy Janczewski , Danuta Janczewska

Title variants

EN

Sustainable urban mobility – good practices

Abstracts

EN

The pandemic and the threat of a dangerous virus have changed working and living styles and have undoubtedly influenced people’s travel choices in cities and reduced their daily mobility needs. Many people travel more frequently by bicycle or other micro-mobility and many use private cars or walk. The necessity to change lifestyles creates new opportunities and problems to be solved, it also allows people to take a fresh look at the challenges faced by cities. Changes in urban mobility is a multi-faceted process that consists of a whole range of activities, experiences and solutions worth replicating due to their positive impact on traffic conditions and broadly understood traffic safety and urban mobility. This article aims to explain the term of sustainable urban mobility, indicate its place in the European Union’s policy, discuss alternative forms of transport to the car in cities and provide examples of good practices that are beneficial and useful, although their disadvantage is usually the fact that they are rarely implemented at a mass-scale or only with a long delay. The article ends with a summary.

PL

Pandemia i zagrożenie niebezpiecznym wirusem zmieniły styl pracy i życia i niewątpliwie wpłynęły też na wybór form przemieszczania się osób w miastach, a także ograniczanie codziennych potrzeb mobilności. Wiele osób częściej podróżuje rowerem lub innym środkiem mikromobilności, wiele korzysta z prywatnych samochodów bądź przemieszcza się pieszo. Konieczność zmiany stylu życia stwarza nowe szanse i problemy do rozwiązania, pozwala też na nowo spojrzeć na wyzwania stojące przed miastami. Zmiany w miejskiej mobilności to wielowątkowy proces, który składa się z całego szeregu działań, doświadczeń i rozwiązań wartych powielania ze względu na ich korzystny wpływ na warunki i szeroko rozumiane bezpieczeństwo ruchu oraz miejską mobilność. Artykuł ma na celu wyjaśnienie terminu zrównoważonej mobilności miejskiej, wskazanie jej miejsca w polityce Unii Europejskiej, omówienie alternatywnych dla samochodu form transportu w miastach i przytoczenie przykładów dobrych praktyk, które charakteryzują się tym, że są korzystne i użyteczne, choć ich ułomnością jest zwykle fakt, że są rzadko lub z dużym opóźnieniem masowo wdrażane. Całość artykułu zwieńcza podsumowanie.

Keywords

PL

transport miejski; transport indywidualny; mikromobilność; zrównoważona mobilność miejska; dobre praktyki

EN

urban transport; individual transport; micromobility; sustainable urban mobility; good practices

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie
• Year: 2021
• Volume: 33
• Issue: 2
• Pages: 165-196

Dates

published

2021

Contributors

author

Jerzy Janczewski

• Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

• https://orcid.org/0000000269942683

author

Danuta Janczewska

• Społeczna Akademia Nauk z siedzibą w Łodzi

• https://orcid.org/0000000310135665

References

• Alternatives to car use (2021), https://en.wikipedia.org/wiki/Alternatives_to_car_use [dostęp: 22.12.2021].
• Alternatywne formy transportu w mieście. Jesteśmy coraz bardziej eko & smart (2019), https://infowire.pl/generic/release/450639/alternatywne-formy-transportu-w-miescie-jestesmy-coraz-bardziej-eko-sm/ [dostęp: 22.12.2021].
• Banach Ł. (2019), Innowacyjność w mobilności, czyli jak będzie wyglądać transport przyszłości, „Logistyka”, nr 5.
• Cele zrównoważonego rozwoju (2019), Ośrodek Informacji ONZ w Warszawie, http://www.un.org.pl/cel11 [dostęp: 25.09.2019].
• Chomacki M. (2021), Arval Mobility Hub – koncept w duchu zrównoważonej mobilności, https://fleet.com.pl/wiadomosci/branza-flotowa/ekologia/arval-mobility-hub-koncept-w-duchu-zrownowazonej-mobilnosci [dostęp: 9.01.2022].
• Dyr T. (2015), Konkurencyjna i zasobooszczędna mobilność w miastach, „Autobusy”, nr 1–2.
• Friedberg J. (2014), Transport, [w:] E. Albińska, A. Gruszecka-Tieśluk, Biznes na rzecz zrównoważonych miast, „Analiza tematyczna”, nr 2, http://odpowiedzialnybiznes.pl/wp-content/uploads/2014/07/Analiza-tematyczna-_Biznes-na-rzecz-zr%C3%B3wnowa%C5%BConych-miast.pdf [dostęp: 25.09.2019].
• Gajewski J., Paprocki W., Pieriegud J. (red.) (2018), Mobilność w aglomeracjach przyszłości, https://www.efcongress.com/wp-content/uploads/2020/02/publikacje08__publikacja_ekf-mobilnosc_w_aglomeracjach_przyszoci.pdf [dostęp: 17.12.2021].
• Gis M. (2021), Polska stoi w korkach. Miasta mają wciąż absurdalne pomysły, https://moto.rp.pl/na-drodze/art18946251-polska-stoi-w-korkach-miasta-maja-wciaz-absurdalne-pomysly [dostęp: 18.12.2021].
• Grycuk A. (2020), Autobus elektryczny podczas ładowania akumulatorów w Warszawie, https://pl.wikipedia.org/wiki/Autobus_elektryczny#/media/Plik:%C5%81adowarka_pantografowa,_autobus_222,_ul._Sparta%C5%84ska_w_Warszawie_2020.jpg [dostęp: 9.01.2022].
• Gubański K. (2019), Producenci, dystrybutorzy i wypożyczalnie rowerów cargo w Polsce, http://jedensamochodmniej.blogspot.com/2019/04/producenci-i-dystrybutorzy-rowerow.html [dostęp: 9.01.2022].
• Heineke K., Kloss B., Rupalla F., Scurtu D. (2021), Why micromobility is here to stay, https://www.mckinsey.com/industries/automotive-and-assembly/our-insights/why-micromobility-is-here-to-stay?cid=other-eml-alt-mip-mck&hdpid=fa019459-6bb2-4392-90fc-777076ecc46f&hctky=12556751&hlkid=8f7cc904efb44b8287475ee841bfa5af [dostęp: 12.12.2021].
• Huby mobilności. Przykładowa oferta (b.r.), https://hubymobilnosci.pl/oferta/ [dostęp: 9.01.2022].
• Inteligentne rozwiązania w zakresie zrównoważonej mobilności miejskiej w obszarze funkcjonalnym miasta (2021), https://www.popt.gov.pl/media/58942/Zrownowazona_Mobilnosc_Miejska.ppt [dostęp: 29.11.2021].
• Jak budować zrównoważoną mobilność w miastach po Covid? (2020), https://fppe.pl/jak-budowac-zrownowazona-mobilnosc-w-miastach-po-covid/ [dostęp: 10.01.2022].
• Jak działa ta zielona fala? (2012), https://www.fakt.pl/wydarzenia/polska/wroclaw/jak-dziala-ta-zielona-fala/5cjkpfk [dostęp: 9.01.2022].
• Janczewski J., Janczewska D. (2019), Zrównoważony rozwój z perspektywy mikromobilności, „Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie”, nr 2(29).
• Jednokołowiec (2019), https://pl.wikipedia.org/wiki/Jednoko%C5%82owiec [dostęp: 25.03.2022].
• Karpieszuk W. (2021), Autobusy z przyczepką dla rowerów jeżdżą po Gdańsku. Dlaczego nie w Warszawie?, https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,27321215,specjalne-autobusy-z-przyczepka-dla-rowerow-sa-w-gdansku-czy.html [dostęp: 9.01.2022].
• Komornicki T. (2016), Dostępność transportowa a mobilność ludności, https://lublin.stat.gov.pl/files/gfx/lublin/pl/defaultstronaopisowa/1278/1/1/komornicki_-_dostepnosc_transportowa_a_mobilnosc_ludnosci.pdf [dostęp: 29.12.2021].
• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Plan działania na rzecz mobilności w miastach (2009), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A52009DC0490 [dostęp: 3.12.2021].
• Konieczek M. (2019), Nowe buspasy w Warszawie. Kilometry dróg dla autobusów…, https://warszawa.naszemiasto.pl/nowe-buspasy-w-warszawie-kilometry-drog-dla-autobusow-juz-w/ga/c1-7415122/zd/48133630 [dostęp: 9.01.2022].
• Krajowa Polityka Miejska 2023 (2015), Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, http://www.pte.pl/pliki/2/21/KrajowaPolitykaMiejska.pdf [dostęp: 10.12.2021].
• Krajowa Polityka Miejska 2030 – Zapraszamy miasta do debaty (2021), https://www.miasta.pl/aktualnosci/krajowa-polityka-miejska-2030-zapraszamy-miasta-do-debaty [dostęp: 10.12.2021].
• Kronenberg J., Bergier T. (red. nauk.) (2010), Wyzwania zrównoważonego rozwoju w Polsce, https://sendzimir.org.pl/wp-content/uploads/2019/01/Wyzwania_zrownowazonego_rozwoju_w_Polsce.pdf [dostęp: 19.12.2021].
• Liczba samochodów w Polsce. 747 aut na 1000 mieszkańców (2021), https://www.autobaza.pl/page/portal/news/liczba-samochodow-w-polsce-747-aut-na-1000-mieszkancow/ [dostęp: 19.12.2021].
• Low N. (2007), The green city: sustainable homes, sustainable suburbs, [w:] K. Thvaites, S. Porta, R. Romice, M. Greaves (red.), Urban sustainability through environmental design, Routledge, Londyn.
• Micromobility, Equity and Sustainability: Summary and Conclusions (2021), ITF Roundtable Reports, No. 185, OECD Publishing, Paris.
• Miłaszewicz B., Rut J. (2014), Zrównoważony rozwój transportu miejskiego – szanse i ograniczenia, „Logistyka”, nr 6, https://www.researchgate.net/publication/298032623_Zrownowazony_rozwoj_transportu_miejskiego_-_szanse_i_ograniczenia [dostęp: 26.09.2019].
• Miłaszewicz D., Ostapowicz B. (2011), Warunki zrównoważonego transportu w świetle dokumentów UE, „Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania”, nr 24, Studia_i_Prace_Wydzialu_Nauk_Ekonomicznych_i_Zarzadzania-r2011-t24-s103-118.pdf (muzhp.pl) [dostęp: 17.12.2021].
• Najmłodsi Polacy chcą zastąpić samochody w mieście elektrycznymi hulajnogami. Wszystko przez brak… miejsc parkingowych! (2019), https://strefabiznesu.pl/najmlodsi-polacy-chca-zastapic-samochody-w-miescie-elektrycznymi-hulajnogami-wszystko-przez-brak-miejsc-parkingowych/ar/13906626 [dostęp: 20.12.2021].
• Opinia Komitetu Regionów – Pakiet dotyczący mobilności w miastach (2014), Dz.Urz. UE C 271/18, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014IR0090&from=EN [dostęp: 10.12.2021].
• Parysek J. (2016), Dla kogo miasto? Dla ludzi czy dla samochodów?, „Studia Miejskie”, t. 23, http://www.studiamiejskie.uni.opole.pl/wp-content/uploads/2017/03/S_Miejskie_23_2016-Parysek.pdf [dostęp:19.12.2021].
• Pernice D., Debyser A. (2021), Wspólna polityka transportowa: informacje ogólne, https://www.europarl.europa.eu/factsheets/pl/sheet/123/wspolna-polityka-transportowa-informacje-ogolne [dostęp: 5.12.2021].
• Pieriegud J. (2017), E-mobilność jako koncepcja rozwoju sektorów infrastrukturalnych, [w:] J. Gajewski, W. Paprocki, J. Pieriegud, E-mobilność: wizje i scenariusze rozwoju, Centrum Myśli Strategicznych, Sopot.
• Pieriegud J. (2018), Aglomeracje przyszłości: koncepcje i wyzwania w erze cyfrowej, [w:] J. Gajewski, W. Paprocki, J. Pieriegud, Mobilność w aglomeracjach przyszłości, Centrum Myśli Strategicznych, Sopot.
• Pilotaż w Warszawie: innogy zainstalowało trzy stacje ładowania eFeeder dla hulajnóg Dott (2020), https://smartride.pl/pilotaz-w-warszawie-innogy-zainstalowalo-trzy-stacje-ladowania-efeeder-dla-hulajnog-dott/ [dostęp: 10.01.2022].
• Płaczek E. (2012), Zrównoważony rozwój – nowym wyzwaniem dla współczesnych operatorów logistycznych, „Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej. Transport”, z. 84.
• Prajsnar A. (2020), Liczba aut: Polska już blisko unijnego podium, https://ubea.pl/Liczba-aut-Polska-juz-blisko-unijnego-podium%2Cartykul%2C1812/ [dostęp: 7.03.2022].
• Reck J., Martin H., Axhausen K.W. (2022), Mode choice, substitution patterns and environmental impacts of shared and personal micro-mobility, „Transportation Research Part D. Transport and Environment”, Vol. 102, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1361920921004296?via%3Dihub [dostęp: 5.12.2022].
• Romain M. (2022), Smart scooters: How technology enhances shared micro-mobility, Smart scooters: How technology enhances shared micro-mobility (intelligenttransport.com) [dostęp: 22.01.2022].
• Ścieżki rowerowe w Bełchatowie (2020), https://www.belchatow.pl/sciezki-rowerowe [dostęp: 9.01.2022].
• Sinhasane S. (2020), Park and ride system: Is it a defining better future for urban commuters?, https://mobisoftinfotech.com/resources/blog/park-and-ride-services/ [dostęp: 9.01.2021].
• Sobótka K. (2021), Sobótka: Zintegrowane systemy są kluczem do rozwoju mikromobilności, https://forsal.pl/transport/wideo/8251122,sobotka-zintegrowane-systemy-sa-kluczem-do-rozwoju-mikromobilnosci.html [dostęp: 22.12.2021].
• Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku (SRT) (2019), Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa.
• Szczepaniak C. (2000), Motoryzacja na przełomie epok, PWN, Warszawa.
• Wytyczne. Opracowanie i wdrożenie planu zrównoważonej mobilności miejskiej (2014), Komisja Europejska Generalny Dyrektoriat ds. Mobilności i Transportu, https://www.eltis.org/sites/default/files/BUMP_Guidelines_PL.pdf [dostęp: 10.12.2021].
• Założenia aktualizacji Krajowej Polityki Miejskiej 2023. Projekt (2021), https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/95365/kpm2023.pdf [dostęp: 10.12.2021].
• Zawieska J. (2016), Inteligentne miasta w Polsce a cele polityki transportowej Unii Europejskiej, praca doktorska, SGH, Warszawa.
• Zielona księga. W kierunku nowej kultury mobilności w mieście (2007), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A52007DC0551 [dostęp: 3.12.2021].
• Zrównoważona mobilność w miastach w UE – bez zaangażowania ze strony państw członkowskich nie będzie możliwa istotna poprawa (2020), Europejski Trybunał Obrachunkowy, https://op.europa.eu/webpub/eca/special-reports/urban-mobility-6-2020/pl/ [dostęp: 10.01.2022].
• Zrównoważone miasta. Życie w zdrowej atmosferze (2016), http://obserwatorium.miasta.pl/wp-content/uploads/2016/10/Raport-Zr%C3%B3wnowa%C5%BCone-miasta.pdf [dostęp: 25.09.2019].

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5129.33/2021_11jjdj

Biblioteka Nauki

2089970