Образность в украинских и русских устойчивых формах заклятий (проклинаний) как экспрессивно-эмоциональное средство в разговорной речи

• Authors: Alexandr Savchenko , Mikhail Khmelevskiy

Title variants

PL

Obrazowość w ukraińskich i rosyjskich trwałych formach zaklęć (klątw) jako ekspresywno-emocjonalny środek w mowie potocznej

EN

Imagery in emotionally expressive curses in colloquial Ukrainian and Russian

Abstracts

EN

The article examines the peculiarities of Ukrainian idiomatic curses, i.e. special phraseological verbal formulas which are the essential structural elements of an emotional utterance in Ukrainian. They are emotionally colourful, have an expressive charge and perform various pragmatic functions in speech. Such stable speech formulas – curses – are very frequent in Ukrainian everyday spoken language. They have [a relatively] stable syntactic model: “Щоб + to whom (3. Dative) + something happened”, and are very variable in their lexical composition, emotional and evaluative semantic content. This paper discusses stable forms of curses in relation to pragmatics and in terms of their degree of expression.

PL

W artykule omawiane są właściwości ukraińskich idiomatycznych form zaklęć – szczególnych sfrazeologizowanych formuł językowych, które są istotnymi elementami wyrażania emocji w języku ukraińskim i zawierają wyrazisty ładunek ekspresyjny, pełniąc rozmaite funkcje w języku potocznym. Takie trwałe formuły językowe zaklęć lub klątw są dość często spotykane w ukraińskim języku potocznym; tworząc względnie trwałe model syntaktyczny: «щоб + кому + что-то было / что-то случилось» są one różnorodne pod względem zawartości leksykalnej oraz treści emocjonalno-wartościujących. Analiza owych trwałych form zaklęć z punktu widzenia stopnia ich ekspresji i pragmatyki jest zasadniczym celem niniejszego artykułu.

Keywords

PL

frazeologizm; idiomy; frazeologiczne formy przekleństw; język ukraiński; efekt pragmatyczny; język potoczny

EN

phraseme; idioms; idiomatic curses; Ukrainian language; pragmatic effect; spoken language.

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2019
• Volume: 13
• Pages: 123-131

Dates

published

2019

Contributors

author

Alexandr Savchenko

• Uniwersytet Państwowy Chengchi (Tajwan)

• https://orcid.org/0000000243379925

author

Mikhail Khmelevskiy

• Petersburski Uniwersytet Państwowy (Rosja)

• https://orcid.org/0000000219805453

References

• Bulgakov M.A. (1984), Master i Margarita, Sovremennik, Moskva.
• Ivannikova L.V. (2015), Ukraїns’ki prokl’oni: tradicіya sela Gubcha na Hmel’nichchinі, „Mіfologіya і fol’klor”, № 1–2, s. 108–121.
• Izotov V.V. (2015), Proklyatie. Zaklyatie. Klyatva. Anafema. Predstavleniya o funkciyah i mekhanizmah realizacii proklyatij v mirovoj kul’ture i biblii, IP Strel’bickij, Kiev.
• Kotova M.A. (2007), Frazeologicheskij slovar’ russkogo yazyka dlya shkol’nikov, Ripol Klassik, Moscow.
• Kuznetsova I.V. (2004), Narodnye lekari i lechebnaya magiya v ustojchivyh sravneniyah slavyan, „Vestnik Sankt-Peterburgskogo universiteta”, Ser. 9: „Filologiya. Vostokovedenie. Zhurnalistika”, vyp. 1–2, s. 72–77.
• Kuznetsova I.V. (2008), Russkie ustojchivye sravneniya o boleznyah (na slavyanskom fone), “Zharchysy – Vestnik kyrgyzskogo nacional’nogo un-ta im. Zh. Balasagyna” 2008 Ser. 1(6). Vyp. 2. Kul’tura v yazyke i literature – yazyk i literatura v kul’ture: materialy Mezhdnar. nauch. konf., Kyrgyzskij nacional’nyj universitet, Bishkek, s. 170–178.
• Kuznetsova I.V. (2009), Personazhi mifologii v ustojchivyh sravneniyah slavyan, “Slavia: Časopis pro slovanskou filologii. Ročník” 78, sešit 1–2, s. 69–88.
• Rusanіvskii V.M. (2001), Іstorіya ukraїn’skoї lіteraturnoї movi, ArtEk, Kiїv.
• Savchenko A.V., Khmelevskii M.S. (2018), «Nad kem smeetes’?», ili o specifike sozdaniya komicheskogo v ukrainskom yazyke (na primere romana O. Chernoguza «Aristokrat iz Vapnyarki»), “Językoznawstwo” nr 12, s. 57–72.
• Stepanov Yu.S. (1995), Al’ternativnyj mir, Diskurs, Fakt i Princip prichinnosti, [v:] Yazyk i nauka konca 20 veka: Sb. Statej, RGGU, Moskva, s. 35–73.
• SUM – Slovnik ukraїns’koї movi v 11 tt. (1970–1980), AN URSR. Institut movoznavstva, Naukova dumka, Kiїv.
• Vasilchenko V.M. (2014), Tipologіya frazeologіzmіv-prokl’onіv za sub’ektom magіchnoї dії, [w:] Movnі і konceptual’nі kartini svіtu: zb. nauk. pr., Vip. 47, ch. 1, KNU іm. T. Shevchenka, Kiїv, s. 205–211.

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5137.13/2019_07asmk

Biblioteka Nauki

2197213