Wpływ pandemii na polską, bułgarską i czeską leksykologię w roku 2020 i na początku 2021

• Authors: Joanna Satoła-Staśkowiak

Title variants

EN

The influence of the pandemic on Polish, Czech and Bulgarian lexicography in 2020 and early 2021

Abstracts

EN

I discuss the linguistic consequences of the current pandemic, such as the emergence of new words and/or an increase in the frequency of use of some pre-existing words, and issues linked to communication. The paper refers to the Polish, Bulgarian and Czech languages. A frequentative approach is applied. Although the outlined linguistic processes are global in nature, several key aspects differentiate the three chosen languages in terms of frequency (including the occurrence of words and functions of speech). The linguistic data was gathered using online resources, including: The National Corpus of Polish, the Czech National Corpus, the Bulgarian National Corpus, the Polish-Bulgarian-Russian parallel Corpus (co-authored by the author of this paper), popular word browsers (frazeo.pl, slowanaczasie) and digital dictionaries (miejski.pl), journalism and information programs, and some of the most recent academic literature.

PL

Przedmiotem uwagi są szybko następujące, podczas pandemii, konsekwencje językowe – leksykalne (nowe słowa, zwielokrotniona częstotliwość użycia istniejących słów) i komunikacyjne, stanowiące dla językoznawców ciekawą podstawę badań współczesnych języków, z których trzy: polski, bułgarski, czeski stały się fundamentem analizy i badań frekwencyjnych. Mimo, że omawiane procesy językowe mają charakter globalny, to tendencje leksykalne w poszczególnych językach, jak i funkcje mowy, realizowane są w różny sposób, z heterogenicznym natężeniem, dlatego warto przyjrzeć im się bliżej. Prezentowany w artykule materiał został wyekscerpowany z dostępnych w sieci i na bieżąco notujących jednostki języka źródeł. Były nimi korpusy językowe: Narodowy korpus języka polskiego, Bułgarski narodowy korpus, Czeski narodowy korpus, autorski Polsko-bułgarsko-rosyjski korpus równoległy, którego autorka artykułu jest współautorką i przeglądarki typu: frazeo.pl czy slowanaczasie oraz słowniki elektroniczne, np.: miejski.pl. Pomocne stały się polskie, bułgarskie i czeskie programy publicystyczne i informacyjne, a także najmłodsza, choć nieliczna, literatura naukowa.

Keywords

PL

pandemia; leksykologia; słowo roku; neologizmy; teorie spiskowe; częstotliwość użycia; rok 2020; język polski; język bułgarski; język czeski

EN

pandemic; lexicology; word of the year; neologism; conspiracy theory; frequency of use; the year 2020; Polish language; Bulgarian language; Czech language

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Językoznawstwo
• Year: 2021
• Volume: 15
• Pages: 23-37

Dates

published

2021

Contributors

author

Joanna Satoła-Staśkowiak

• Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi

• https://orcid.org/0000000288212379

References

• „Szury”, „foliarze”, „COVID-idioci”. Jak dyskutować z wyznawcami spiskowych teorii? (2020), „Kultura Liberalna”, https://kulturaliberalna.pl/2020/09/08/szury-foliarze-covid-idiocijak-dyskutowac-z-wyznawcami-spiskowych-teorii/[dostęp:19.11.2021]
• „Коronaidiot” ili covidiot: Chekhite si izmislikha poveche ot 100 novi dumi i frazi (2020), https://news.bg/world/koronaidiot-ili-covidiot-chehite-si-izmisliha-poveche-ot-100- novi-dumi-i-frazi.html [dostęp: 19.11.2021].
• Chaciński B. (2020), Korona na języku, czyli pandemia w polszczyźnie, https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/ludzieistyle/1961694,1,korona-na-jezyku-czyli-pandemia-w-polszczyznie.read [dostęp: 19.11.2021].
• Corman V.M., Landt O., Kaiser M., Molenkamp R., Meijer A., Chu D.K., Mulders D.G. (2020), Detection of 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) by real-time RT-PCR, „Eurosurveillance”, Vol. 25(3).
• Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public: Mythbusters (2021), https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/myth-busters [dostęp: 22.11.2021].
• Doremalen N. van, Bushmaker T., Morris D.H., Holbrook M.G., Gamble A., Williamson B.N., Lloyd-Smith J.O. (2020), Aerosol and surface stability of SARS-CoV-2 as compared with SARS-CoV-1, „New England Journal of Medicine”, Vol. 382(16).
• Duda H. (2020), Korona «koronawirus», Lingwistykon, https://lingwistykon.wordpress.com/2020/04/24/korona-koronawirus/ [dostęp: 10.10.2020]
• Juna P. (2020), V Česku poprvé vybrali slovo roku. Vítěze uhádnete za vteřinu, https://www.seznamzpravy.cz/clanek/slovo-roku-neprekvapi-je-to-koronavirus-135335?fbclid=IwAR0aNlNafHhx83QrAZnx44f6r1HmR8nrc9piTPfx7leoL90UeNbUYoT9-F0 [dostęp: 22.11.2021]
• Lai C.C., Shih T.P., Ko W.C., Tang H.J., Hsueh P.R. (2020), Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) and corona virus disease-2019 (COVID-19): the epidemic and the challenges, „International Journal of Antimicrobial Agents”, Vol. 55(3).
• Łaziński M. (2020), Marek Łaziński, Facebook, https://www.facebook.com/m.lazinski/ posts/2916970495090011 [dostęp: 3.10.2020].
• Malinowski M. (2020), Koronawirus, Obcy język polski, https://obcyjezykpolski.pl/koronawirus/ [dostęp: 9.10.2021].
• Nieuw woord 2021 – stuur het nu in! (2021), Woord van het Jaar, https://woordvanhetjaar.vandale.be/nl?fbclid=IwAR036ohnl9W6bCmDqZ6TbdECrd_VVTzgqZAqmAhBcwUi3sk_ymSrRqVeqzA [dostęp: 22.11.2021].
• Pyrć K. (2015), Ludzkie koronawirusy, „Postępy Nauk Medycznych”, t. XXVIII, z. 4B.
• Satoła-Staśkowiak J. (2020), Słowa w pandemii, „40 i Cztery”, nr 12(610).
• Trzeciak M. (2020), Dziennikarstwo naukowe – rzetelność „w czasach zarazy”, Praca dyplomowa napisana pod opieką J. Satoły-Staśkowiak w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź.
• Włoskowicz W. (2020), Koronawirus jako problem językoznawstwa polonistycznego, „Poradnik Językowy”, nr 7.
• Atanasova M. (2020), Publikuvano vav fakti.bg: Politsia shturmuva hotel v Sandanski zaradi skandalno koronaparti, https://fakti.bg/krimi/538657-policia-shturmuva-hotel-v-sandanski-zaradi-skandalno-koronaparti [dostęp: 19.11.2021].
• BLITZ, https://blitz.bg/ [dostęp: 19.11.2021]
• Vatsova V. (2020), Novite dumi na 2020 g.: kovidiot, lokdaun i kovekzit, https://www.24chasa.bg/ojivlenie/article/9220816 [dostęp: 19.11.2021].
• Dumata na 2020: koronavirus (2020), https://dnews.bg/dumata-na-2020-koronavirus.html
• Yordanova T. (2020), Novi dumi v rechnika ni zaradi pandemiyata, https://bntnews.bg/news/novi-dumi-v-rechnika-ni-zaradi-pandemiyata-1056075news.html
• Koya e Dumata na Bezpretsedentnata 2020 G.? (2020), https://boulevardbulgaria.bg/articles/koya-e-dumata-na-bezpretsedentnata-2020-g
• Novite dumi v balgarskia ezik (2020), https://nova.bg/news/view/2020/06/28/292238/%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5-%D0%B4%D1%83%D0%BC%D0%B8-%D0%B2-%D0%B1%D1%8A%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%8F-%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D0%BA/[dostęp: 19.11.2021].
• Ústav Českého národního korpusu Univerzita Karlova Filozofická fakulta, https://ucnk.ff.cuni. cz/cs [dostęp: 18.11.2021].
• Słowa na czasie, http://www.slowanaczasie.uw.edu.pl/ [dostęp: 18.11.2021].
• Bulgarian National Corpus, http://search.dcl.bas.bg/ [dostęp: 18.11.2021].
• Český národní korpus, https://korpus.cz/ [dostęp: 18.11.2021].
• Frazeo, http://frazeo.pl/ [dostęp: 18.11.2021].
• Słownik slangu Miejski.pl, https://www.miejski.pl/ [dostęp: 18.11.2021].
• Narodowy Korpus Języka Polskiego, http://nkjp.pl/ [dostęp: 18.11.2021].

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5137.15/2021_02jss

Biblioteka Nauki

2127811