Bezpieczeństwo egzystencjalne społeczeństw Zachodu wobec współczesnego sporu epistemologicznego

• Authors: Konrad Hennig

Title variants

EN

The influence of contemporary epistemological disputes on the existential security of Western societies

Abstracts

EN

The idea of truth is an important factor for building existential security – the belief that our values and goals are worth pursuing in the lives of individuals and communities. The sources of the certainty of our position in the world tends to change together with civilisation. In Antiquity the leading position belonged to the philosophical narrative, in Latin civilisation it was religion and in contemporary civilisation it is rational and pragmatic calculation. We have agreed to the reductionist idea of truth, which is only valid as a social contract. In return we receive the benefits of historically unprecedented freedom and comfort of living. The author describes the historical tensions between three consecutive European civilisations and the epistemological disputes they have created.

PL

Koncepcja prawdy stanowi ważny czynnik budowania bezpieczeństwa egzystencjalnego, czyli przekonania, że wartości i cele realizowane w życiu jednostek i wspólnot są właściwe warte ochrony. Źródła pewności naszej pozycji w świecie zmieniają się wraz z cywilizacjami. W Antyku dominowała narracja filozoficzna, w cywilizacji łacińskiej religijna, a współcześnie racjonalna, pragmatyczna kalkulacja funkcjonalistyczna. Zgadzamy się na redukcjonistyczną koncepcję prawdy, która obowiązuje tylko na mocy społecznej konwencji otrzymując w zamian korzyści bezprecedensowej wolności i wygody życia. Autor opisuje historyczne napięcia przechodzenia pomiędzy trzema cywilizacjami oraz spory epistemologiczne, jakie rodziły.

Keywords

PL

bezpieczeństwo; kultura; cywilizacja; prawda; epistemologia; społeczeństwo

EN

security; culture; civilisation; truth; epistemology; society

• Publisher: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
• Journal: Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
• Year: 2018
• Volume: 13
• Pages: 15-27

Dates

published

2018

Contributors

author

Konrad Hennig

• https://orcid.org/0000000261008984

References

• Appleby J., Hunt L., Jacobs M., Powiedzieć prawdę o historii, Zysk i S-ka, Poznań 2000.
• Arendt H., Między czasem minionym a przeszłym. Osiem ćwiczeń z myśli politycznej, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1994.
• Baszkiewicz J., Myśl polityczna wieków średnich, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1998.
• Becker C., Państwo Boże osiemnastowiecznych filozofów, Zysk i S-ka, Poznań 1995.
• Bierdiajew M., Nowe średniowiecze. Los człowieka we współczesnym świecie, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 2003.
• Bokiej A., Cywilizacja łacińska, „Atla 2”, Legnica 2000.
• Cioran E., Upadek w czas, Wydawnictwo „Aletheia”, Warszawa 2008.
• Dawson C., Tworzenie się Europy, „Pax”, Warszawa 2000.
• Drozdowicz Z., Liberalne wartości i ich wrogowie, [w:] tegoż (red.), Europa wspólnych wartości, t. 3, Wydawnictwo Fundacji Humaniora, Poznań 2006.
• Genicot L., Powstaje nowy świat. Studium o kulturze i cywilizacji wieków średnich, „Pax”, Warszawa 1964.
• Gibbon E., Upadek Cesarstwa Rzymskiego na zachodzie, PIW, Warszawa 2000.
• Hazard P., Kryzys świadomości europejskiej 1680–1715, PIW, Warszawa 1974.
• Husserl E., Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1993.
• Jaeger W., Paideia, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 2001.
• Kłoczowski P., Rewolucja kartezjańska, [w:] tegoż (red.), Dziedzictwo greckie we współczesnej filozofii politycznej, „Księgarnia Akademicka”, Kraków 2004.
• Koneczny F., Cywilizacja bizantyńska, Wydawnictwo Antyk Marcin Dybowski, Komorów 1996.
• Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, „Marabut”, „Volumen”, Gdańsk–Warszawa 2002.
• Leciejewicz L., Nowa postać świata. Narodziny średniowiecznej cywilizacji europejskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2007.
• Malebranche N., Medytacje chrześcijańskie i metafizyczne, Znak, Kraków 2002.
• Maritain J., O nową cywilizację chrześcijańską, Towarzystwo Wiedzy Chrześcijańskiej, Lublin 1935.
• Maritain J., Pisma filozoficzne, Znak, Kraków 1988.
• Maritain J., Nauka i mądrość, Fronda, Apostolicum, Warszawa–Ząbki 2005.
• Mead M., Kultura i tożsamość: studium dystansu międzypokoleniowego, PWN, Warszawa 2000.
• Pietrzyk-Reeves B., Szlachta B., Wstęp, [w:] tychże (red.), Współczesna filozofia polityki. Wybór tekstów źródłowych, „Dante”, Kraków 2003.
• Popper K., W poszukiwaniu lepszego świata. Wykłady i rozprawy z trzydziestu lat, „Książka i Wiedza”, Warszawa 1997.
• Sobczak J., Zmierzch cywilizacji, Wydawnictwo Naukowe INPiD UAM, Poznań 2002.
• Woods T., Jak Kościół katolicki zbudował zachodnią cywilizację, Wydawnictwo AA, Kraków 2006.

Identifiers

DOI

10.25312/2391-5145.13/2018_15-27

Biblioteka Nauki

2200490