Wykorzystanie finansów behawioralnych do opisu wybranych zjawisk na polskim rynku ubezpieczeniowym

• Authors: Norbert Duczkowski

Title variants

EN

Uses of behavioral finance for description selected phenomena on the Polish insurance market

Abstracts

EN

The aim of this study is to analyse and explain selected phenomena observed on the Polish insurance market through the behavioral finance. The analysis focuses mainly on the description and explanation of deviations from instrumental rationality, which in practice has been reduced to maximizing the expected utility (according to Expected Utility Hypothesis, EUH). However, it also includes some examples of phenomena that may be explained by deviations from epistemic rationality (rationality in the sphere of evaluations). As part of the research work, secondary data was used, from reliable sources, and a critical analysis of the literature and market reports. This work can be a kind of summary, which is the basis for further research, and can also have practical applications among managers preparing insurance products and designing sales processes. Research confirmed the possibility of using behavioral finance theorems to explain selected phenomena on the Polish insurance market.

PL

Celem niniejszej pracy jest analiza i próba wyjaśnienia wybranych zjawisk obserwowanych na polskim rynku ubezpieczeń przez pryzmat finansów behawioralnych. Analiza skupia się głównie na opisie i wyjaśnieniu odstępstw od racjonalności instrumentalnej, która w praktyce została sprowadzona do maksymalizacji oczekiwanej użyteczności (zgodnie z Expected Utility Hypothesis, EUH). Nie brak w niej jednak także przykładów zjawisk mogących zostać wyjaśnionych odstępstwami od racjonaliści epistemicznej (racjonalność w sferze ocen). W ramach pracy badawczej wykorzystano dane wtórne, ze źródeł powszechnie uznawanych za wiarygodne oraz raporty rynkowe. Niniejsza praca może stanowić swoistego rodzaju podsumowanie będące bazą do dalszych badań oraz może mieć także zastosowanie praktyczne wśród menadżerów przygotowujących produkty ubezpieczeniowe i projektujących procesy sprzedażowe. Badania potwierdziły możliwość zastosowania twierdzeń finansów behawioralnych do wyjaśnienia wybranych zjawisk na polskim rynku ubezpieczeń.

Keywords

PL

ubezpieczenia; popyt; finanse behawioralne; teoria oczekiwanej użyteczności

EN

insurance; demand; behavioral finance; expected utility hypothesis

• Publisher: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne w Zielonej Górze
• Journal: Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze
• Year: 2021
• Issue: 15
• Pages: 84-102

Dates

published

2021

Contributors

author

Norbert Duczkowski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Szkoła Doktorska

• https://orcid.org/0000000345432678

References

• Arena, M. (2008). Does Insurance Market Activity Promote Economic Growth? A CrossCountry Study for Industrialized and Developing Countries. Journal of Risk and Insurance, 75(4), 921–946. https://doi.org/10.1111/j.1539-6975.2008.00291.x
• Barseghyan, L., Molinari, F., O’Donoghue, T. i Teitelbaum, J. C. (2013). The Nature of Risk Preferences: Evidence from Insurance Choices. The American Economic Review, 103(6), 2499–2529. https://doi.org/10.1257/aer.103.6.2499
• Browne, M., Knoller, C., i Richter, A. (2015). Behavioral bias and the demand for bicycle and flood insurance. Journal of Risk and Uncertainty, 50(2), 141–160. https://doi.org/10.1007/s11166-015-9212-9
• Buzatu, C. (2013). The Influence of Behavioral Factors on Insurance Decision – A Romanian Approach. Procedia Economics and Finance, 6, 31–40. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(13)00110-X
• Cohen, A., i Einav, L. (2007). Estimating Risk Preferences from Deductible Choice. American Economic Review, 97(3), 745–788. https://doi.org/10.1257/aer.97.3.745
• Das, B., Mohanty, S., i Shil, N. C. (2009). Mutual Fund vs. Life Insurance: Behavioral Analysis of Retail Investors. International Journal of Business and Management, 3(10), 89–103. https://doi.org/10.5539/ijbm.v3n10p89
• Dąbrowski, I., i Śliwiński, A. (2016). Economics of insurance. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH – Szkoła Główna Handlowa.
• Di Mauro, C., i Maffioletti, A. (1996). An Experimental Investigation of the Impact of Ambiguity on the Valuation of Self-Insurance and Self-Protection. Journal of Risk and Uncertainty, 13(1), 53–71. https://doi.org/10.1007/BF00055338
• Elabed, G., i Carter, M. (2015). Compound-risk aversion, ambiguity and the willingness to pay for microinsurance. Journal of Economic Behavior & Organization, 118(C), 150– 166. https://doi.org/10.1016/j.jebo.2015.03.002
• Ganderton, P., Brookshire, D., McKee, M., Stewart, S., i Thurston, H. (2000). Buying Insurance for Disaster-Type Risks: Experimental Evidence. Journal of Risk and Uncertainty, 20(3), 271–289. https://doi.org/10.1023/A:1007871514658
• Harrison, G. W., i Ng, J. M. (2016). Evaluating the Expected Welfare Gain from Insurance. Journal of Risk and Insurance, 83(1), 91–120. https://doi.org/10.1111/jori.12142
• Harrison, G. W., i Ng, J. M. (2019). Behavioral insurance and economic theory: A literature review. Risk Management and Insurance Review, 22(2), 133–182. https://doi.org/10.1111/rmir.12119
• Herrero, C., Tomás, J., i Villar, A. (2006). Decision theories and probabilistic insurance: An experimental test. Spanish Economic Review, 8(1), 35–52. https://doi.org/10.1007/s10108-005-0102-1
• Hill, R. V., Hoddinott, J., i Kumar, N. (2013). Adoption of weather-index insurance: Learning from willingness to pay among a panel of households in rural Ethiopia. Agricultural Economics, 44(4–5), 385–398. https://doi.org/10.1111/agec.12023
• Hill, R. V., i Robles, M. (2011). Flexible insurance for heterogeneous farmers: Results from a small-scale pilot in Ethiopia. W IFPRI discussion papers (Nr 1092). International Food Policy Research Institute (IFPRI). Pobrano z International Food Policy Research Institute (IFPRI) website: https://www.ifpri.org/cdmref/p15738coll2/id/124919/filename/124920.pdf
• Irwin, J. R., McClelland, G. H., i Schulze, W. D. (1992). Hypothetical and real consequences in experimental auctions for insurance against low-probability risks. Journal of Behavioral Decision Making, 5(2), 107–116. https://doi.org/10.1002/bdm.3960050203
• Jaspersen, J. G. (2016). Hypothetical Surveys and Experimental Studies of Insurance Demand: A Review. The Journal of Risk and Insurance, 83(1), 217–255. https://doi.org/10.1111/jori.12100
• Kalinowski, J., Kondratowicz, P., Turalski, M., Rogalska, A., Maculewicz, M., Kwiatkowski, P., i Łątka, K. (2015). Jeden klik od ubezpieczenia-Czy Polacy są gotowi na kanały cyfrowe? Oczekiwania i zachowani konsumentów cyfrowych a skuteczne strategie ubezpieczycieli. KPMG. Pobrano z https://assets.kpmg/content/dam/kpmg/pdf/2016/03/pl-Raport-Jeden-klik-odubezpieczenia-czy-Polacy-s%C4%85-gotowi-na-kanaly-cyfrowe.pdf
• Laury, S. K., i McInnes, M. M. (2003). The Impact of Insurance Prices on Decision Making Biases: An Experimental Analysis-Laury-2003-Journal of Risk and Insurance- Wiley Online Library. Journal of Risk and Insurance, 70(2), 219–233. https://doi.org/10.1111/1539-6975.00057
• Laury, S. K., McInnes, M. M., i Swarthout, J. T. (2009). Insurance decisions for lowprobability losses. Journal of Risk and Uncertainty, 39(1), 17–44. https://doi.org/10.1007/s11166-009-9072-2
• McClelland, G. H., Schulze, W. D., i Coursey, D. L. (1993). Insurance for Low-Probability Hazards: A Bimodal Response to Unlikely Events. Journal of Risk and Uncertainty, 7(1), 95–116. https://doi.org/10.1007/BF01065317
• Nationale-Nederlanden. (2017). Dojrzałość finansowa Polaków 2017. NationaleNederlanden. Pobrano z Nationale-Nederlanden website: https://www.nn.pl/dam/jcr:763de163-df39-4cc2-9891-91259149b8e8/raportdojrzalosc-finansowa.pdf
• Orlik, K. (2017). Makroekonomia behawioralna: Jak wyjaśnić zjawiska makroekonomiczne z wykorzystaniem ekonomii behawioralnej. Warszawa: CeDeWu.
• Phutkaradze, J. (2014). Impact of Insurance Market on Economic Growth in Post-Transition Countries. International Journal of Management and Economics, (nr 44), 92–105
• PIU & Deloiette. (2017). Jak ubezpieczenia zmieniają Polskę i Polaków. Raport o wpływie branży ubezpieczeniowej. Warszawa: Polska Izba Ubezpieczeń, Deloiette. Pobrano z Polska Izba Ubezpieczeń, Deloiette website: https://dziekiubezpieczeniom.pl/wpcontent/uploads/2017/11/D-TL-WD-27.11_www.pdf
• Richter, A., Schiller, J., i Schlesinger, H. (2014). Behavioral insurance: Theory and experiments. Journal of Risk and Uncertainty, 48(2), 85–96. https://doi.org/10.1007/s11166-014-9188-x
• Schade, C., Kunreuther, H., i Koellinger, P. (2012). Protecting Against Low-Probability Disasters: The Role of Worry. Journal of Behavioral Decision Making, 25(5), 534– 543. https://doi.org/10.1002/BDM.754
• Sung, K. C. J., Yam, S. C. P., Yung, S. P., i Zhou, J. H. (2011). Behavioral optimal insurance. Insurance: Mathematics and Economics, 49(3), 418–428. https://doi.org/10.1016/j.insmatheco.2011.04.008
• Szyszka, A. (2009). Finanse behawioralne: Nowe podejście do inwestowania na rynku kapitałowym. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.
• Śliwiński, A. (2016). Popyt na ubezpieczenia na życie-Przegląd badań światowych. W S. Nowak, A. Z. Nowak, i A. Sopoćko (red.), Polski rynek ubezpieczeń na tle kryzysów społeczno-gospodarczych (s. 110–125). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego.
• Śliwiński, A. (2019). Rola ubezpieczeń w gospodarce. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• Thaler, R. H. (2018). Zachowania niepoprawne. Tworzenie ekonomi behawioralnej. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina.
• Thaler, R. H., i Sustein, C. R. (2017). Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia. Poznań: Zysk i S-ka
• UKNF. (2021). Raport o stanie sektora ubezpieczeń po III kwartałach 2020 roku. Warszawa: Urząd Komisji Nadzoru Finansowego. Pobrano z Urząd Komisji Nadzoru Finansowego website: https://www.knf.gov.pl/knf/pl/komponenty/img/Raport_sektor_ubezpieczen_III_kw_2 020_72458.pdf
• Ward, D., i Zurbruegg, R. (2000). Does Insurance Promote Economic Growth? Evidence from OECD Countries. The Journal of Risk and Insurance, 67(4), 489–506. https://doi.org/10.2307/253847
• Zielonka, P. (2005). Efekt dyspozycji a teoria perspektywy. Decyzje, (3), 55–77.
• Zielonka, P. (2017). Framing, czyli efekt sformułowania. Decyzje, (27), 41–68. https://doi.org/10.7206/DEC.1733-0092.85
• Zielonka, P. (2019). Punkt odniesienia: Rzecz o motywacyjnych i poznawczych inklinacjach w ekonomii behawioralnej. Warszawa: CeDeWu.
• Zielonka, P. (2021). Giełda i psychologia. Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartościowych (6. wyd.). Warszawa: CeDeWu. Pobrano z https://cedewu.pl/Gielda-i-psychologia-Behawioralne-aspekty-inwestowania-narynku-papierow-wartosciowych-wyd-VI-p2998
• Zietz, E. N. (2003). An Examination of the Demand for Life Insurance. Risk Management and Insurance Review, 6(2), 159–191. https://doi.org/10.1046/J.1098-1616.2003.030.x
• Zimmer, A., Gründl, H., Schade, C. D., i Glenzer, F. (2018). An Incentive-Compatible Experiment on Probabilistic Insurance and Implications for an Insurer’s Solvency Level. Journal of Risk and Insurance, 85(1), 245–273. https://doi.org/10.1111/jori.12148

Identifiers

DOI

10.26366/PTE.ZG.2021.205

Biblioteka Nauki

2044060