Sądowe rozstrzyganie sporów w Islandzkiej Wolnej Wspólnocie

• Authors: Włodzimierz Gogłoza

Title variants

Sądowe rozstrzyganie sporów w Islandzkiej Wolnej Wspólnocie

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Islandzka Wolna Wspólnota (~930–1264) jest relatywnie dobrze udokumentowaną źródłowo przedpaństwową społecznością funkcjonującą w tzw. modelu wodzowskim. Ustrój Wolnej Wspólnoty zorganizowany był wokół szeregu wieców publicznych (þing), na których regularnie spotykali się lokalni wodzowie (goðar) wraz ze stowarzyszonymi z nimi wolnymi gospodarzami (bændr). Wiece te miały w dużej mierze sądowy charakter i służyły rozstrzyganiu sporów powstałych na gruncie naruszeń prawa. Celem niniejszego artykułu jest zrekonstruowanie procedury sądowej obowiązującej w postępowaniach przed sądami wiecowymi w oparciu o treść prywatnych zbiorów staroislandzkiego prawa, zwanych Grágás. Szczegółowej analizie została w nim poddana kwestia inicjowania postępowań sądowych, właściwości miejscowej, rzeczowej i funkcjonalnej poszczególnych sądów wiecowych, dopuszczalnych środków dowodowych oraz sposobów wydawania orzeczeń.

EN

The Icelandic Commonwealth (ca. 930–1264) is a relatively well documented pre-state society based on chieftaincy. The Free Commonwealth institutional structure was based on a number of public assemblies (þing), which provided a meeting place for the local chieftains (goðar) and their followers recruited from the householders class (bændr). The assemblies had judicial functions and were often used to adjudicate legal disputes. The aim of this article is to reconstruct the assembly court proceedings using the extant private Old Icelandic lawbooks known as Grágás. In particular, special consideration is given to the case initiation process, the geographical, subject-matter and functional jurisdiction of various assembly courts, as well as to the formal means of proof, and the rules for convictions.

Keywords

PL

Islandzka Wolna Wspólnota; sądy wiecowe; procedura sądowa; Grágás; Islandzka Wolna Wspólnota; sądy wiecowe; procedura sądowa; Grágás

EN

Icelandic Commonwealth; assembly courts; court proceedings; Grágás

• Publisher: Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Ius Novum
• Year: 2020
• Volume: 14
• Issue: 1
• Pages: 154-178

Dates

published

2020-12-02

Contributors

author

Włodzimierz Gogłoza

Identifiers

DOI

10.26399/iusnovum.v14.1.2020.09/w.gogloza