Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2018 rok

• Authors: Ryszard A Stefański

Title variants

Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2018 rok

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza orzeczeń Izby Karnej Sądu Najwyższego, podjętych w 2018 r. w ramach rozstrzygania zagadnień prawnych wymagających zasadniczej wykładni ustawy (art. 441 § 1 k.p.k.), budzących poważne wątpliwości co do wykładni przepisów prawa (art. 82 § 1 u. o SN) lub wywołujących w orzecznictwie sądów rozbieżności w wykładni przepisów prawa, będących podstawą ich orzekania (art. 83 § 1 u. o SN), w zakresie prawa karnego procesowego. Rozstrzygając przedstawione mu zagadnienia, Sąd Najwyższy opowiedział się: za dopuszczalnością sprostowania jako oczywistej omyłki pisarskiej określenia w sposób odmienny cyfrowo i słownie wymiaru kary (art. 105 § 1 k.p.k.); możliwością podejmowania przez prokuratora decyzji w przedmiocie wykorzystania dowodu w postępowaniu karnym, uzyskanego w wyniku kontroli operacyjnej zarządzonej na wniosek uprawnionego organu w stosunku do innego przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego innego niż przestępstwo objęte zarządzeniem kontroli operacyjnej, ale tylko wtedy gdy do tego innego przestępstwa jest dopuszczalne zarządzenia takiej kontroli (art. 168b k.p.k.); niezaskarżeniem w ówczesnym stanie prawnym ponownego postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego lub o jego umorzeniu (art. 330 § 2 k.p.k.); możliwością uchylenia wyroku uniewinniającego lub umarzającego postępowanie karne i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, związaną z regułą ne peius (art. 454 § 1 k.p.k.); ograniczeniem sądu rozpoznającego skargę na wyrok o uchyleniu wyroku sądu pierwszej instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania do zbadania, czy stwierdzone przez sąd odwoławczy uchybienie daje podstawę do wydania orzeczenia kasatoryjnego (art. 539a § 1 i 3 k.p.k.); dopuszczalnością wydania przez sąd odwoławczy wyroku łącznego raz pierwszy kary łącznej albo orzeczenia jej w innym zakresie niż orzekł sąd pierwszej instancji (art. 568a § 2 k.p.k.); pobraniem w postępowaniu karnym wykonawczym opłaty od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności, złożonego przez osobę inną niż wskazana w tytule egzekucyjnym, na którą przeszły uprawnienia po powstaniu tytułu (art. 25 § 1 k.k.w.); niedopuszczalnością zażalenia na zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego, wydanego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (art. 109 § 1 k.p.w.); kontynuowaniem postępowania w danej instancji w składzie dotychczasowym w razie jego zmian w wyniku nowelizacji przepisów o składzie sądu (art. 30 ustawy z dnia 27 września 2013 r.); każdy wspólnik spółki jawnej jest obowiązany jest udzielić uprawnionemu organowi informacji, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie (art. 78 ust. 5 p.r.d.). Ponadto organ ten wyjaśnił przesłanki przedstawiania Sądowi Najwyższemu zagadnień prawnych wymagających zasadniczej wykładni (art. 441 § 1 k.p.k.) oraz wywołujących w orzecznictwie sądów rozbieżności w wykładni przepisów prawa będących podstawą ich orzekania (art. 83 § 1 u. o SN).

EN

The article presents an analysis of the judgments of the Supreme Court Criminal Chamber passed in 2018 as a result of resolving legal issues that require fundamental interpretation of statute (Article 441 § 1 CPC), raising serious doubts concerning the interpretation of the provisions of law (Article 82 § 1 of the Act on the Supreme Court) or causing discrepancies in case law concerning the interpretation of the provisions of law that are grounds for adjudication (Article 83 § 1 of the Act on the Supreme Court) within criminal procedure law. Resolving the legal issues referred to it, the Supreme Court held that: the correction of an obvious editorial error consisting in the different transcription of a penalty amount in words and digits is admissible (Article 105 § 1 CPC); a prosecutor may take a decision to use evidence in criminal proceedings that was obtained as a result of surveillance ordered on an authorised body’s request in relation to another offence prosecuted ex officio or a fiscal offence other than the offence covered by the surveillance order, but only when ordering surveillance is admissible in relation to this offence (Article 168b CPC); a repeated decision on the refusal to instigate preparatory proceedings or on their termination was not subject to an appeal pursuant to the legal circumstances at that time (Article 330 § 2 CPC); the acquittal or discontinuation of criminal proceedings and referring a case for rehearing is possible based on the ne peius rule (Article 454 § 1 CPC); an adjudicating court that hears a complaint about quashing a judgment of the first-instance court and referring a case for rehearing is limited to examining whether the default recognised by an appellate court constitutes grounds for cassation (Article 539a § 1 and § 3 CPC); an appellate court may issue a cumulative sentence for the first time or rule it in an amount different from the one imposed by a court of first instance (Article 568a § 2 CPC); a fee is charged for a motion in penalty enforcement proceedings to append an enforcement clause filed by a person other than the one indicated in an enforcement title to whom the entitlement was transferred after the title occurred (Article 25 § 1 PEC); a complaint about a ruling on refusal to admit a motion to develop in writing and deliver an appellate court’s sentence justification issued in cases concerning petty offences is inadmissible (Article 109 § 1 POPC); proceedings before a given instance court’s same bench are continued in case the provisions on a court bench are amended (Article 30 of the Act of 27 September 2013); every partner of a general partnership is obliged to provide an authorised body with information who was entitled to drive or use their vehicle in a particular period (Article 78 para. 5 LRT). In addition, the Court explained the requirements that must be met in order to ask the Supreme Court legal questions on issues that need fundamental interpretation (Article 441 § 1 CPC) and cause discrepancies in case law concerning the interpretation of the provisions that are grounds for adjudication (Article 83 § 1 of the Act on the Supreme Court).

Keywords

PL

abstrakcyjne pytanie prawne; klauzula wykonalności; kontrola operacyjna; odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego; omyłka pisarska; postępowanie w sprawach o wykroczenia; pytanie prawne; Sąd Najwyższy; skład sądu; spółka jawna; uchylenie wyroku; umorzenie postępowania przygotowawczego; wyrok łączny; zażalenie; abstrakcyjne pytanie prawne; klauzula wykonalności; kontrola operacyjna; odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego; omyłka pisarska; postępowanie w sprawach o wykroczenia; pytanie prawne; Sąd Najwyższy; skład sądu; spółka jawna; uchylenie wyroku; umorzenie postępowania przygotowawczego; wyrok łączny; zażalenie

EN

abstract legal question; enforcement clause; surveillance; refusal to instigate preparatory proceedings; editorial error; proceedings in petty offence cases; legal question; Supreme Court; court bench composition; general partnership; quashing of a sentence; discontinuation of preparatory proceedings; cumulative sentence; complaint

• Publisher: Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Ius Novum
• Year: 2020
• Volume: 14
• Issue: 4
• Pages: 119-154

Dates

published

2020-12-30

Contributors

author

Ryszard A Stefański

References

• Andrzejewska M., Reguły ne peius w myśli Profesora Mariana Cieślaka – kontynuacja czy zmierzch idei?, [in:] Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, W. Cieślak (ed.), Warszawa 2013.
• Boratyńska K.T., Czarnecki P., Królikowski M., Lach A., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, A. Sakowicz (ed.), Warszawa 2020.
• Brzozowski S., Wykorzystywanie dowodów uzyskanych w toku kontroli operacyjnej w kontekście art. 168b Kodeksu postępowania karnego, Palestra 6, 2016.
• Burdziak K., Dowody uzyskane w toku kontroli operacyjnej, [in:] Dynamika zmian w prawie, M. Nawrocki, M. Rylski (eds), Warszawa 2017.
• Czerwińska D., Problematyka zgody następczej na wykorzystanie tzw. przypadkowych znalezisk po 15.04.2016 r., Przegląd Sądowy 4, 2019.
• Daniluk P., Instytucja tzw. zgody następczej po nowelizacji z 11 marca 2016 r. w świetle standardów konstytucyjnych i konwencyjnych, Studia Prawnicze 3, 2017.
• Dąbkiewicz K., Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, Warszawa 2017.
• Drajewicz D., Glosa do uchwały 7 sędziów SN z dnia 28 marca 2012 r., I KZP 24/11, LEX/el. 2012.
• Feliga P., Ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Komentarz, Warszawa 2015.
• Fingas M., Orzekanie reformatoryjne w instancji odwoławczej w polskim procesie karnym, Warszawa 2016.
• Gadecki B., Glosa do postanowienia SA w Białymstoku z dnia 20 stycznia 2011 r., II AKz 13/11, Gdańskie Studia Prawnicze-Przegląd Orzecznictwa 3, 2011.
• Gadecki B., Glosa do uchwale 7 sędziów SN z dnia 28 czerwca 2018 r., I KZP 4/18, Orzecznictwo Sądów Polskich 1, 2019.
• Garlicki L., Aktualne orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [in:] Orzecznictwo sądowe w sprawach karnych. Aspekty europejskie i unijne, L. Gardocki, J. Godyń, M. Hudzik, L.K. Paprzycki (eds), Warszawa 2008.
• Gensikowski P., Postępowanie w sprawach o wykroczenia. Komentarz, Warszawa 2017.
• Górski A., Walentynowicz L., Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie, Warszawa 2007.
• Gruszecka D., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, J. Skorupka (ed.), Warszawa 2020.
• Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Artykuły 1–467, Vol. I, Warszawa 2014.
• Grzegorczyk T., Kodeksowe legalizowanie w procesie karnym, przez nowelizację z dnia 11 marca 2016 r., dowodów uzyskanych za pomocą przestępstwa lub z naruszeniem przepisów postępowania poza granicami zgody, udzielonej przez sąd na wkroczenie w sferę konstytucyjnie chronionych praw i wolności, [in:] Proces karny w dobie przemian. Zagadnienia ogólne, S. Steinborn, K. Woźniewski (eds), Gdańsk 2018.
• Gudowski J., [in:] P. Grzegorczyk, J. Gudowski, M. Jędrzejewska, K. Weitz, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze, T. Ereciński (ed.), Vol. I, Warszawa 2016.
• Hermeliński W., Nita B., Orzekanie reformatoryjne w procesie karnym na podstawie nowych ustaleń faktycznych, Państwo i Prawo 4, 2009.
• Hoc S., Kudła J., Zgoda następcza z art. 168b Kodeksu postępowania karnego. Komentarz praktyczny, Lex/el. 2016.
• Hofmański P., Zabłocki S., Dowodzenie w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym – kwestie modelowe, [in:] Funkcje procesu karnego. Księga Jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, T. Grzegorczyk (ed.),Warszawa 2011.
• Jasiński W., Petrification of a Court Bench Composition in the Transitional Provisions: Comments in the Light of the Supreme Court Ruling of 29 November 2016, I KZP 9/16 [Petryfikacja składu sądu w przepisach intertemporalnych – uwagi na tle postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 29 listopada 2016 r., I KZP 9/16], 20–35, Ius Novum 3, 2017.
• Jeż-Ludwichowska M., Klubińska M., Zasada bezpośredniości w postępowaniu odwoławczym w świetle nowelizacji k.p.k. z 27 września 2013 r., [in:] Środki zaskarżenia po nowelizacji kodeksu postępowania karnego, A. Lach (ed.), Toruń 2015.
• Kardas P., Problem granic legalności czynności uczestników postępowania karnego i konsekwencji ich przekroczenia, [in:] Granice procesu karnego. Legalność działań uczestników postępowania, D. Gruszecka, J. Skorupka (eds), Warszawa 2015.
• Kidyba A., Handlowe spółki osobowe, Vol. I, Kraków 2005.
• Kmiecik R., Glosa do postanowienia SN z dnia 26 marca 2008 r., V KK 389/07, Orzecznictwo Sądów Polskich 1, 2009.
• Kulesza C., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, K. Dudka (ed.), Warszawa 2018.
• Kurowski M., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, D. Świecki (ed.), Vol. I, Warszawa 2013.
• Lach A., Glosa do postanowienia SN z 27.02.2008 r., IV KO 21/08, LEX 2008.
• Machlańska J., Procesowe wykorzystanie podsłuchu w nowelizacji kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw z 11 marca 2016 r. w świetle prawa do obrony, Studia Iuridica Lublinensia 4, 2016.
• Matras J., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, K. Dudka (ed.), Warszawa 2018.
• Niemczyk Z., Nowy kształt kontroli operacyjnej po zmianach ustawy o Policji i Kodeksu postępowania karnego, Kwartalnik Krajowej Szkoły Sędziów i Prokuratorów 2, 2017.
• Niemiec V., Glosa do postanowienia SN z dnia 29 listopada 2016 r., I KZP 9/16, Gdańskie Studia Prawnicze-Przegląd Orzecznictwa 2, 2017.
• Pachowicz Z., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, J. Skorupka (ed.), Warszawa 2020.
• Paluszkiewicz H., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, K. Dudka (ed.), Warszawa 2018.
• Pojnar P., Prawo sądu odwoławczego do własnych ustaleń faktycznych a zasada kontroli procesu – rozważania de lege lata i de lege ferenda, [in:] Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci Profesora Stanisława Waltosia, J. Czapska, A. Gaberle, A. Światłowski, A. Zoll (eds), Warszawa 2000.
• Rogoziński P., [in:] Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. Komentarz, A. Sakowicz (ed.), Warszawa 2020.
• Sakowicz A., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, A. Sakowicz (ed.), Warszawa 2020.
• Sitkiewicz B., Wykorzystanie dowodów uzyskanych w ramach kontroli operacyjnej oraz podsłuchu procesowego, [in:] Postępowanie karne po nowelizacji z dnia 11 marca 2016 r., A. Lach (ed.), Warszawa 2017.
• Skorupka J., Prokonstytucyjna wykładnia przepisów prawa dowodowego w procesie karnym, [in:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, T. Grzegorczyk, R. Olszewski (eds), Warszawa 2017.
• Skorupka J., Glosa do uchwały 7 sędziów SN z dnia 28 czerwca 2018 r., I KZP 4/18, Orzecznictwo Sądów Polskich 1, 2019.
• Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2003.
• Steinborn S., Skarga na wyrok kasatoryjny sądu odwoławczego na tle systemu środków zaskarżenia w polskim procesie karnym, [in:] Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, T. Grzegorczyk, R. Olszewski (eds), Warszawa 2017.
• Stefański R.A., Instytucja pytań prawnych do Sądu Najwyższego w sprawach karnych, Kraków 2001.
• Stefański R.A., Przegląd uchwał Izby Karnej i Wojskowej Sądu Najwyższego w zakresie postępowania karnego za 2012 r., Ius Novum 2, 2013.
• Stefański R.A., Review of Resolutions of the Supreme Court Criminal Chamber Concerning Criminal Procedure Law for 2016 [Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2016 r.], 127–160, Ius Novum 1, 2018.
• Stefański R.A., Stosunek sądu do dowodów nielegalnych, [in:] Postępowanie przed sądem I instancji w znowelizowanym procesie karnym, D. Kala, I. Zgoliński (eds), Warszawa 2018.
• Stefański R.A., Węzłowe problemy kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych, [in:] Kontrola korespondencji, B. Opaliński, M. Rogalski (eds), Warszawa 2018.
• Stefański R.A., Pozycja prokuratora w zreformowanej procedurze karnej a standardy rzetelnego procesu, [in:] Ewolucja polskiego wymiaru sprawiedliwości w latach 213–2018 w świetle standardów rzetelnego procesu, C. Kulesza, A. Sakowicz (eds), Białystok 2019.
• Stefański R.A., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, R.A. Stefański, S. Zabłocki (eds), Vol. II, Warszawa 2019.
• Szumiło-Kulczycka D., Dalsze wykorzystywanie materiałów z kontroli operacyjnej (uwagi na tle art. 168b k.p.k.), Państwo i Prawo 10, 2018.
• Świecki D., Metodyka pracy sędziego w sprawach o wykroczenia, Warszawa 2012.
• Świecki D., Bezpośredniość czy pośredniość w polskim procesie karnym, Warszawa 2013.
• Świecki D., [in:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, J. Skorupka (ed.), 2020.
• Wiliński P., Dwuinstancyjność postępowania karnego w świetle Konstytucji, [in:] Funkcje procesu karnego. Księga Jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, T. Grzegorczyk (ed.), Warszawa 2011.
• Wiliński P., Konstytucyjny standard legalności dowodu w procesie karnym, [in:] Proces karny w dobie przemian. Zagadnienia ogólne, S. Steinborn, K. Woźniewski (eds), Gdańsk 2018.
• Włodyka S., Przesłanki dopuszczalności pytań prawnych do Sądu Najwyższego, Nowe Prawo 2, 1971.
• Zieliński A., Orzekanie o kosztach postępowania cywilnego. Komentarz praktyczny z orzecznictwem, Warszawa 2017.

Identifiers

DOI

10.26399/iusnovum.v14.4.2020.40/r.a.stefanski