Polski system bankowy w ujęciu historycznym: od transformacji systemowej do Unii Europejskiej

• Authors: Marcin Roman Czubala Ostapiuk

Abstracts

EN

THE POLISH BANKING SYSTEM IN A HISTORICAL APPROACH : FROM SYSTEMIC TRANSFORMATION TO THE EUROPEAN UNION Abstract The orientation towards economic development, as well as the social determination to join the European Union (EU), were among the main motives behind the reforms of Polish public institutions and changes to neoliberal economic policy. Thus, the main goal of this article is to conduct an in-depth analysis of the above-mentioned transformations that took place in Poland after 1989, focusing on the institutional adjustments introduced in the banking sector. Applying the institutional approach, the considerations are based on the main stages of its formation and development (including the legislative milestones), as well as its adaptation to future membership in the EU. At the same time, in order to provide the reader with a more comprehensive perspective of the Polish case, the time frame of the deliberations is being extended to the period corresponding to the recent Great Recession, comprised of the economic and financial crisis (2008) and the debt crisis (2010), as well as completed with final thoughts about the possible influence of the pandemic by COVID-19.

PL

Zorientowanie na rozwój gospodarczy, a także społeczna determinacja w celu wejścia do Unii Europejskiej (UE) były jednymi z głównych motywów reform polskich instytucji publicznych oraz zmian w kierunku neoliberalnej polityki gospodarczej. Głównym celem niniejszego artykułu jest dokonanie pogłębionej analizy przemian, jakie zaszły w Polsce po 1989 roku, ze szczególnym uwzględnieniem dostosowań wprowadzonych w sektorze bankowym. Zastosowano podejście instytucjonalne, a zrealizowane rozważania opierają się na kluczowych etapach powstawania i rozwoju sektora bankowego oraz jego adaptacji do przyszłego członkostwa w UE. Jednocześnie, aby przybliżyć pełniejszą perspektywę polskiej sprawy, rozszerzono ramy czasowe przemyśleń o okres odpowiadający wielkiej recesji, do której przyczynił się kryzys gospodarczy i finansowy (2008) oraz kryzys zadłużeniowy (2010), a także uzupełniono tekst o końcowe refleksje na temat możliwego wpływu pandemii COVID-19 na sektor.

Keywords

PL

Polska; sektor bankowy; transformacja systemowa; zmiany; instytucjonalne; wielka recesja; COVID-19

EN

Poland; banking sector; systemic transformation; institutional; changes; Great Recession; COVID-19

• Publisher: Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
• Journal: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Year: 2021
• Issue: 1(71)
• Pages: 124-145

Dates

published

2021

Contributors

author

Marcin Roman Czubala Ostapiuk

• Wydział Ekonomii i Zarządzania Universidad Nacional de Educación a Distancia (Madryt, Hiszpania)

• https://orcid.org/0000000202987609

References

• Acemoglu D., Johnson S., Robinson J., Institutions as the Fundamental Cause of Long-Run Growth, [w:] P. Aghion, S. Durlauf (red.), Handbook of Economic Growth, t. 1A, North Holland 2005.
• Baccaro L., Pontusson J., European Growth Models Before and After the Great Recession, [w:] A. Hassel, B. Palier (red.), Growth and Welfare in Advanced Capitalist Economies, Oxford University Press, Oxford 2021.
• Bałtowski M., Miszewski M., Transformacja gospodarcza w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
• Baszyński A., Sektor bankowy, [w:] W. Jarmołowicz, K. Szarzec (red.), Liberalne przesłanki polskiej transformacji gospodarczej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2011.
• Bernaciak, M., Coming full circle? Contestation, social dialogue and trade union politics in Poland, [w:] S. Lehndorff, H. Dribbusch, T. Schulten (red.), Rough waters: European trade unions in a time of crises, Etui, Brussels 2020.
• Bruinshoofd A., Candelon B., Raabe K., Banking Sector Fragility and the Transmission of Currency Crisis, „Open Economies Review” 2010, t. 21, nr 2.
• Chudik A., Fratzscher M., Identifying the global transmission of the 2007–2009 financial crisis in a GVAR model, „European Economic Review” 2011, t. 55, nr 3.
• Dahl M., Niemiecki model społecznej gospodarki rynkowej jako wzór dla polskich przemian systemowych po 1989 roku, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2015.
• Dąbrowski M., Polityka gospodarcza okresu transformacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Felbur S., Rozwój gospodarczy Polski w okresie transformacji. Recesja i ożywienie, Prywatna Wyższa Szkoła Handlowa, Warszawa 1997.
• Flejterski S., Banki jako współsprawcy, współofiary i współbeneficjenci globalnego kryzysu finansowego, [w:] J.L. Bednarczyk, W. Przybylska-Kapuś ciń ska (red.), Od kryzysu do ożywienia. Dylematy współczesnej polityki finansowej, CEDEWU, Warszawa 2011.
• Gorzelak G., Kryzys finansowy w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, [w:] A. Tucholska, (red.), Europejskie wyzwania dla Polski i jej regionów, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2010.
• Hancké B., Unions, central banks, and EMU labour market institutions and monetary integration in Europe, Oxford University Press, Oxford 2013.
• Iversen T., Soskice D., Hope D., The Eurozone and Political Economic Institutions, „Annual Review of Political Science” 2016, t. 19, nr 1.
• Jakóbik W., Zmiany systemowe w Polsce a struktura gospodarki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Kaliński J., Gospodarka Polski w procesie transformacji ustrojowej (1989–2002), [w:] E. Czarny (red.), Gospodarka polska na przełomie wieków: od A do Z, Narodowy Bank Polski, Warszawa 2005.
• Kołodko G.W., Od szoku do terapii. Ekonomia i polityka transformacji, Poltext, Warszawa 1999.
• Komisja Nadzoru Finansowego, Polski rynek finansowy w obliczu kryzysu finansowego w latach w latach 2008–2009, Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, Warszawa 2009.
• Konopczak M., Sieradzki R., Wiernicki M., Kryzys na światowych rynkach finansowych – wpływ na rynek finansowy w Polsce oraz implikacje dla sektora realnego, „Bank i Kredyt” 2010, nr 6.
• Lepczyński B., Konsekwencje przystąpienia Polski do unii bankowej, IBGR, Gdańsk 2014.
• Lipowski A., Dualizm transformacji. Przypadek Polski 1990–1998, INE PAN, Warszawa 2000.
• Łasak P., Wyzwania dla polskiego sektora bankowego jako skutek pandemii COVID-19, [w:] M. Kaleta, M. Laska, D. Żuchowska (red.), Polityka gospodarcza w niestabilnym otoczeniu: dylematy i wyzwania, Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej, Toruń 2020.
• Murrell P., Big Bang versus Evolution: East European Economic Reforms in the Light of Recent Economic History, „PlanEcon Report” 1990, t. 26.
• Narodowy Bank Polski, Raport o stabilności systemu finansowego, NBP, Warszawa 2008.
• Narodowy Bank Polski, Raport o stabilności systemu finansowego. Wydanie specjalne: skutki pandemii COVID-19, NBP, Warszawa 2020.
• Nazarczuk J., Wpływ światowego kryzysu finansowego na gospodarkę Polski i jej regionów, [w:] R. Kisiel, M. Wojarska (red.), Wybrane aspekty rozwoju regionalnego, Fundacja „Wspieranie i Promocja Przedsiębiorczości na Warmii i Mazurach”, Olsztyn 2013.
• Pater R., Skica T., Skutki kryzysu gospodarczego lat 2007–2009 dla sfery realnej polskiej gospodarki na tle Unii Europejskiej, „Barometr Regionalny” 2011, nr 1(23).
• Piątkowski M., Polski Nowy Złoty Wiek od peryferii Europy do jej centrum, „World Bank Policy Research Working Paper” 2013, WPS6639.
• Sawicka J., Rykowska J., Wpływ kryzysu gospodarczego na przyszłość Polski w strefie euro, „Zeszyty Naukowe Polityki Europejskie, Finanse i Marketing” 2010, t. 4, nr 53.
• Schadler S., Mody A., Abiad A., Leigh D., Growth in the Central and Eastern European Countries of the European Union, „IMF Occasional Paper” 2006, 252.
• Stola E., Kryzysy finansowe a bezpieczeń stwo działalności banków komercyjnych, „Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej” 2015, t. 109.
• Szambelańczyk J., Globalny kryzys finansowy i jego konsekwencje w opiniach ekonomistów, Związek Banków Polskich, Warszawa 2009.
• Teichmann E., Państwa bałtyckie – reakcja na światowy kryzys gospodarczy 2008–2009, [w:] K. Falkowski, E. Teichmann (red.), Państwa bałtyckie i Europy Wschodniej. Reakcja na światowy kryzys gospodarczy i regionalny kryzys gazowy, SGH, Warszawa 2010.
• Wilczyński W., Transformacja gospodarki polskiej po pięciu latach – 1989–1994, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1994, t. 3.
• Żukrowska K., Szansa Polski po kryzysie finansowym 2007/2008+, „Krakowskie Studia Międzynarodowe” 2013, nr 4.

Identifiers

DOI

10.26399/meip.1(71).2021.06/m.ostapiuk

Biblioteka Nauki

2207102