Kategoria doświadczenia w interpretacji nagrań historii mówionej

• Authors: Marcin Jarząbek

Title variants

Kategoria doświadczenia w interpretacji nagrań historii mówionej

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł wskazuje na znaczenie kategorii doświadczenia przy interpretacji nagrań historii mówionej. Posługując się „schodkowym” modelem interpretacji nagrań, autor pokazuje w jakie relacje kategoria doświadczenia wchodzi z innymi możliwymi poziomami rozumienia opowieści: języka (narracji), pamięci autobiograficznej, kontekstu historycznego oraz zawartości informacyjnej.

EN

The article indicates the importance of the category of experience in the interpretation of oral history recordings. Using the “stepwise” model of interpreting records, the article shows how the category of experience interacts with other possible levels of understanding of the story: language (narration), autobiographical memory, historical context and informational content.

Keywords

PL

doświadczenie; pamięć autobiograficzna; historia mówiona; model „schodkowy”; model interpretacji; doświadczenie; pamięć autobiograficzna; historia mówiona; model „schodkowy”; model interpretacji

EN

experience; autobiographical memory; oral history; "stepwise" interpretation; model of interpretation

• Publisher: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
• Journal: Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
• Year: 2020
• Volume: 10
• Pages: 38-52

Dates

published

2021-06-18

Contributors

author

Marcin Jarząbek

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

• https://orcid.org/0000-0001-6807-0134

References

• Abrams L., Oral History Theory, London–New York 2010.
• Ankersmit F., Sublime Historical Experience, Stanford 2005.
• Bachtin M., Estetyka twórczości słownej, Warszawa 1986.
• Bartmiński J., Jak opisywać gatunki mowy?, „Język a Kultura”, „Acta Universitatis Wratislaviensis” nr 3456, t. 23 (2012), s. 13–32.
• Blackburn B., Oksfordzki słownik filozoficzny, red. J.Woleński, wyd. 2, Warszawa 2004.
• Czarnocka M., Doświadczenie w nauce. Analiza epistemologiczna, Warszawa 1992.
• Domańska E., Historia egzystencjalna, Warszawa 2012.
• Dybel P., Granice rozumienia i interpretacji. O hermeneutyce Hansa-Georga Gadamera, Kraków 2004.
• Engelking B., Zagłada i pamięć. Doświadczenia Holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji autobiograficznych, Warszawa 1994.
• Falkowski T., Blaski i cienie reprezentacji historycznej, „Rocznik Antropologii Historii”, r. 3 (1/2013), nr 4, s. 107–113.
• Filipkowski P., Historia mówiona jako hermeneutyka losu. Doświadczenie przedtekstowe, „Teksty Drugie”, r. 2018, nr 1, s. 40–60.
• Filipkowski P., Historia mówiona jako historia faktyczna albo jak „odantropologizować” opowieści o przeszłości?, „Rocznik Antropologii Historii”, r. 5 (2015), nr 8, s. 91–108.
• Gadamer H.G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, Warszawa 2007.
• Goldberg E., Jak umysł rośnie w siłę gdy mózg się starzeje, Warszawa 2014.
• Historia mówiona w świetle etnolingwistyki, „Humanistyka wobec tradycji i współczesności”, red. S. Niebrzegowska-Bartmińska, S. Wasiuta, t. 2, Lublin 2008.
• Internetowy słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/szukaj/do%C5%9Bwiadczenie.html (dostęp: 7 IX 2020 r.).
• Jay M., Pieśni doświadczenia. Nowoczesne amerykańskie i europejskie wariacje na uniwersalny temat, „Horyzonty Nowoczesności”, t. 69, Kraków 2008.
• Kaźmierska K., Biografia i pamięć na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady, Kraków 2008.
• Kaźmierska K., Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych, Warszawa 1999.
• Kaźmierska K., Waniek K., Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda – analiza – technika, Łódź 2020.
• Koselleck R., Semantyka historyczna, oprac. H. Orłowski, Poznań 2012.
• Kudela-Świątek W., Odpamiętanie. O historii mówionej na przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym, Kraków 2013.
• Leociak J., Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, Warszawa 2009.
• Maruszewski T., Pamięć autobiograficzna, Sopot 2005.
• Nowoczesność jako doświadczenie, red. A. Zeidler-Janiszewska, R. Nycz, Kraków 2006.
• Nowoczesność jako doświadczenie. Dyscypliny – paradygmaty – dyskursy, red. A. Zeidler-Janiszewska, R. Nycz, Warszawa 2008.
• Rakowski T., Historia mówiona i źródła etnograficzne jako „wiedza pewna”. Przypadek posttransformacyjnej historii Torgutów w zachodniej Mongolii oraz historii wsi Broniów w centralnej Polsce, „Rocznik Antropologii Historii”, r. 5 (2015), nr 8, s. 59–90.
• Ricoeur P., Drogi rozpoznania. Wykłady Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, Kraków 2004.
• Roth M.S., “Sublime historical experience” by F.R. Ankersmit, “History and Theory”, t. 46 (1/2007), s. 66–73.
• Sawicka J., Oryginalność doświadczenia historycznego w ujęciu Franka Ankersmita, „Folia Philosophica”, t. 33 (2015), s. 169–185.
• Schütz A., Potoczna i naukowa interpretacja ludzkiego działania, [w:] Kryzys i schizma. Antyscjentystyczne tendencje w socjologii współczesnej, red. E. Mokrzycki, t. 1, Warszawa 1984, s. 137–192.
• Schütze F., Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne, [w:] Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012, s. 141–278.
• Stolarz A., „Dzielenie się pamięcią”. Praktyka i teoria historii mówionej, Lublin 2016.
• Welzer H., Materiał z którego zbudowane są biografie, [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, „Horyzonty Nowoczesności”, red. M. Saryusz-Wolska t. 80, Kraków 2009, s. 39–57.
• Witosz B., Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005.
• Wolska D., Odzyskać doświadczenie. Sporny temat humanistyki współczesnej, „Horyzonty Nowoczesności”, t. 99, Kraków 2012.
• Zammito J.H., „Sublime historical experience” by Frank Ankersmit, “The Journal of Modern History”,
• t. 79 (1/2007), s. 166–167, https://doi.org/10.1086/517549 (dostęp: 10 XI 2020 r.).

Identifiers

DOI

10.26774/wrhm.270