Pomiędzy swojskością a obcością. Inni na terenie międzywojennej Galicji Wschodniej w narracjach biograficznych

• Authors: Marcelina Jakimowicz

Title variants

EN

Between homeliness and strangeness. Others in the interwar East Galicia in biographical narratives

Abstracts

EN

Based on biographical interviews with people with Polish roots, born in the Second Polish Republic, this article discusses constructing the image of the Others in interwar Eastern Galicia. Focusing on interethnic relations, it also describes the socio-cultural specificity of this area and presents it as a cultural borderland. Referring to these narratives, this article demonstrates the processes that affect the duality of how the Others – Jews and Ukrainians – have been remembered in Eastern Galicia.

PL

Artykuł przedstawia problematykę wizerunku Innych i stosunków międzyetnicznych w między wojennej Galicji Wschodniej. Materiałem badawczym są narracje biograficzne osób o polskich korzeniach, urodzonych w II RP, dziś obywateli polskich i ukraińskich. W tekście zarysowano także charakter społeczno-kulturowy tego pogranicza kulturowego. Na przykładzie narracji do tyczących Żydów i Ukraińców przedstawiono w tekście procesy wpływające na dwoistość pamięci rozmówców o Innych na obszarze Galicji Wschodniej.

Keywords

EN

Eastern Galicia; Second Polish Republic; biographical narrative; interethnic relations; Other/Strangers; idealization of memory

PL

Galicja Wschodnia; II Rzeczpospolita; narracje biograficzne; stosunki międzyetniczne; Inni/Obcy; idealizacja pamięci

• Publisher: Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”
• Journal: Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
• Year: 2022
• Volume: 12
• Pages: 74-96

Dates

published

2022

Contributors

author

Marcelina Jakimowicz

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000209143847

References

• Banasiewicz-Ossowska E., Między dwoma światami. Żydzi w Polskiej kulturze ludowej, Wrocław 2007.
• Bokszański Z., Obrazy innych etnicznych a tożsamość narodowa, [w:] Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór tekstów, red. R. Dopierała, K. Waniek, Łódź 2016, s. 83–98.
• Bruner E.M., Przeżycie i jego ekspresje, [w:] Antropologia doświadczenia, red. V.W. Turner, E.M. Bruner, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Kraków 2011, s. 11–39.
• Cała A., Wizerunek Żyda w polskiej kulturze ludowej, Warszawa 2005.
• Dawidowicz A., Problematyka mniejszości żydowskiej w myśli politycznej Stronnictwa Narodowego (1928–1939), „Wschód Europy”, nr 3 (1/2017), s. 67–68.
• Eberhard P., Skala demograficzna wojennych i powojennych migracji politycznych na ziemiach polskich, [w:] Wysiedlenia jako narzędzie polityki ludnościowej w Europie XX wieku, red. J. Wołoszyn, Lublin 2015, s. 49–80.
• Fedewycz K.K., Hałyćki ukrajinci u Polszczi. 1920–1939 rr. (Intehracija hałyćkych ukrajinciw do polśkoji derżawy u 1920-1930-ti rr.), Kyjiw 2009.
• Filipkowski P., Historia mówiona i wojna: doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych, Wrocław 2010.
• Głowacka-Grajper M., Społeczna i indywidualna kontynuacja ojczyzn kresowych, [w:] Pamięć utraconych ojczyzn, red. E. Nowicka, A. Bilewicz, Warszawa 2012, s. 155–182.
• Jakimowicz M., Świat, który już nie istnieje. Polskie i ukraińskie opowieści biograficzne (1918–1956), Wrocław 2022.
• Janion M., Bohater, spisek, śmierć: wykłady żydowskie, Warszawa 2009.
• Kaufmann J.C., Wywiad rozumiejący, tłum. A. Kapciak, Warszawa 2010.
• Kaźmierska K., Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych, Warszawa 1999.
• Kaźmierska K., Wywiad narracyjny – technika i pojęcie analityczne, [w:] Biografia i wojna. Metoda biograficzna w badaniu procesów społecznych. Wybór tekstów, red. R. Dopierała, K. Waniek, Łódź 2016, s. 61–72.
• Kaźmierska K., Waniek K., Autobiograficzny wywiad narracyjny. Metoda–technika–analiza, Łódź 2020.
• Kijek K., Istotność marginesu, czyli wyparte wątki w historiografii Żydów i studiów żydowskich w Polsce. Uwagi wokół polskiego wydania książki Mordechaja Canina „Przez ruiny i zgliszcza”, „Studia Judaica”, nr 22 (2/2019), s. 337–353.
• Kohli M., Biografia: relacja, tekst, metoda, tłum. M. Kierzowski, [w:] Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, red. K. Kaźmierska, Kraków 2012, s. 125–137.
• Kwiatkowski P., Niepamięć, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa 2014, s. 272–274.
• Leszczyński A., Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania, Warszawa 2022.
• Lewicka M., Prusik M., Zaleski M., Nostalgia, [w:] Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, Warszawa 2014, s. 274–278.
• Linkiewicz O., Lokalność i nacjonalizm. Społeczności wiejskie w Galicji Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2018.
• Linkiewicz O., Wizerunki obcego a rzeczywistość społeczna pogranicza w Galicji Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Na pograniczu „nowej Europy”. Polsko-ukraińskie sąsiedztwo, red. M. Zowczak, Warszawa 2010, s. 537–554.
• Lutyński J., Metody badań społecznych. Wybrane zagadnienia, Łódź 2000, s. 308–315.
• Maruszewski T., Inklinacja pozytywna, blednięcia afektywne i wiarygodność pamięci autobiograficznej, „Neuropsychiatria i Neuropsychologia”, nr 2 (2008), s. 47–59.
• Mędrzecki W., Polacy-Ukraińcy-Żydzi w Galicji Wschodniej, [w:] , Obertyn, Обертин, אָבערטין – opowieści o życiu miasteczka / oповіді про життя містечка, red. M. Jakimowicz, P. Zubowski, Wrocław 2018, s. 21–40.
• Pasieka A., Wielokulturowość po polsku. O polityce wielokulturowości jako mechanizmie umacniania polskości, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3 (2013), s. 129–154.
• Ponczek E., Polityka wobec pamięci versus polityka historyczna: aspekty semantyczny, aksjologiczny i merytoryczny w narracji polskiej, „Przegląd Polityczny”, nr 2 (2013), s. 7–22.
• Przesiedlenie ludności polskiej z Kresów Wschodnich do Polski 1944–1947, red. S. Ciesielski, Warszawa 1991.
• Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. Margański, Kraków 2000, s. 112–113.
• Rzepa T., Jakie wspomnienia i w jaki sposób przywołuje najczęściej nasza pamięć autobiograficzna, „Przegląd Psychologiczny”, nr 50 (4/2007), s. 385–400.
• Tokarska-Bakir J., Legendy o krwi. Antropologia przesądu, Warszawa 2008.
• Tokarska-Bakir J., Rzeczy mgliste: eseje i studia, Sejny 2004.
• Tuszewicki M., Żaba pod językiem: medycyna ludowa Żydów aszkenazyjskich przełomu XIX i XX wieku, Kraków–Budapeszt 2015.
• Więch A., Wodzińska I., Obraz Żyda w społeczności prowincjonalnej Galicji na przełomie XIX i XX w., „Biuletyn Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej”, nr 3 (2015), s. 57–71.
• Wojnar M., Myśl polityczna Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów w drugiej połowie lat trzydziestych w świetle nowych dokumentów, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, nr 55 (2/2020), s. 95–115.
• Wysiedlenia, wypędzenia i ucieczki 1939–1959. Atlas ziem Polski, red. W. Sienkiewicz, G. Hryciuk, Warszawa 2008.
• Ziółkowski M., Pamięć i zapominanie: trupy w szafie polskiej zbiorowej pamięci, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 45 (3–4/2001), s. 3–48.

Identifiers

DOI

10.26774/wrhm.342

Biblioteka Nauki

31803934