Rodzina Umerów i jej działalność w powiecie tomaszowskim w latach 1936-1946

• Authors: Wojciech Hanus

Title variants

EN

Umer family and their activities in the Tomaszow county in the years 1936–1946

Abstracts

EN

The prepared text is an attempt of showing the activities of the Umer family, which actively took part in the activities of the communist movement from the mid 1930s. The family became famous thanks to the oldest son, Adam Humer. This study shows, above all, his beaten path to his career, starting from the small Rudka village and moving onto the nearby Tomaszów Lubelski, where he became affiliated with the KZMZU (Young Communist League of Western Ukraine). This affiliation allowed him to make it into Lviv alongside a group of local communists in 1939. At the end of July, 1941 he returned home. After the Soviet 101st Rifle Division crossed the border, Adam joined his family in consolidating the essence of communism, ‘people’s power’. The senior of the family, Wincenty, became a vice-chairman of the National County Council in Tomaszow Lubelski, the daughter Wanda was at first the Head of the HR department of the County Office of Public Security in Tomaszow Lubelski, then she worked, among others, as the Head of Section 2 of HR in the Voivodeship Office of Public Security in Lublin, wherefrom she later moved to the Ministry of Public Security. On the other hand, the younger brother Edward, after graduating from an officer school, started working for the military in the information department. The eldest of the siblings, Adam, at first worked as a head of the Information and Propaganda division of National County Council in Tomaszow Lubelski. He left that position on September 3, 1939, whereupon he took on the position of the Head of Investigation Division. In the span of three years, on July 1, 1947, he was promoted to the position of a vice-director of the Investigation Department of the Ministry of Public Security, becoming one of the most infamous and dark characters of the communistic repression apparatus of the Stalinism period.

Przygotowany tekst jest próbą ukazania działalności rodziny Umerów, która od połowy lat trzydziestych XX wieku żywo zaangażowała się w działalność ruchu komunistycznego. Rozgłos rodzinie przyniósł najstarszy z synów, Adam Humer. Opracowanie ukazuje przede wszystkim jego drogę do kariery począwszy od niewielkiej wsi Rudka po pobliski Tomaszów Lubelski gdzie związał się z KZMZU, skąd w 1939 r. wraz z grupą miejscowych komunistów przedostał się do Lwowa. Pod koniec lipca 1941 r. powrócił w rodzinne strony. Po wkroczeniu oddziałów ACz wraz z rodziną włączył się w nurt utrwalania władzy „ludowej”. Senior rodu Wincenty został wiceprzewodniczącym PRN w Tomaszowie Lubelskim, jego córka Wanda pełniła początkowo funkcję kierownika Działu Personalnego PUBP w Tomaszowie Lubelskim, a następnie pracowała m.in. na stanowisku kierownika sekcji 2 Wydziału Personalnego WUBP w Lublinie, skąd z czasem przeniosła się do MBP. Z kolei młodszy brat Edward po ukończeniu szkoły oficerskiej podjął służbę w organach Informacji Wojskowej. Najstarszy z rodzeństwa Adam początkowo pełnił funkcję kierownika Referatu Informacji i Propagandy PRN w Tomaszowie Lubelskim, skąd 3 września 1944 r. przeniósł się do pracy w WUBP w Lublinie, gdzie został kierownikiem sekcji śledczej. W ciągu trzech lat awansował na stanowisko wicedyrektora Departamentu Śledczego MBP, stając się jedną z najbardziej znanych i mrocznych postaci komunistycznego aparatu represji okresu stalinowskiego.

Keywords

PL

Rodzina Umerów; Adam Humer; Tomaszów Lubelski; KZMZU; komunizm

EN

Umer family; Adam Humer; Tomaszow Lubelski; KZMZU; communism

• Publisher: Archiwum Państwowe w Rzeszowie / Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Rzeszowie
• Journal: Prace Historyczno-Archiwalne
• Year: 2020
• Issue: 32
• Pages: 125-143

Contributors

author

Wojciech Hanus

• Oddziałowe Archiwum IPN w Rzeszowie

• https://orcid.org/0000000303755663

reviewer

Sabina Bober

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie: Wydział Nauk Humanistycznych

• https://orcid.org/0000000288574062

reviewer

Włodzimierz Bonusiak

• Uniwersytet Rzeszowski: Wydział Socjologiczno-Historyczny

• https://orcid.org/0000000264951003

Identifiers

DOI

10.30657/pha.32.2020.07

Biblioteka Nauki

1574173