Zarys dziejów przemyskiego Towarzystwa Prawniczego 1872–1939. Przyczynek do historii galicyjskich stowarzyszeń prawniczych

• Authors: Zenon Andrzejewski

Title variants

EN

The Historical Outline of Law Society in Przemysl (1872–1939) A Contribution to the History of Galician Law Societies

Abstracts

EN

The article presents the origin and activities of the Law Society in Przemysl,which was founded as the fourth in Galicia (after Cracow, Lviv and Kosovo) in 1872.However, the Society did not start its operation immediately. The initiative to establisha Law Society rekindled in 1889, but despite the favorable atmosphere andbroad public support (e.g. from the local press), Przemysl had to wait for its LS until1893. This time, the organization’s activity was promising (the number of memberswas growing, public readings were being organized, a library began to be completed),but it suddenly collapsed in 1902, followed by a 12-year period of “lethargy”.Activity resumed in 1914, but only for a few months, until the outbreak of WorldWar I. Law Society was then reactivated in 1925, thanks to the joint efforts of therepresentatives of the local bar and court environment. The Society was once againvery active (library, reading room, public readings on various branches of law, talks,regular general society meetings). The authorities of the organization also tried topromote unconventional forms of spreading legal knowledge, such as a mock trialor an excursion for the members to a correctional facility. In December 1938, theheadquarters of the Society moved from the old building of the District Court (26Rynek Street) to the newly constructed court building at 6 Konarskiego Street. Withthe outbreak of World War II, the Przemysl Law Society ceased to exist.

PL

Artykuł przedstawia genezę i działalność Towarzystwa Prawniczego w Przemyślu, które powstało w 1872 r. jako czwarte w Galicji (po Krakowie, Lwowie i Kosowie). Stowarzyszenie nie rozwinęło jednak wówczas działalności. Inicjatywa powołania TP odżyła w 1889 r., ale pomimo sprzyjającego klimatu i szerokiego poparcia społecznego (m.in. ze strony prasy lokalnej), Przemyśl musiał poczekać na swoje TP aż do roku 1893. Tym razem działalność organizacji rozwijała się obiecująco (rosła liczba członków, organizowano odczyty, zaczęto kompletować bibliotekę), jednak załamała się nagle w 1902 r., po czym nastąpił 12-letni okres „letargu”. Wznowiona w 1914 r. działalność trwała tylko kilka miesięcy – do wybuchu I wojny światowej. Reaktywacja TP nastąpiła dopiero w 1925 r., dzięki wspólnym staraniom przedstawicieli miejscowej adwokatury i środowiska sądowego. Towarzystwo znów działało prężnie (biblioteka, czytelnia, odczyty z różnych dziedzin prawa, pogadanki, regularne walne zebrania). Władze organizacji starały się również propagować niekonwencjonalne formy szerzenia wiedzy prawniczej, jak np. symulowana rozprawa sądowa czy wycieczka do zakładu poprawczego. W grudniu 1938 r. siedzibę Towarzystwa przeniesiono ze starego gmachu Sądu Okręgowego (Rynek 26) do nowo wybudowanego gmachu sądu przy ul. Konarskiego 6. Z chwilą wybuchu II wojny światowej Towarzystwo Prawnicze w Przemyślu przestało istnieć.

Keywords

PL

Przemyśl; Galicja; Towarzystwo Prawnicze; działalność statutowa; adwokaci; sędziowie

EN

Przemysl; Galicia; Law Society; statutory activity; attorneys; judges

• Publisher: Archiwum Państwowe w Rzeszowie / Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Rzeszowie
• Journal: Prace Historyczno-Archiwalne
• Year: 2021
• Issue: Tom XXX
• Pages: 97-111

Dates

published

2021

Contributors

author

Zenon Andrzejewski

• Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu

• https://orcid.org/0000000200664726

reviewer

Jolanta Kamińska-Kwak

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000251188459

reviewer

Tomasz Pudłocki

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/0000000175270919

References

• „Echo Przemyskie” 1902.
• „Gazeta Przemyska” 1889.
• „Głos Prawa” 1927, 1935.
• „Kuryer Przemyski” 1894, 1895, 1896.
• „Nowy Głos Przemyski” 1928, 1929, 1934, 1935, 1936, 1937, 1938.
• „Palestra” 2004, 2006, 2008, 2013.
• „Prawnik” 1872, 1894.
• „Przegląd Prawa i Administracji” 1893, 1894, 1895.
• „Tygodnik Przemyski” 1927, 1928, 1935, 1938, 1939.
• „Ziemia Przemyska” 1926, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1932, 1938.
• Źródła drukowane:
• Informator Rzeszowski Jarosławsko-Przemyski, Rocznik 1937/38, wyd. J. Brunelik, Lwów–Kraków 1937.
• Kotliński T., Izba Adwokacka w Przemyślu, [w:] V Międzynarodowe Seminarium Naukowe Studentów i Młodych Pracowników Nauki, 24-25 listopada 2003, Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Jarosławiu, Jarosław 2003.
• Leksykon Historii Polski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1995.
• Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, nr 4, Kraków 2006.
• Przemyskie Zapiski Historyczne, r. XVIII: 2010–2011, Przemyśl 2013.
• Rocznik Przemyski, Historia, t. XLIV, z. 4, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Przemyśl 2008.
• Słownik Polskich Towarzystw Naukowych, t. II, cz. 3, Biblioteka PAN, Warszawa 2001.
• Sprawozdanie Wydziału Izby Adwokatów w Przemyślu za rok 1931, Przemyśl 1932.
• Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1895, Lwów 1895.

Identifiers

DOI

10.30657/pha.33.2021.05

Biblioteka Nauki

2233535