Jeniec cywilny Marian Ruzamski w Charkowie w latach 1914–1918

• Authors: Tadeusz Zych

Title variants

EN

Marian Ruzamski – civilian prisoner of war in Kharkiv(1914–1918)

Abstracts

EN

Marian Ruzamski, the most outstanding painter connected with Tarnobrzeg, a graduate of the Academy of Fine Arts in Kraków, a pupil of Wyczolkowski and Malczewski,was taken as a so-called “civilian prisoner” after Tarnobrzeg was occupied by the Russian army in 1914. He spent the next 5 years of his life imprisoned in Kharkiv. He survived due to the help of his family, friends and the activities of the “Polskie TowarzystwoPomocy Ofiarom Wojny” (Polish Society to the Aid of War Victims). He also made a living by selling his works, painted on commission or simply exchanged for food. During his stay in Kharkiv, Ruzamski also experienced the horrors of the Bolshevik Revolution and civil war. These experiences would become an extremely important reference points in his later years. He returned to the independent Poland in 1919 with the rest of his works, which make up the so-called Kharkiv period of his art.

PL

Marian Ruzamski, najwybitniejszy malarz związany z Tarnobrzegiem, absolwent krakowskiej ASP, uczeń Wyczółkowskiego i Malczewskiego, po zajęciu Tarnobrzega w 1914 r. przez wojska rosyjskie, został przez nie uprowadzony z miasta jako tzw. jeniec cywilny. Osadzony w Charkowie, spędził tam 5 kolejnych lat swego życia. Przeżył dzięki pomocy rodziny, przyjaciół i działalności Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny. Utrzymywał się także ze sprzedaży swoich prac, malowanych na zamówienie bądź wymienianych za żywność. Podczas pobytu w Charkowie doświadczył również okropności rewolucji bolszewickiej i wojny domowej. Doświadczenia te stały się ogromnie ważnym punktem odniesienia w jego dalszym życiu. Do wolnej Polski powrócił w 1919 r. wraz z ocalałymi pracami, które składają się na tzw. okres charkowski jego twórczości.

Keywords

PL

Marian Ruzamski; Wanda Ruzamska; Charków; Rosja; Tarnobrzeg; jeniec cywilny; malarz

EN

Marian Ruzamski; Wanda Ruzamska; Kharkiv; Russia; Tarnobrzeg; civilian prisoner; painter.

• Publisher: Archiwum Państwowe w Rzeszowie / Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Rzeszowie
• Journal: Prace Historyczno-Archiwalne
• Year: 2021
• Issue: Tom XXX
• Pages: 183-204

Dates

published

2021

Contributors

author

Tadeusz Zych

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000227896949

reviewer

Krzysztof Ślusarek

• Uniwersytet Jagielloński

• https://orcid.org/000000022387649X

reviewer

Jerzy Kuzicki

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000230888894

References

• Chochoł, Polonia w Charkowie, [w:] Na obczyźnie. Zeszyt Zbiorowy, Charków 1917.
• Kaumkotter J., Wąska scieżka, [w:] Kunst in Auschwitz, (Katalog wystawy), red. I. Dylawerska, L. Weik i in., Berlin–Łódź 2005.
• Mądzik M., Korzeniowski M., Latawiec K., Tarasiuk D., Polacy na wschodniej Ukrainie w latach 1832–1921, Lublin 2014.
• Polacy na mapie Charkowa, wyd. Konsulat Generalny RP w Charkowie 2012.
• Skowyra M., Jak Polacy Charków budowali, „Kurier Galicyjski” 2017, nr 18(286).
• Tarasiuk D., Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny, „Polski Petersburg” z 2 sierpnia 2017.
• Zych T., W kręgu „Rogatego Serca”. Korespondencja Szukalszczyków z Marianem Ruzamskim, Tarnobrzeg–Rzeszów 2011.
• Żwanko L., Marjan Antonij Ruzamśkyj. Knyha pro wydatnych polakiw u Charkowi, Charkow 2019.
• „Głos Polski” 1916, nr 6.
• List Heleny Massalskiej do Wandy Ruzamskiej z 26 lutego 1919 r.
• Listy Mariana Ruzamskiego do Wandy Ruzamskiej z lat 1917 i 1918.

Identifiers

DOI

10.30657/pha.33.2021.10

Biblioteka Nauki

2233602