Czasopismo „Nasza Przyszłość” w służbie idei Polski mocarstwowej

• Authors: ks. Józef Mandziuk

Title variants

EN

The Notion of Poland as a Great Power Expressed in the Periodical „Nasza Przyszłość”

Abstracts

EN

The purpose of this article is to show the importance of the periodical „NaszaPrzyszłość” („Our Future”) as an element which unites and binds the community of politicians and publicists dreaming of establishing Poland as a great power in Central Europe. It was published from 1930 to 1939 and its editor was Jan Bobrzyński, son of the leader of the Stańczyk political camp. The editorial team underwent numerous organizational transformations throughout its existence. Initially, it functioned within the structures of the Stronnictwo Prawicy Narodowej (lit. National Right-Wing Party),and following Jan Bobrzyński’s withdrawal from that party, it took on the shape of the Koło Przyjaciół Nasza Przyszłość (Association of Friends Our Future), and was eventually transformed into the Związek Polskiej Myśli Państwowej (lit. Unionof Polish State-Thought). These organizational phases did not affect the periodical’s program, which remained consistent and unchanged throughout that time. The editor-in-chief Jan Bobrzyński’s role was significant, as for 10 years he tirelessly ignited the readers’ interest in the important matters of state and nation. The periodical,which appeared in 72 volumes, was addressed to a wide range of readers. The issues presented within were written in simple language, understandable to any commonly educated citizen. The custom of publishing readers’ letters, in which they expressed their opinions on various subjects, played an important role in maintaining readership. Also noteworthy is the very concept of how the content was prepared, that is by arranging a discussion on individual subjects among a wide group of discussants.The published papers did not have to match the level of academic dissertations of professors, because the periodical’s purpose was to raise political awareness and initiative in the broad masses of society.

PL

Celem artykułu jest ukazanie znaczenia czasopisma „Nasza Przyszłość” jako elementu łączącego i spajającego wewnętrznie środowisko polityków i publicystów, marzących o powstaniu mocarstwowej Polski w środkowej Europie. Ukazywało się ono w latach 1930–1939. Jego redaktorem był Jan Bobrzyński, syn przywódcy obozu politycznego Stańczyków. Zespół redakcyjny ulegał licznym transformacjom. Początkowo funkcjonował w strukturach Stronnictwa Prawicy Narodowej, po wystąpieniu Jana Bobrzyńskiego z tejże partii przyjął kształt Koła Przyjaciół „Naszej Przyszłości”, a w końcu przekształcił się w Związek Polskiej Myśli Państwowej. Te fazy organizacyjne nie wpływały na linię programową pisma, która zasadniczo w każdym z tych okresów pozostawała spójna i niezmienna. Szczególna rolę odgrywał redaktor naczelny Jan Bobrzyński, który niestrudzenie przez 10 lat podsycał w czytelnikach zainteresowanie istotnymi sprawami państwa i narodu. Czasopismo, które ukazało się w 72 tomach, było adresowane do szerokiego grona czytelników. Ujmowane w nim kwestie były przedstawiane przystępnym językiem, w sposób zrozumiały dla przeciętnie wykształconego obywatela. Ważną rolę pełnił też zwyczaj publikowania listów czytelników, którzy wypowiadali się w nich na różne tematy. Na uwagę zasługuje również sama koncepcja redagowania pisma przez wypracowanie poszczególnych tematów w szerokim gronie dyskutantów. Poziom zamieszczanych publikacji nie musiał równać do naukowych elaboratów profesorskich, gdyż celem pisma było rozbudzanie świadomości politycznej i inicjatywy w szerokich rzeszach społeczeństwa.

Keywords

PL

Druga Rzeczpospolita; czasopisma; stronnictwa polityczne; czytelnictwo

EN

Second Polish Republic; periodical; political parties; reading.

• Publisher: Archiwum Państwowe w Rzeszowie / Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Rzeszowie
• Journal: Prace Historyczno-Archiwalne
• Year: 2021
• Issue: Tom XXX
• Pages: 221-234

Dates

published

2021

Contributors

author

ks. Józef Mandziuk

• Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, Uniwersytet kard. Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000000181681001

reviewer

Sabina Bober

• Katolicki Uniwersytet Lubelski

• https://orcid.org/0000000288574062

reviewer

Włodzimierz Bonusiak

• Uniwersytet Rzeszowski

• https://orcid.org/0000000264951003

References

• Zakład Narodowy Ossolińskich we Wrocławiu: Bobrzyńska M., Życie Zmiennym jest [Pamiętnik], sygn. 13533/II, t. II.
• Zakład Narodowy Ossolińskich we Wrocławiu: Bobrzyński J., Zwierciadło „Gasnącego światła”. Pamiętnik z ćwierćwiecza na służbie Ojczyzny, sygn. 13531/II.
• Bartyzel J., „Nasza Przyszłość” wobec idei monarchistycznej. Problem władzy suwerennej, „Studia Historyczne”, T. 30: 1987, z. 3.
• Bartyzel J., Konserwatyzm bez kompromisu. Studium z dziejów zachowawczej myśli politycznej w Polsce w XX wieku, Toruń 2001.
• Bobrzyński J., Bolszewicka Prawda. Poświęcone rozwadze Polaków wszystkich sfer i zawodów, Warszawa 1937.
• Bobrzyński J., Problem konsolidacji ugrupowań zachowawczych w Polsce, Warszawa 1929.
• Czapiewski E., Jan Bobrzyński o kwestiach ustrojowych Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1998.
• Czapiewski E., Ugrupowania konserwatywne w Polsce z lat 1926–1934 we wspomnieniach Jana Bobrzyńskiego, „Ze Skarbca Kultury” 1975, z. 26.
• Dziedzic W., Polska Mocarstwowa w świetle pisma „Nasza Przyszłość” (1930–1939), Warszawa–Rzeszów 2005, mps.
• Giedrojc J., Autobiografia na cztery ręce, oprac. K. Pomian, Warszawa 1994.
• Grzybowski K., Szkoła historyczna Krakowska – Michał Bobrzyński (1849–1935), [w:] Studia z dziejów Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1964.
• Jaskólski M., Kaduceusz polski. Myśl polityczna konserwatystów krakowskich (1866–1934), Warszawa–Kraków 1990.
• Kawalec J., Jan Bobrzyński – syn wielkiego ojca, „Pro Fide Rege et Lege” 1998, nr 1.
• Król M., Wstęp, [w:] A. Bocheński, Historia i polityka. Wybór publicystyki, Warszawa 1989.
• Łazuga W., Ostatni Stańczyk. Michał Bobrzyński – portret konserwatysty, Poznań 1982.
• Majchrowski J.M., Ugrupowania monarchistyczne w latach Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław–Warszawa 1988.
• Paczkowski A., Prasa Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, Warszawa 1972.
• Władyka W., Działalność polityczna polskich stronnictw konserwatywnych w latach 1926–1935, Wrocław 1977.
• Władyka W., Publicystyka polityczna neokonserwatystów w latach 1926–1935, „Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego”, T. 15: 1976, z. 4.

Identifiers

DOI

10.30657/pha.33.2021.12

Biblioteka Nauki

2233607