Wokół zagadnień języka religijnego. Refleksja po lekturze książki Kazimierza Ożoga „Polskie pieśni religijne. Aspekty językowe i kulturowe" (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022, 345 s.)

• Authors: Stanisław Cygan

Title variants

EN

On the issues of religious language. A reflection after reading Kazimierz Ożog’s book „Polskie pieśni religijne. Aspekty językowe i kulturowe / Polish religious songs. Linguistic and cultural aspects" (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022, 345 s.)

Abstracts

EN

The article contains a review of Kazimierz Ożóg's book Polskie pieśni religijne. Aspekty językowe i kulturowe [Polish religious songs. Linguistic and cultural aspects] (2022). The reviewed monograph is part of the research on religious language that has been conducted for several decades and is the result of Kazimierz Ożóg's studies on the language and the role of religious songs in the lives of Poles. The author of the review highly appreciates the various linguistic instruments used in the analytical part of the monograph and the setting of the research in a broad cultural context. He considers the publication's value to be its structured composition, which he discusses in detail, pointing to the content of individual chapters. The review is descriptive, does not contain polemical elements, and its author clearly assesses the described monograph as interesting, valuable and characterized by great cognitive value.

PL

Artykuł zawiera recenzję książki Kazimierza Ożoga Polskie pieśni religijne. Aspekty językowe i kulturowe (2022). Recenzowana monografia wpisuje się w prowadzone od kilku dziesięcioleci badania nad językiem religijnym i stanowi rezultat studiów Kazimierza Ożoga nad językiem i rolą pieśni religijnych w życiu Polaków. Autor recenzji wysoko ocenia wykorzystane w części analitycznej monografii różnorodne instrumentarium językoznawcze oraz osadzenie badań w szerokim kontekście kulturowym. Za wartość publikacji uznaje jej uporządkowaną kompozycję, którą szczegółowo omawia, wskazując na zawartość poszczególnych rozdziałów. Recenzja ma charakter sprawozdawczy, nie zawiera elementów polemicznych, a jej autor jednoznacznie ocenia opisywaną monografię jako interesującą, wartościową i cechującą się dużymi walorami poznawczymi.

Keywords

EN

review; religious songs; religious language

PL

recenzja; pieśni religijne; język religijny

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Forum Lingwistyczne
• Year: 2023
• Issue: 11
• Pages: 1-9

Dates

published

2023

Contributors

author

Stanisław Cygan

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

• https://orcid.org/0000000211083302

References

• Bajerowa, I. (1988a). Kilka problemów stylistyczno-leksykalnych współczesnego polskiego języka religijnego. W: M. Karpluk, J. Sambor (red.), O języku religijnym. Zagadnienia wybrane (s. 21–44). Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Bajerowa, I. (1988b). Rola języka we współczesnym polskim życiu religijnym. W: M. Karpluk, J. Sambor (red.), O języku religijnym. Zagadnienia wybrane (s. 9–20). Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Borejszo, M. (1996). Boże Narodzenie w polskiej kulturze. Wydawnictwo „W drodze”.
• Borejszo, M. (red.). (1997). Wielkanoc w polskiej kulturze. Wydawnictwo „W drodze”.
• Długosz, K. (2001). Język, religia, kultura. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Droga do nieba. Modlitewnik dla katolików wszystkich stanów. (1961). (oprac.) Grono kapłanów Śląska Opolskiego. Wydawnictwo Świętego Krzyża.
• Gajda, S. (red.). (1995). Przewodnik po stylistyce polskiej. Uniwersytet Opolski.
• Górny, H. (2010). Określenia maryjne w wybranych encyklikach Jana Pawła II. W: K. Ożóg, B. Taras (red.), Karol Wojtyła Jan Paweł II – Słowa prawdy i życia. Studia lingwistyczne (s. 175–185). Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Kucała, M. (1988). Od Bogurodzicy do Madonny. Nazywanie Matki Boskiej w historii polszczyzny. W: M. Karpluk, J. Sambor (red.), O języku religijnym. Zagadnienia wybrane (s. 133–144). Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Kucharska-Dreiß, E. (2005). Nazywanie Boga we współczesnych katolickich kazaniach polskich i niemieckich (Triduum Paschalne i Wielkanoc). W: S. Mikołajczak, T. Węcławski (red.), Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji, Gniezno, 3–5 czerwca 2004 (t. 2, s. 136–146). Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
• Kulczycka, D. (2007). Jakieś „Ty”: – poetyckie obrazy Boga w wierszach Stanisława Barańczaka. W: P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji, Poznań 24–26 kwietnia 2006 (t. 3, s. 488–497). Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
• Leszczak, O. (2010). Lingwosemiotyka kultury. Funkcjonalno-pragmatyczna teoria dyskursu. Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Lisowski, T. (1997). Osobliwości językowe pieśni wielkopostnych. W: M. Borejszo (red.), Wielkanoc w polskiej kulturze. Wydawnictwo „W drodze”.
• Makuchowska, M. (1998). Modlitwa jako gatunek języka religijnego. IFP Uniwersytetu Opolskiego, Wydawnictwo TiT Leszek Nocoń.
• Makuchowska, M. (2005). Obraz Maryi w starych i nowych pieśniach kościelnych. W: S. Mikołajczak, T. Węcławski (red.), Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji, Gniezno, 3–5 czerwca 2004 (t. 2, s. 448–454). Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
• Masojć, I., Syrnicka, K., Žičkienė, A. (zebr. i oprac.). (2013). Polskie pieśni pogrzebowe na Wileńszczyźnie. Antologia [przeł. M. Dwilewicz, A. Lazauskas, B. Dwilewicz]. Lietuvos edukologijos universiteto leidykla „Edukologija”.
• Matuszczyk, B. (2007). Dlaczego spór o język religijny? W: P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji, Poznań 24–26 kwietnia 2006 (t. 3, s. 151–157). Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
• Mazurkiewicz, R. (2002). Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne. Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej w Krakowie.
• Migdał, J. (1997). Osobliwości językowe pieśni wielkanocnych. W: M. Borejszo (red.), Wielkanoc w polskiej kulturze. Wydawnictwo „W drodze”.
• Pasek, Z., Skowronek, K. (2012). „Atrakcyjność” języka nowych ruchów religijnych z perspektywy językoznawczo-kulturoznawczej. W: A. Markowski, R. Pawelec (red.), Oblicza polszczyzny (s. 105–112). Narodowe Centrum Kultury.
• Pelikan, J. (2012). Maryja przez wieki, przeł. J. Pociej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Przybylska, R., Przyczyna, W. ks. (2012). Archaiczny czy nowoczesny, wzniosły czy potoczny, żargon czy nowomowa? Język polski w Kościele Rzymskokatolickim. W: A. Markowski, R. Pawelec (red.), Oblicza polszczyzny (s. 105–112). Narodowe Centrum Kultury.
• Przyczyna, W., Siwek, G. (1999). Język w Kościele. W: W. Pisarek (red.), Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci (s. 130–148). Ośrodek Badań Prasoznawczych. Uniwersytet Jagielloński.
• Różyło, A. (2006). Bóg dla dzieci – obraz semantyczny Boga w piosenkach Arki Noego. W: D. Szarzyńska, R. Tokarski (red.), Człowiek i sacrum. O pojęciach religijnych w języku i kulturze. Materiały pokonferencyjne (s. 337–347). Towarzystwo Naukowe Sandomierskie, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Przyrodnicza.
• Ruta, K., Wrześniewska-Pietrzak, M. (2009). Językowy obraz Matki Boskiej w poezji Kazimiery Iłłakowiczówny. W: P. Bortkiewicz ks., S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym). Materiały z konferencji Gniezno 22–24 września 2008 (t. 5, s. 398–398). Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
• Rybka, M., Sławek, J. (2005). Językowy obraz Boga w poezji ks. Jana Twardowskiego. W: S. Mikołajczak, T. Węcławski (red.), Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji, Gniezno, 3–5 czerwca 2004 (t. 2, s. 425–435). Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
• Sieradzka-Baziur, B. (2006). Między błogosławieństwem a przekleństwem. Zagadnienie języka religijnego w twórczości Jana Kasprowicza. Wydawnictwo „Lexis”.
• Skorupska-Raczyńska, E. (2007). Językowa kreacja Bożej Matki w ludowej liryce religijnej (na przykładzie antologii „Prowadź nas w jasność”). W: P. Bortkiewicz ks., S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś. Materiały z konferencji, Poznań 24 –26 kwietnia 2006 (t. 3, s. 578–587). Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
• Skowronek, K. (2005). Między sacrum a profanum. Studium językoznawcze listów pasterskich Konferencji Episkopatu Polski (1945–2005). Wydawnictwo „Lexis”.
• Sobstyl, K., (2006). Językowy obraz Boga w wypowiedziach osób samotnych. W: D. Szarzyńska, R. Tokarski (red.), Człowiek i sacrum. O pojęciach religijnych w języku i kulturze. Materiały pokonferencyjne (s. 297–304). Towarzystwo Naukowe Sandomierskie, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Przyrodnicza.
• Sztajer, S. (2009). Język a konstytuowanie świata religijnego. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Walczak, B. (1997). Najstarsze pieśni pasyjne i wielkanocne w języku polskim. W: M. Borejszo (red.), Wielkanoc w polskiej kulturze. Wydawnictwo „W drodze”.
• Wojtak, M. (2006). Obraz relacji Bóg – człowiek w Modlitewniku dla głuchoniemych „Effeta”. W: D. Szarzyńska, R. Tokarski (red.), Człowiek i sacrum. O pojęciach religijnych w języku i kulturze. Materiały pokonferencyjne (s. 101–113). Towarzystwo Naukowe Sandomierskie, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Przyrodnicza.
• Zagórska, K. (2009). Per mariam – Soli Deo. O maryjności Prymasa Tysiąclecia. W: P. Bortkiewicz ks., S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym). Materiały z konferencji Gniezno 22–24 września 2008 (t. 5, s. 75–84). Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.

Identifiers

DOI

10.31261/FL.2023.11.1.05

Biblioteka Nauki

26443787