Kundera światowy? Hrabal peryferyjny? Przekład jako forma promocji?

• Authors: Wojciech Soliński

Title variants

CS

Světový Kundera? Lokalní Hrabal? Překlad jako forma propagace?

EN

Global Kundera? Peripheral Hrabal? Translation as a Form of Promotion?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule podjęto próbę opisania wybranych aspektów oddziaływania nowych koncepcji (takich jak historia literatury europejskiej czy historia światowej republiki literatury), które weszły do dyskursu literackiego i przekładoznawczego i które współistnieją z tradycyjnymi kategoriami, takimi jak literatura dawna, współczesna, literatura narodowa, literatura światowa czy proces historii literatury. „Pomieszanie języków” (confusio linguarum), związane z pojawieniem się tych pojęć powieściowych, niewątpliwie wpłynęło na dziedzinę studiów translatorskich, a w szczególności na promocję przekładu i autoprzekładu oraz na inne zjawiska z tym związane. Ciekawą rolę w tej dyskusji odgrywa również to, co nazywam „perspektywą”, z której obserwuje się włączanie danych utworów lub autorów do literatury europejskiej lub światowej. W dwóch z czterech analizowanych w artykule dzieł dominuje perspektywa francuska (paryska), charakterystyczna dla pewnego etapu badań porównawczych, który, jak się zdaje, już się zakończył. Dwie pozostałe publikacje, napisane z perspektywy czeskiej, są adresowane do czytelników anglo- i niemieckojęzycznych.

EN

The paper attempts to describe selected aspects of the impact of new concepts (such as history of European literature or history of the world republic of literature) that have entered into the literary and translation discourse and that coexist with the traditional categories such as ancient literature, modern literature, national literature, world literature, synthesis of the history of literature or process of the history of literature. The “confusion of tongues” (confusio linguarum) connected with the emergence of these novel concepts has undoubtedly affected the discipline of translation studies and, in particular, the promotional aspects of translation and self-translation as well as other related phenomena. An interesting role in this discussion is also played by what I refer to as “perspective,” from which the incorporation of given works or authors into European literature or world literature is being observed. In two out of the four analyzed works, the French (Parisian) perspective prevails, characteristic of a certain stage of comparative studies that seemed to have lost significance some time ago. The two remaining works, written from the Czech perspective, are addressed to English- and German-speaking readers, respectively.

CS

Práce je pokusem popsat některé aspekty vlivu jež v dyskursu literárnědnem (i překladatelském) maji některe nové koncepty (vedle již zavedených: literatura starověká, literatura novověká, literatura obecná, literárněhistorická synteza, literárněhistorický proces). Konkrétně jde o koncepty historie evropské literatury, historie světové literatury a zejmena světové republiky literatury. To, co vycházi z těchto konceptu (svého druhu confusio linguarum) muselo změnit široce pojatou translatologii, především pokud jde o propagační silu překladu, autopřekladu, atd. Hodno úvahy je rovněž to, co popisuji jako „hledisko”, z něhož je možno pozorovat pronikaní konkretnych děl do „literatury evropské” nebo „literatury světové”. Ve dvou ze čtyř analyzovaných prací dominuje francouzské (resp. Pařížské hledisko), které je typické pro jisté období komparatistických studii. O tomto hledisku se soudi, že je již šťastně překonáno. Dvě další prace jsou napsány z české perspektivy a obracejí se k čtenářům anglo- a německojazyčným.

Keywords

PL

historia literatury europejskiej; przekład literack; autoprzekład; współczesna literatura czeska; B. Hrabal; M. Kundera; A. Benoit-Dusausoy; G. Fontaine; P. Casanova; J. Gruša; J. Škvorecký

EN

history of European literature; literary translation; self-translation; contemporary Czech literature; B. Hrabal; M. Kundera; A. Benoit-Dusausoy; G. Fontaine; P. Casanova; J. Gruša; J. Škvorecký

CS

historie evropské literatury; literarní překlad; autopřeklad; současná česká literatura; B. Hrabal; M. Kundera; A. Benoit-Dusausoy; G. Fontaine; P. Casanova; J. Gruša; J. Škvorecký

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2020
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 225-241

Dates

published

2020-06-29

Contributors

author

Wojciech Soliński

Identifiers

DOI

10.31261/PLS.2020.10.01.10