Recepcja czeskiej literatury dziecięcej i młodzieżowej w Polsce po 1989 roku

• Authors: Dorota Renata Żygadło-Czopnik

Title variants

EN

Reception of Czech Literature for Children and Young Adults in Poland after 1989

Abstracts

CS

Tato studie se snaží popsat stav recepce české literatury pro děti a mládež v Polsku po roce 1989. Před více než 30 lety Polsko a Česká republika nastoupily na dráhu politické, sociální a ekonomické obnovy. Metamorfóza všech projevů společenského života zasáhla také kulturu a literaturu, včetně knih určených mladším a nejmladším příjemcům. Objevila se nová vydavatelství uvádějící na polský trh publikace českých autorů, kteří dříve zůstávali polskému čtenáři neznámí. Nakladatelství dodávají texty zajímavé nejen z hlediska obsahu, ale také formy, přizpůsobují svou nabídku měnícím se čtenářským preferencím. Za zdůraznění stojí, že se vydavatelství aktivně podílejí na výchově mladých generací, vkládají velké úsilí do toho, aby propagovala hodnotnou literaturu, včetně té české. Tyto nové fenomény týkající se českých knih pro děti a mládež dostupných v polských překladech jsou předmětem analýzy a interpretace této studie.

EN

The primary purpose of this publication is to describe the last thirty years, comparing and organizing the phenomena in the reception of Czech literature for children and young adults in Poland after 1989. The mutual Polish-Czech relations and the reconstruction of the Polish publishing system had a significant impact on the nature and intensity of this reception. The relations from the end of World War II to 1989 were limited by specific political, economic, and cultural conditions and controlled by the state institutions established for that purpose.

Keywords

CS

recepce; překlad; překladatel; vydavatelská produkce; česká literatura pro děti a mládež v Polsku po roce 1989

PL

recepcja; tłumaczenie; tłumacz; ruch wydawniczy; czeska literatura dla dzieci i młodzieży w Polsce po 1989

EN

reception; translation; translator; publishing production; Czech literature for children and young adults in Poland after 1989

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2022
• Volume: 12
• Pages: 1-31

Dates

published

2022

Contributors

author

Dorota Renata Żygadło-Czopnik

• Uniwersytet Wrocławski

• https://orcid.org/0000000232555217

References

• Bartůšková S., [online]: Slovník české literatury po roce 1945. Dostępne w Internecie: http://www.slovnikceskeliteratury.cz/showContent.jsp?docId=688 [dostęp: 15.08.2021].
• Bourdieu P., 2001: Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego. A. Zawadzki, tłum. Kraków, Universitas.
• Even-Zohar I., 2009: Miejsce literatury tłumaczonej w polisystemie literackim. M. Heydel, tłum. W: M. Heydel, P. Bukowski, red.: Współczesne teorie przekładu. Antologia. Kraków, Znak, s. 197-203.
• Goszczyńska J., 2020: Przekłady literatury czeskiej w Polsce od roku 1989. W: J. Goszczyńska, J. Kubíček, T. Kubíček, red.: Česká literatura v polských překladech (1989-2020) / Literatura czeska w tłumaczeniach polskich (1989-2020). Brno, Moravská zemská knihovna, s. 43-78.
• Goszczyńska J., Kubíček J., Kubíček T., red., 2020: Česká literatura v polských překladech (1989-2020) / Literatura czeska w tłumaczeniach polskich (1989-2020). Brno, Moravská zemská knihovna.
• Hierowski Z., 1966: Literatura czeska i słowacka w Polsce Ludowej 1945-1964. Katowice, Wydawnictwo Śląsk.
• Jankowicz G. et al., 2014: Literatura polska po 1989 roku w świetle teorii Pierre’a Bourdieu. Raport z badań. Kraków, Korporacja Ha!art.
• Latour B., 2010: Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci. A. Derra, K. Abriszewski, tłum. Kraków, Universitas.
• Leszczyński G., 2007: Literatura dla młodych odbiorców 1990-2006. „Guliwer”, nr 1, s. 33-36.
• Marecki P., Sasin E., 2015: „Ciężkie książki” vs. „lekka i tania informacja”. Warunki produkcji książki w Polsce po 1989 roku. „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 2 (24), s. 108-125.
• Niesporek-Szamburska B., 2009: Przekład literatury dla dzieci i młodzieży - między przekazem wielokulturowym a zunifikowanym. W: K. Heska-Kwaśniewicz, red.: Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980), t. 2. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 46-71.
• Ożóg-Winiarska Z., 2009: IBBY. Nagrody za twórczość dla dzieci i młodzieży. W: K. Heska-Kwaśniewicz, red.: Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980), t. 2. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 72-98.
• Paprocka N., 2018: Sto lat przekładów dla dzieci i młodzieży w Polsce. Francuska literatura dla młodych czytelników, jej polscy wydawcy i ich strategie (1918-2014). Kraków, Universitas.
• Rychlewski M., 2013: Książka jako towar, książka jako znak. Studia z socjologii literatury. Gdańsk, Wydawnictwo Naukowe Katedra.
• Skrendo A., 2001: Recepcja literatury: przedmiot, zakresy, cele badań. Komentarz do tytułu i „postscriptum”. „Teksty Drugie”, nr 5, s. 87-93.
• Socha I., 2002: Polskie przekłady dla dzieci i młodzieży w latach 90. W: J. Papuzińska, G. Leszczyński, red.: Kultura literacka dzieci i młodzieży u progu XXI wieku. Warszawa, Wydawnictwo CEBID, s. 205-215.
• Staniów B., 2013: Przekłady z literatur obcych w latach 1945-1989. W: K. Heska-Kwaśniewicz, K. Tałuć, red.: Literatura dla dzieci i młodzieży (1945-1989), t. 3. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, s. 149-165.
• Staniuk J., 2019: Tłumacz jako drugi autor w przekładzie literatury dziecięcej. Alice’s Adventures in Wonderland w tłumaczeniu Grzegorza Wasowskiego. „Półrocznik Językoznawczy Tertium. Tertium Linguistic Journal”, nr 4 (1), s. 98-108.
• Szczepańska-Dudziak A., 2015: Polsko-czechosłowackie kontakty kulturalne i naukowe 1945-1956. „Historia Slavorum Occidentis”, nr 1 (8), s. 212-235.
• Świerczyńska-Jelonek D., Leszczyński G., Zając M., red., 2008: Po potopie. Dziecko, książka i biblioteka w XXI w. Warszawa, Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
• Šubrtová M. et al., 2011: Pohádkové příběhy v české literatuře pro děti a mládež 1990-2010. Brno, Masarykova univerzita.
• Tytko M.M., 2011: Międzynarodowy obraz literatury czeskiej i słowackiej. Czescy i słowaccy pisarze we współczesnej polskiej encyklopedystyce (wybrane przykłady). W: L. Martinek, red.: Evropská dimenze české a polské literatury = Europejski wymiar literatury czeskiej i polskiej. Opava, Slezská univerzita v Opavě, s. 17-31.
• Zawodnik M., 2012: W głównym nurcie wydarzeń. O sytuacji literatury dla dzieci i młodzieży w pierwszych latach powojennych. W: A. Ossowska-Zwierzchowska, red.: Zobaczyć dziecko: literackie i filmowe portrety dziecka w Polsce w XX wieku. Bydgoszcz, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, s. 36-48.
• Zielińska A., 2013: W odwiedzinach u Rumcajsa. „Guliwer”, nr 1, s. 66-68.

Identifiers

DOI

10.31261/PLS.2022.12.01.07

Biblioteka Nauki

25180464