Apprendre le polonais. Remarques théoriques et pratiques à l’attention des étudiants et des enseignants

• Authors: Hélène Włodarczyk

Title variants

EN

Teaching and Learning Polish as a Second Language: Theoretical and Practical Remarks for Students and Teachers

PL

Uczyć (się) polskiego jako języka obcego. Uwagi teoretyczne i praktyczne dla studentów i nauczycieli

Abstracts

PL

Autorka niniejszego artykułu, rodowita Francuzka i wieloletnia wykładowczyni języka i literatury polskiej na Uniwersytecie Paris-Sorbonne, postuluje, aby nauczyciel języka polskiego jako obcego na bieżąco śledził rozwój teorii lingwistyki ogólnej i wykorzystywał ją w ramach dydaktyki, ograniczając się przy tym do wdrażania wyłącznie przydatnych rozwiązań oraz zwracając szczególną uwagę na to, by uczniowie świadomie zauważali, jak podobne problemy pojawiające się w ich językach ojczystych można wytłumaczyć teoretycznie. Ważna przesłanka prezentowanej metody brzmi następująco: nauczając jakiegokolwiek języka jako obcego, należy nieustannie uaktualniać rozstrzygnięcia konkretnych zagadnień tradycyjnych teorii lokalnych. Dzięki temu można uniknąć konfliktów wynikających z różnic między wiedzą o własnych językach narodowych a języku obcym. Dydaktyk winien zatem starać się przedstawiać przedmiotowy język w taki sposób, aby studenci, którzy nie znają jeszcze ani języka, ani też jego lokalnej – często nawet całkiem odrębnej – terminologii gramatycznej, byli w stanie wstępnie konstruować pewne wyobrażenia o nim w kontraście z innymi językami (którymi władają). Należy jednak pamiętać, że w językoznawstwie ogólnym najczęściej – niestety – nie mamy do dyspozycji wypróbowanych ogólnych pojęć i teorii (poza wyjątkami w dziedzinach takich, jak fonologia i morfologia). Elementem ostatecznym i decydującym udanego poznawania języka polskiego jako obcego pozostają zatem pasja i zaangażowanie samego uczącego się.

EN

The author proposes that teachers of Polish as a foreign language should keep track of the development of contemporary general linguistics. However, in the process they need to focus on the specific problems of Polish while initiating students only into the necessary general linguistic knowledge, using it first and foremost to draw the students’ attention to their own native language, in order to be able to compare it with the second language. An important premise of the proposed method is that when teaching any foreign language we should constantly revisit traditional grammatical theory and terminology. In this way, conflicts resulting from differences between knowledge of one’s national language and a foreign language may be avoided. A specialist in a foreign language should be able to describe it in such a way that people who do not yet know either this language or its respective grammatical terminology are able to build in their minds some representation of it comparable to other languages they already know. Unfortunately, in contemporary general linguistics we do not usually have at our disposal concepts and theories for adequate description of a great variety of languages (except in fields such as phonology and morphology). Therefore, the final and decisive element of successful learning of a foreign language remains the passion and commitment of the learners themselves..

FR

Ce qui est nouveau (dans les vingt dernières années) en ce qui concerne l’apprentissage du polonais comme langue seconde, c'est la place de la Pologne en Europe, en particulier dans l'Union Européenne, son dynamisme économique qui entraîne aussi une dynamique culturelle. De nombreux professionnels étrangers ont besoin d'acquérir rapidement une maîtrise efficace du polonais. Cela change complètement le profil des apprenants : des amoureux de Chopin ou des sympathisants de Solidarność on est passé à des acteurs économiques motivés. Les étrangers parlant polonais ne sont plus des cas uniques faisant sensation : les programmes de radio et TV polonais en invitent de plus en plus nombreux, originaires de tous les continents et maniant bien la langue.

Keywords

PL

język polski jako obcy; teoria językoznawcza; praktyka dydaktyczna

EN

Polish as a foreign language; linguistic theory; didactic practice

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2022
• Volume: 30
• Issue: 2
• Pages: 1-12

Dates

published

2022

Contributors

author

Hélène Włodarczyk

• Uniwersytet Paris-Sorbonne

• https://orcid.org/0000000302770490

References

• Bartmiński J., 2009, Aspects of Cognitive Ethnolinguistics, Equinox, London.
• Ostaszewska D., Tambor J., 2000, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, 2nd ed., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Walkiewicz A., Włodarczyk H., 2012, Revisiting the Correspondence between the Polish Imperfective Aspect and the French Imparfait in the Distributed Grammar (DG) Framework, „Studies in Polish Linguistics”, vol. 7, pp. 5–36.
• Włodaczyk H., 1995. L’Apport de la linguistique théorique à la traduction du polonais en français : le problème du temps et de l’aspect au passé, in: Les contacts linguistiques franco-polonais, ed. Z. Cygal-Krupowa, Travaux et recherches, Collection UL3, Presses Universitaires de Lille, Lille, pp. 13–27.
• Włodarczyk A., Włodarczyk H., 2008, Roles, Anchors and Other Things we Talk About: Associative Semantics and Meta-Informative Centering Theory, „Intercultural Pragmatics”, vol. 5, no. 3, pp. 345–365.
• Włodarczyk A., Włodarczyk H., eds., 2013, Meta-Informative Centering in Utterances: Between Semantics and Pragmatics, Companion Series in Linguistics N°143, John Benjamins, Amsterdam.
• Włodarczyk A., Włodarczyk H., 2019, Qu’est-ce au juste que la prédication ?, „Bulletin de la Société de Linguistique de Paris”, vol. 114, fasc. 1, pp. 1–54.
• Włodarczyk H., 1993, Sentences without a Nominative NP in Polish, in: Studies in Polish Inflectional Morphology and Syntax: Synchronic and Diachronic Problems, eds. R. Laskowski, G. Hentschel, Verlag Otto Sagner, München, pp. 209–228.
• Włodarczyk H., 2003, L’Aspect perfectif comme hypercatégorie (approche cognitive), communication au XIIIe congrès des slavistes à Ljubljana en août 2003, „Revue des Études Slaves”, vol. 74 (2–3), pp. 327–338.
• Włodarczyk H., 2004, Les Centres d’intérêt de l’énoncé en polonais et en français, in: Énoncer – l’ordre informatif dans les langues, eds. P. Cotte, M. Dalmas, H. Włodarczyk, Coll. Sémantiques, L’Harmattan, Paris, pp. 33–48.
• Włodarczyk H., 2008a, Du bon (et du mauvais) usage des formes accentuées et atones des pronoms personnels en polonais, in: L’Enseignement du polonais en France, eds. A. Grudzińska, K. Siatkowska-Callebat, IIes Assises, Société française d’Études Polonaises, Institut d’Études Slaves, Paris, pp. 39–48.
• Włodarczyk H., 2008b, La place du temps dans la théorie cognitive de l’aspect (perfectifs d’achèvement et d’interruption en polonais et en russe), in: Le Temps construit, Mélanges offerts à Jean-Paul Sémon, ed. J. Breuillard, Institut d’Études Slaves, Paris, pp. 109–131.
• Włodarczyk H., 2009a, Les Centres d’intérêt de l’énoncé et la cohérence textuelle en polonais et russe, „Revue des Études Slaves”, vol. 80 (1–2), pp. 13–32.
• Włodarczyk H., 2009b, Lingwistyka na polonistyce krajowej i zagranicznej w dobie filozofii informatyczno-logicznej, „LingVaria”, no. 1 (7), pp. 65–79.
• Włodarczyk H., 2012a, Les catégories du genre et de l’animation dans la grammaire polonaise, in: L’Enseignement du polonais en France, eds. K. Siatkowska-Callebat, A. Synoradzka-Demadre, IIIe Assises, Centre Scientifique de l’Académie Polonaise des Sciences, Varsovie–Paris, pp. 25–38.
• Włodarczyk H., 2012b, L’emploi des pronoms personnels en polonais (par contraste avec le russe et le français), in: Études à la mémoire de Jean Breuillard, Revue des Études slaves, vol. 83, fasc. 2–3, eds. S. Viellard, L. Troubetzkoy, S. Aslanoff, Institut d’Études Slaves, Paris, pp. 617–648.
• Włodarczyk H., 2018a, Mnie czy mi? O użyciu zaimka pierwszej osoby w celowniku, „Poradnik Językowy”, vol. 9, pp. 64–80.
• Włodarczyk H., 2018b, O potrzebie wiedzy o języku polskim kompatybilnej z wiedzą o innych językach narodowych, in: Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy, koncepcje, perspektywy, vol. 5, W kręgu (glotto)dydaktyki, eds. A. Achtelik, K. Graboń, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, pp. 205–218.
• Włodarczyk H., 2022, La Linguistique polonaise entre particularisme et universalisme, in: Volume offert à Maria Delaperrière, Assises de l’Enseignement du polonais, éditions Eurorbem, Paris, pp. 105–124.
• Woliński M. et al., 2020, Słownik gramatyczny języka polskiego, wyd. IV online, http://sgjp.pl/leksemy/#13589/a.

Identifiers

DOI

10.31261/PS_P.2022.30.03

Biblioteka Nauki

13139567