Historia szopienickiej epidemii ołowicy a współczesny problem zanieczyszczenia środowiska na Śląsku. Z Doktor Jolantą Wadowską-Król rozmawia Aleksandra Lange

• Authors: Aleksandra Lange , Jolanta Wadowska-Król

Title variants

EN

On the past Szopienice lead poisoning epidemic in relation to the contemporary problem of environmental pollution in Upper Silesia: Doctor Jolanta Wadowska-Król in conversation with Aleksandra Lange

Abstracts

EN

The interview with Jolanta Wadowska-Król concerns the problem of lead poisoning, which occurred amongst children from Szopienice, a district of Katowice, in the 1970s. This occupational disease mainly affected industrial workers who were exposed to this element in hazardous concentration. However, what is unique about the events that took place in Szopienice was that also children were afflicted by lead poisoning in droves. It resulted from the fact that their living environment had been contaminated by particulate matter coming from the nearby steelworks. In the conversation with Doctor Wadowska-Król, the lead poisoning is considered in the context of climate change in Upper Silesia, in particular the air pollution caused by the region’s heavy industry. The past events are used to discuss such issues as manual work, ecofeminism, the Silesian matriarchy, and environmental injustice.

PL

Wywiad przeprowadzony z Jolantą Wadowską-Król dotyczy problemu ołowicy, na którą zapadały dzieci z katowickich Szopienic w latach siedemdziesiątych XX wieku. Ta choroba zawodowa dotykała przede wszystkim pracowników zakładów przemysłowych, którzy byli narażeni na kontakt z tym pierwiastkiem w niebezpiecznym dla zdrowia stężeniu. Wydarzenia, które miały miejsce w jednej z dzielnic Katowic, są wyjątkowe, ponieważ na ołowicę zaczęły tam masowo chorować też dzieci. Działo się to, ponieważ środowisko, w jakim przebywały, było skażone szkodliwymi pyłami emitowanymi przez hutę. Rozmowa z lekarką o chorobie jest prowadzona w kontekście charakterystyki Śląska pod kątem zmian klimatycznych, szczególnie zanieczyszczeń powietrza powodowanych przez przemysł regionu. Opisywane wydarzenia służą omówieniu takich kwestii, jak praca robotnicza, ekofeminizm, śląski matriarchat oraz niesprawiedliwość ekologiczna.

Keywords

PL

ołowica; przemysł; Śląsk; edukacja polonistyczna; zmiany klimatyczne; smog

EN

lead poisoning; industry; Upper Silesia; Polish language education; climate change; smog

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego
• Year: 2022
• Volume: 31
• Pages: 1-9

Dates

published

2022

Contributors

author

Aleksandra Lange

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000289192090

author

Jolanta Wadowska-Król

• Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

References

• Jędryka M., 2020, Ołowiane dzieci. Zapomniana epidemia, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
• „Narracje o Zagładzie” 2021, numer specjalny: Ołów/ołowica w kulturze i nauce.
• Sadzikowska L., Wadowska-Król J., 2021, „Po prostu pracowałam”. Z Jolantą Wadowską-Król rozmawia Lucyna Sadzikowska, „Narracje o Zagładzie”, numer specjalny: Ołów/ołowica w kulturze i nauce, s. 17–40, https://doi.org/10.31261/NoZ.2021.DHC.02.
• Warchala M., 2020, Rakotwórczy „czarny węgiel” w moczu dzieci z Rybnika. Rezultat oddychania smogiem, Wyborcza.pl, Katowice, 11.10.2020, 16:59, https://katowice.wyborcza.pl/katowice/7,35063,26386734,w-moczu-dzieci-z-rybnika-jest-nawet-dziewiec-razy-wiecej-rakotworczego.html [dostęp: 29.03.2022].
• Warchala M., 2021, Z powodu smogu dzieci w Rybniku sikają węglem, Wyborcza.pl, 6.08.2021, https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/9163528/Z-powodu-smogu-dzieci-w-Rybniku-sikaja-weglem [dostęp: 29.03.2022].

Identifiers

DOI

10.31261/TPDJP.2022.31.11

Biblioteka Nauki

28395253