Generał NKWD z ziemi polskiej do niemieckiej

• Authors: Adam Lityński

Title variants

DE

NKWD-General vom polnischen auf deutschen Boden

EN

An NKVD General: from Poland to the German Land

Abstracts

EN

After Felix Edmundovich Dzerzhinsky and Lavrenty Pavlovich Beria, Ivan Aleksandrovich Serov was the number one figure in Soviet security. Serov was the only official in the Soviet Union to be the head of both the “civilian” Committee for State Security (KGB) and the military Main Intelligence Directorate (GRU). He is the author of diaries, which he kept - on an ongoing basis and in secret - for almost a quarter of a century. Shortly after the release of the Russian version (Записки из чемодана. Тайные дневники первого председатёля КГБ, найденные черёз 25 лет после его снерти, 2016), Serov’s diaries were published in Polish, under the title Tajemnice walizki generała Sierowa. Dzienniki pierwszego szefa KGB. 1939-1963 [Secrets out of General Serov’s Suitcase. Diaries of the First Head of the KGB, 1939-1963] (ed. A. Hinsztejn, tr. A. Janowski, J. Cichocki, published by REA-SJ, Konstancin-Jeziorna 2019, pp. 863). For historians, this is an invaluable source of knowledge. Adam Lityński has supported his arguments in this article primarily on this document.Serov conducted the forced resettlement (“pacification”) of the eastern half of Poland and the Baltic states when, in 1939, as a result of the Hitler-Stalin Pact (Ribbentrop-Molotov), they had fallen under Soviet occupation. Then, after 1944, he went on to conduct a bloody resettlement of the whole of Poland when Soviet troops had entered there. Next, he was sent to Germany when Berlin was being stormed in April 1945. His tasks included: finding the living or dead leaders of the Third Reich, capturing German experts in charge of the construction of modern weapons and bringing them to the Soviet Union, and supervising the dismantling of important factories and transporting them to the USSR. He performed all these tasks perfectly.

DE

Iwan Alexandrowitsch Serow ist - nach Felix Edmundowitsch Dserschinski und Lawrienti Pawlowitsch Beria - die wichtigste Figur der sowjetischen Sicherheitsbehörden. Serow war die einzige Person in der Sowjetunion, die sowohl das „zivile“ Komitee für Staatssicherheit (KGB) als auch die militärische Hauptverwaltung für Aufklärung (GRU) leitete. Er ist Autor von Tagebüchern, die er regelmäßig und heimlich fast ein Vierteljahrhundert lang aufgeschrieben hatte. Kurz nach der Veröffentlichung der russischen Fassung (Записки из чемодана. Тайные дневники первого председатёля КГБ, найденные черёз 25 лет после его снерти, 2016) wurden Serows Tagebücher auf Polnisch unter dem Titel Tajemnice walizki generała Sierowa. Dzienniki pierwszego szefa KGB. 1939-1963 [Geheimnisse des Koffers von General Serow. Tagebücher des ersten Chefs des KGB. 1939-1963] herausgegeben (Hrsg. A. Hinsztejn, übersetzt von A. Janowski, J. Cichocki, Verlag REA-SJ sp. z o.o., Konstancin-Jeziorna 2019, 863 S.). Dies ist eine unschätzbare Wissensquelle für Historiker. Der Verfasser des Artikels stützt seine Ausführungen vor allem auf dieses Dokument.  Serow pazifizierte zunächst die östliche Hälfte Polens und die baltischen Staaten, als diese 1939 infolge des Hitler-Stalin-Pakts (Ribbentrop-Molotow) unter sowjetische Besatzung fielen. Nach dem Einmarsch der sowjetischen Truppen 1944 pazifizierte er dann ganz Polen auf blutige Weise. Später schickte man ihn nach Deutschland, als im April 1945 Berlin gestürmt wurde. Seine Aufgabe war es, die Anführer des Dritten Reiches tot oder lebendig aufzuspüren, die deutschen Spezialisten für den Bau moderner Rüstungsgüter gefangen zu nehmen und in die Sowjetunion zu bringen sowie die Demontage und den Transport wichtiger Fabriken in die UdSSR zu überwachen. Alle diese Aufgaben erfüllte er ausgezeichnet.

PL

Iwan Aleksandrowicz Sierow to postać  nr 1 w sowieckiej bezpiece po Feliksie Edmundowiczu Dzierżyńskim i Ławrientiju Pawłowiczu Berii. Sierow jako jedyny w Związku Radzieckim był szefem zarówno „cywilnego” Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego (KGB), jak i wojskowego Głównego Zarządu Wywiadu (GRU).  Sierow jest autorem prowadzonych na bieżąco, potajemnie, przez niemal ćwierć wieku pamiętników.  Szybko po ukazaniu się wersji rosyjskiej (Записки  из  чемодана.  Тайные  дневники  первого  председатёля  КГБ,  найденные  черёз  25  лет  после  его  снерти, 2016) pamiętniki Sierowa ukazały się w języku polskim, pod tytułem  Tajemnice walizki generała Sierowa. Dzienniki pierwszego szefa KGB. 1939-1963.  (Red. Aleksandr Hinsztejn,  tłum. A. Janowski, J. Cichocki, wyd. REA-SJ sp. z o.o., Konstancin-Jeziorna 2019, ss. 863).  To dla historyków bezcenne źródło wiedzy.  Przede wszystkim na tym dokumencie autor artykułu wsparł swoje wywody. Sierow najpierw pacyfikował  wschodnią połowę Polski oraz kraje bałtyckie, gdy w 1939 r. w wyniku paktu Hitler-Stalin (Ribbentrop-Mołotow) dostały się pod okupację sowiecką. Potem krwawo pacyfikował całą Polskę po 1944 roku, gdy weszły tam wojska sowieckie. Następnie został wysłany do Niemiec gdy w kwietniu 1945 r. szturmowano Berlin.  Zadania jego to: odnaleźć  żywych lub martwych przywódców III Rzeszy, pochwycić specjalistów niemieckich od konstrukcji nowoczesnego uzbrojenia i przywieźć ich do Związku Radzieckiego, nadzorować demontaż i przewiezienie do ZSRR ważnych fabryk. Ze wszystkiego wywiązał się znakomicie. 

Keywords

DE

NKWD; Iwan Serow; Pazifizierung

EN

NKWD; Ivan Serov; forced resettling (pacification)

PL

NKWD; Iwan Serow; pacyfikacja

• Publisher: Uniwersytet Śląski
• Journal: Z Dziejów Prawa
• Year: 2021
• Volume: 14
• Pages: 11-27

Dates

published

2021

Contributors

author

Adam Lityński

• Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu

• https://orcid.org/0000000308999130

References

• Beria S.: Beria - mój ojciec. W sercu stalinowskiej władzy. Przedmowa i przypisy F. Thom. Tłum. J. Waczków. Warszawa 2000.
• Bień A.: Bóg jest wyżej, dom jest dalej. Warszawa 1986.
• Birstein V.F.: Smiersz. Tajna broń Stalina. Sowiecki kontrwywiad wojskowy podczas II wojny światowej. Tłum. T. Fiedorek. Kraków 2013.
• Błażyński Z.: Mówi Józef Światło. Za kulisami bezpieki i partii. Wstęp J. Nowak-Jeziorański. Londyn 1986.
• Butler R.: Instrumenty stalinowskiego terroru. CzK - OGPU - NKWD - KGB od 1917 do 1991 roku. Tłum. G. Siwek. Warszawa 2007.
• Chruszczow N.S.: Fragmenty wspomnień. Tłum. M. Jagiełło. Paryż 2000.
• Conquest R.: Przedmowa. W: P. Sudopłatow: Wspomnienia niewygodnego świadka. Przedmowa R. Conquest. Wstęp i przypisy do wydania polskiego S. Jaczyński, M. Jasiak. Tłum. J. Markowski. Warszawa 1999.
• Conquest R.: Uwagi o spustoszonym stuleciu. Tłum. T. Bieroń. Poznań 2002.
• Conquest R.: Wielki terror. Tłum. W. Jeżewski. Warszawa 1997.
• Courtois S.: Zbrodnie komunizmu. W: Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania. Tłum. Zespół. Wstęp do polskiego wydania K. Kersten. Warszawa 1999.
• Djilas M.: Rozmowy ze Stalinem. Tłum. A. Ciołkosz. Warszawa 1991.
• Dokumenty Katynia. Decyzja. Red. J. Snopkiewicz, A. Zakrzewski. Warszawa 1992.
• Dudek A., Pytel G.: Bolesław Piasecki. Próba biografii politycznej. Londyn 1990.
• Fijałkowska B.: Borejsza i Różański. Przyczynek do dziejów stalinizmu w Polsce. Olsztyn 1995.
• Krasucki E.: Międzynarodowy komunista. Jerzy Borejsza. Biografia polityczna. Warszawa 2009.
• Kulesza W.: Crimen laesae iustitiae. Odpowiedzialność karna sędziów i prokuratorów za zbrodnie sądowe według prawa norymberskiego, niemieckiego, austriackiego i polskiego. Łódź 2013.
• Lityński A.: Prawo Rosji i ZSRR 1917-1991 czyli historia wszechzwiązkowego komunistycznego prawa (bolszewików). Krótki kurs. Wyd. 3. Warszawa 2017.
• Miedwiediew R., Miedwiediew Ż.: Nieznany Stalin. Tłum. T. Illg. Katowice 2010.
• Miedwiediew R.A.: Chruszczow. Biografia polityczna. Tłum. W. Zagórska. Warszawa 1990.
• Pietrow N.: Nowy ład Stalina. Sowietyzacja Europy 1945-1953. Tłum. J. Prus-Wojciechowska, K. Syska. Warszawa 2015.
• Pietrow N.: Psy Stalina. Tłum. J. Prus-Wojciechowska, K. Syska. Warszawa 2012.
• Pietrow N.: Stalinowski kat Polski Iwan Sierow. Tłum. J. Prus-Wojciechowska, K. Syska. Warszawa 2013.
• Polmar N., Allen T.B.: Księga szpiegów. Encyklopedia. Tłum. H. Białkowska, R. Brzeski, K. Obłucki, A. Piber, T. Wójcik. Oprac. aneksu A. Pepłoński, P. Wieczorkiewicz. Warszawa 2000.
• Proces Szesnastu. Dokumenty NKWD. Przedmowa i wybór W. Strzałkowski. Oprac. i noty A. Chmielarz, A.K. Kunert. Tłum. K. Stembrowicz, F. Zbiniewicz. Warszawa 1995.
• [Sierow I.]: Tajemnice walizki generała Sierowa. Dzienniki pierwszego szefa KGB. 1939-1963. Red. A. Hinsztejn. Tłum. A. Janowski, J. Cichocki. Konstancin-Jeziorna 2019.
• Stypułkowski Z.: Zaproszenie do Moskwy. Wyd. 3. Warszawa 1991.
• Sudopłatow P.: Wspomnienia niewygodnego świadka. Przedmowa R. Conquest. Wstęp i przypisy do wydania polskiego S. Jaczyński, M. Jasiak. Tłum. J. Markowski. Warszawa 1999.
• Suworow W. [Władimir Bogdanowicz Rezun]: Akwarium. Wrocław 1989.
• Teheran - Jałta - Poczdam. Dokumenty konferencji szefów rządów trzech wielkich mocarstw. Tłum. W. Daszkiewicz, D. Rotfeld. Wstęp W.T. Kowalski. Wyd. 2. Warszawa 1972.
• Thom F.: Beria. Oprawca bez skazy. Tłum. K. Antkowiak. Warszawa 2016.
• Torańska T.: Oni. Warszawa 1990.
• Woźniczka Z.: Z Górnego Śląska do sowieckich łagrów. Katowice 1996.
• Хинштейн А., Серов И.: Записки из чемодана. Тайные дневники первого председатёля КГБ, найденные черёз 25 лет после его снерти. Москва 2016.

Identifiers

DOI

10.31261/ZDP.2021.22.01

Biblioteka Nauki

2129229