Paradoks dyskursywnej integracji. O łączeniu treści doświadczenia przez język

• Authors: Witold Marzęda

Title variants

EN

Paradox of Discursive Integration: On Integrating Experiential Content Through Language

Abstracts

EN

Theories of discursive integration form a group of theories that see the principles responsible for the integration of experience data (apperception) in the practices and schemes of discourse. These theories indicate that the use of language unites and organizes experience data. Their main assumption can be expressed as follows: this integration does not inhere in objects and cannot be derived from them; hence this integration cannot be secondarily expressed in language, but results exclusively from the use of language (or discourse). In this article, Witold Marzęda gives an overview of narrativist theories, script theories, Gazzaniga and Dennett’s models, which refer to evolutionary psychology, and the theories of Lakoff and Johnson – all these being theories of discursive integration. Marzęda’s main objective is to formulate a paradox, which consists in a trap of self-referentiality into which these theories fall: they postulate some general properties of discourse, which, firstly, do not have to become at once the properties of individual models and which, secondly, do not admit of falsification.

PL

Koncepcje integracji dyskursywnej to grupa teorii, które upatrują zasad łączenia danych doświadczenia (apercepcji) w praktykach i schematach dyskursu. Koncepcje te wskazują, że użycie języka jednoczy i porządkuje dane doświadczenia. Główną tezę tych koncepcji można wyrazić tak: powiązanie nie leży w przedmiotach i nie można go z nich zaczerpnąć, powiązania nie można więc wtórnie wyrazić w języku, lecz jest ono wyłącznie dziełem używania języka (dyskursu). W artykule omówiono koncepcje narratywistyczne, teorie skryptów, nawiązujące do psychologii ewolucyjnej modele Gazzanigi i Dennetta oraz koncepcje Lakoffa i Johnsona. Stanowią one reprezentacyjne teorie integracji dyskursywnej. Głównym zadaniem artykułu jest prezentacja paradoksu opartego na samoodniesieniu, w jaki popadają koncepcje integracji dyskursywnej. Ich paradoks polega na tym, że postulują pewne generalne własności dyskursu, które po pierwsze, nie muszą stać się również własnościami poszczególnych modeli, a po drugie, nie dają się falsyfikować.

Keywords

PL

dyskurs; apercepcja; Dennett; Gazzaniga; kognitywna koncepcja metafory; narratywizm

EN

discourse; apperception; Dennett; Gazzaniga; cognitive theory of metaphor; narrativism

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Folia Philosophica
• Year: 2021
• Volume: 46
• Pages: 1-20

Dates

published

2021

Contributors

author

Witold Marzęda

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Identifiers

DOI

10.31261/fp.12308

Biblioteka Nauki

25805854