Эстетический речевой акт как категория прагматики

• Authors: Aleksander Kiklewicz , Sebastian Przybyszewski

Title variants

EN

Aesthetic speech act as a category of pragmatics

PL

Estetyczny akt mowy jako kategoria pragmatyki

Abstracts

PL

Autorzy traktują estetyczne akty mowy jako stymulujące, tj. w ramach szerszej kategorii determinujących aktów mowy (które obejmują również akty dyrektywne, pytające, wokatywne i kreatywne). Cechą charakterystyczną stymulujących aktów mowy jest natywistyczny charakter celowego stanu psychicznego adresata. Pod względem formalnym osobliwość estetycznych aktów mowy polega na tym, że użycie dyskretnych (leksykalnych lub gramatycznych) wykładników funkcji illokucyjnej nie jest w tym przypadku możliwe. Do realizacji funkcji estetycznej wykorzystuje się różne elementy tej części wypowiedzi, która zawiera informacje o obszarze odniesienia funkcji pragmatycznej: 1) treść semantyczną tekstu lub wypowiedzi; 2) jego forma i struktura; 3) kontekst i sytuacja komunikacyjna; 4) translacja tekstu/wiadomości, w tym wykorzystywane media. Ze względu na cechy funkcjonalne i formalne, estetyczne akty mowy podzielono na kilka podtypów: 1) marko-, mezo- i mikroakty; 2) swobodne vs. komplementarne akty; 3) determinujące uczucie piękna lub brzydoty; 4) komunikacyjne vs. niekomunikacyjne.

RU

Авторы рассматривает эстетические речевые акты как стимулирующие, т.е. в рамках более широкой категории детерминирующих речевых актов (в которую также входят директивные, вопросительные, вокативные и креативные акты). Характерной чертой стимулирующих речевых актов является нативистский характер целевого психического состояния адресата. С формальной точки зрения особенность эстетических речевых актов состоит в том, что использование дискретных (лексических или грамматических) показателей иллокутивной функции в этом случае невозможно. Для реализации эстетической функции используются различные элементы части высказывания, содержащие информацию об области приложения прагматической функции: 1) смысловое содержание текста или высказывания; 2) его форма и структура; 3) контекст и коммуникативная ситуация; 4) трансляция текста/сообщения, включая используемые медиа. По своим функциональным и формальным особенностям эстетические речевые акты делятся на несколько подтипов: 1) макро-, мезо- и микро-; 2) свободные vs. комплементарные; 3) вызывающие чувства красивости или некрасивости; 4) коммуникативные vs. некоммуникативные.

EN

The authors treat aesthetic speech acts as stimulating, i.e. within the category of determining speech acts (which also includes directive, interrogative, vocative and creative acts). A characteristic feature of stimulating speech acts is the nativistic nature of the determined mental state of the addressee. In formal terms, the peculiarity of aesthetic speech acts is that the use of discrete (lexical or grammatical) exponents of the illocutionary function is not possible in this case. To implement the aesthetic function, various elements of the part of the utterance containing information about the area of reference of the pragmatic function are used: 1) the semantic content of the text or utterance; 2) its form and structure; 3) context and communication situation; 4) translation of text/message, including the media. Due to their functional and formal features, aesthetic speech acts are divided into several subtypes: 1) macro-, meso- and micro-acts; 2) free vs. complementary acts; 3) determining the feeling of beauty or ugliness; 4) communicative vs. non-communicative.

Keywords

RU

прагматика; речевой акт; прагматическая интенция; эстетика; эстетический речевой акт; литературная прагматика

PL

pragmatyka; akt mowy; intencja pragmatyczna; estetyka; estetyczny akt mowy; pragmatyka literacka

EN

pragmatics; speech act; pragmatic intention; aethetics; aesthetic speech act; literary pragmatics

• Publisher: Polskie Towarzystwo Rusycystyczne; Uniwersytet Śląski
• Journal: Przegląd Rusycystyczny
• Year: 2022
• Issue: 3 (179)
• Pages: 237-259

Dates

published

2022

Contributors

author

Aleksander Kiklewicz

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/0000000261406368

author

Sebastian Przybyszewski

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

• https://orcid.org/000000025207666X

Identifiers

DOI

10.31261/pr.12949

Biblioteka Nauki

20311525