Термины и псевдотермины в научной фантастике (o русском переводе Идеального Несовершенства Яцека Дукая)

• Authors: Paweł Grzegorz Kruglik

Title variants

EN

Terms and pseudo-terms in science fiction (on the russian translation of the novel Perfect Imperfection by Jacek Dukaj)

PL

Terminy i pseudoterminy w fantastyce naukowej (o rosyjskim przekładzie powieści Jacka Dukaja Perfekcyjna niedoskonałość)

Abstracts

RU

Настоящая статья посвящена проблемам перевода произведений научной фантастики. В качестве материала для анализа мы использовали роман известного польского писателя-фантаста – Яцека Дукая – Идельное несовершенство. Внимание автора статьи сосредоточилось, главным образом,  на проблемах перевода терминов, псевдотерминов и неологизмов. Как показал анализ материала, решения переводчика, как правило, соответствуют замыслу автора оригинала.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest problemom przekładu literatury fantastycznonaukowej. W charakterze materiału do analizy wykorzystano powieść znanego polskiego pisarza fantasty Jacka Dukaja  – Perfekcyjna niedoskonałość. Uwaga autora skupiła się przede wszystkim na problemie przekładu terminów i pseudoterminów, a także neologizmów. Jak wykazała analiza materiału w rosyjskim przekładzie decyzje translatorskie pokrywają się na ogół z intencją autora oryginału.

EN

This article is devoted to the problems of translating science fiction literature. As a material for analysis, a novel by well-known Polish fantasy writer Jacek Dukaj – Perfect Imperfection,  was used. The author’s attention focused primarily on the problem of translating terms and pseudo-terms, as well as neologisms. As the analysis of the material in the Russian Translation has shown, the translation decisions generally coincide with the author’s intention of the original.

Keywords

RU

перевод; термины; псевдотермины; неологизмы; Идеальное несовершенство; Дукай

PL

przekład; terminy; pseudoterminy; neologizmy; Perfekcyjna niedoskonałość; Dukaj

EN

translation; terms; pseudo-terms; neologism; Perfect Imperfection; Dukaj

• Publisher: Polskie Towarzystwo Rusycystyczne; Uniwersytet Śląski
• Journal: Przegląd Rusycystyczny
• Year: 2022
• Issue: 3 (179)
• Pages: 150-166

Dates

published

2022

Contributors

author

Paweł Grzegorz Kruglik

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

• https://orcid.org/0000000220016611

References

• Akhmanova, Ol’ga. Slovar' omonimov russkogo jazyka. Moskva: Russkiy yazyk, 1986 [Ахманова, Ольга. Словарь омонимов русского языка. Москва: Русский язык, 1986].
• Bartos, Ewa, and Chwolik, Dominik, and Majerski, Paweł, and Niesporek, Katarzyna (ed.). Literatura popularna. T. 2: Fantastyczne kreacje światów. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014: 263–274.
• Berdychowska, Zofia. “Termin w przekładzie.” Język trzeciego tysiąclecia. Konteksty przekładowe. Piotrowska, Maria (Ed.). Kraków: Tertium, 2005: 119–127.
• Dukaj, Jacek. “Filozofia fantasy.” Nowa Fantastyka, 1997, no. 8: 66–67.
• Dukaj, Jacek. Perfekcyjna Niedoskonałość. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2016.
• Dukay, Yatsek. Ideal'noye nesovershenstvo. Transl. Legeza, Sergey. Moskva: AСТ, 2019. <https://fantasy-worlds.org/lib/id28927/read/ [Дукай, Яцек. Идеальное несовершенство. Перевод Легеза, Сергей. Москва: ACT, 2019 <https://fantasy-worlds.org/lib/id28927/read/>]
• Gajda, Stanisław. “Termin w poznaniu i komunikacji. Dyskusja panelowa (Kraków, 17 marca 2010).” Termin w językoznawstwie. Brzozowska, Dorota, and Chłopicki, Władysław (Eds.)/ Kraków: Tertium, 2012: 17–46.
• Gavrilova, Inessa. “K voprosu klassifikatsii terminov-neologizmov (na primere angliyskoy terminologii poligraficheskogo proizvodstva).” Omskiy Nauchnyy Vestnik 2011, no. 6: 110–113. https://cyberleninka.ru/article/n/k-voprosu-klassifikatsii-terminov-neologizmov-na-primere-angliyskoy-terminologii-poligraficheskogo-proizvodstva [Гаврилова, Инесса. “К вопросу классификации терминов-неологизмов (на примере английской терминологии полиграфического производства.” Омский научный вестник. 2011, no. 6: 110–113. https://cyberleninka.ru/article/n/k-voprosu-klassifikatsii-terminov-neologizmov-na-primere-angliyskoy-terminologii-poligraficheskogo-proizvodstva]
• Gorliński-Kucik, Piotr. TechGnoza, uchronia, science fiction. Proza Jacka Dukaja. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2017.
• Handke, Ryszard. Polska proza fantastyczno-naukowa. Problemy poetyki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1969.
• Hejwowski, Krzysztof. Iluzja przekładu. Katowice: Śląsk, 2015.
• Hejwowski, Krzysztof. Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Jóźwiak, Jolanta. Konteksty, Decyzje, Konsekwencje - problemy przekładu. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2017.
• Kruglik, Paweł. “Językowe eksperymenty Jacka Dukaja i ich odzwierciedlenie w przekładzie (na materiale powieści ‘Perfekcyjna niedoskonałość’).” Studia Translatorica, 2021, no. 12: 193–204.
• Kupina, Nataliya, and Litovskaya, Mariya, and Nikolina Nataliya: Massovaya literatura segodnya. Moskva: Flinta, Nauka, 2009 [Купина, Наталия, Литовская, Мария, Николина Наталия. Массовая литература сегодня. Москва: Флинта, Наука, 2009].
• Lantyukhova, Natal'ya, and Zagorovskaya Ol'ga, and Litvinova Tat'yana. “Termin: opredeleniye ponyatiya i yego sushchnostnyye priznaki.” Vestnik Voronezhskogo instituta GPS MChS Rossii 2013, ed. 1 (6): 42–45. https://cyberleninka.ru/article/n/termin-opredelenie-ponyatiya-i-ego-suschnostnye-priznaki. [Лантюхова, Наталья, Загоровская, Ольга, Литвинова, Татьяна. „Термин: определение понятия и его сущностные признаки.” Вестник Воронежского института ГПС МЧС России. 2013, вып. 1 (6): 42–45. https://cyberleninka.ru/article/n/termin-opredelenie-ponyatiya-i-ego-suschnostnye-priznaki]
• Lem, Stanisław. Science fiction - beznadziejny przypadek z wyjątkami. https://solaris.lem.pl/ksiazki/eseje/poglad-na-literature/177-fragment-moj-poglad-na-literature-sf. ( 12.12.2021).
• Lewicki, Roman. Zagadnienia lingwistyki przekładu. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2017.
• Majewski, Paweł. “Błędni rycerze umysłu. O pisarstwie Jacka Dukaja.” Ćwiczenia z rozpaczy. Pesymizm w prozie polskiej po 1985 roku. Jarzębski, Jerzy, and Momro, Jakub (eds.). Kraków: Universitas, 2011: 485–510.
• Oramus, Dominika. O pomieszaniu gatunków. Science fiction a postmodernizm. Warszawa: TRIO, 2010.
• Tambor, Jolanta. Język polskiej prozy fantastyczno-naukowej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 1990.
• Urbanek, Dorota, Pęknięte lustro - tendencje w teorii i praktyce przekładu na tle myśli humanistycznej, Warszawa: TRIO 2004.
• Wasilewska, Katarzyna. “Status i kreacyjna funkcja terminologii naukowej w powieści fantastycznonaukowej na przykładzie ‘Perfekcyjnej niedoskonałości’ Jacka Dukaja.” Literatura popularna, t. 2. Fanstastyczne kreacje światów. Bartos, Ewa, and Chwolik, Dominik, and Majerski, Paweł, and Niesporek Katarzyna (edd.). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2014: 263–274.

Identifiers

DOI

10.31261/pr.13579

Biblioteka Nauki

20311515