Fragment księgozbioru wileńskich dominikanów w kolekcji klemensowskiej Książnicy Zamojskiej im. Stanisława Kostki Zamoyskiego

• Authors: Maria Juda

Abstracts

EN

Old prints, part of the Vilnius Dominican collection, currently held in the Zamojski Library named after Stanisław Kostka Zamoyski, originate from the 16th, 17th and 18th centuries and are the product of numerous foreign and domestic publishing houses. The collection of 92 bibliographic items includes works relating to various areas of human knowledge at the time but is directed at the needs of the congregation. The books were intended to serve the members of the convent in their pastoral and educational work. The provenance marks and notes show the previous owners of individual copies and the methods of collecting them, as well as the traces of use by actual readers. They are an important contribution to the reconstruction of this scattered book collection.

PL

Stare druki, stanowiące fragment księgozbioru dominikanów wileńskich, obecnie przechowywane w Książnicy Zamojskiej im. Stanisława Kostki Zamoyskiego, pochodzą z XVI, XVII i XVIII wieku i są wytworem licznych oficyn zagranicznych i krajowych. Licząca 92 pozycji bibliograficznych kolekcja zawiera dzieła odnoszące się do różnych ówczesnych dziedzin wiedzy ludzkiej, ale ukierunkowana jest na potrzeby zgromadzenia. Książki miały bowiem służyć członkom konwentu w ich pracy duszpasterskiej i kształceniowej. Znaki i noty proweniencyjne pokazują wcześniejszych właścicieli poszczególnych egzemplarzy i sposoby gromadzenia, a ślady użytkowania rzeczywistych czytelników. Są istotnym przyczynkiem do odtworzenia tego rozproszonego księgozbioru.

Keywords

EN

book; old print; library; Dominicans; Vilnius; Zamojski Library

PL

książka; stary druk; biblioteka; dominikanie; Wilno; Książnica Zamojska

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
• Year: 2021
• Volume: 116
• Pages: 117-138

Dates

published

2021

Contributors

author

Maria Juda

• Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie

• https://orcid.org/0000000175571850

References

• Bautz F.W., Franz Wolfgang, w: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon, t. 2, Hamm 1990, sp. 112.
• The Bloomsbury Dictionary of Eighteenth-Century German Philosophers, red. H.F. Klemme, M. Kuehn, London 2016, s. 319-320.
• Brzozecki S., Litewska prowincja dominikanów, w: Dominikanie–Gdańsk–Polska–Europa: materiały z konferencji międzynarodowej, red. D.A. Dekański, A. Gołembnik, M. Grubka, Gdańsk 2003, s. 139-165.
• Brzozecki S., Górniak R.M., Tomasz z Akwinu, w: Encyklopedia katolicka, t. 19, red. E. Gigilewicz, Lublin 2013, kol. 848-852.
• Bruins E.M., On the history of logarithms. Bürgi, Napier, Briggs, de Decker, Vlacq, Huygens, „Janus”, 67 (1980), s. 241-260.
• Brück A.Ph., Goldhagen Herman, w: Neue Deutsche Biographie, t. 6, Berlin 1964, s. 605.
• Chwalewik E., Zbiory polskie: archiwa, biblioteki, gabinety, galerje, muzea i inne zbiory pamiątek przeszłości w ojczyźnie i na obczyźnie, t. 2, Warszawa-Kraków 1927.
• Ciechanowicz J., Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. 3-5, Rzeszów 2001.
• Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres augustowski, Warszawa 1990.
• Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992.
• Deptuła C., Iwon Odrowąż, bp, zm. 20 lub 21 VIII 1229, w: Encyklopedia katolicka, t. 7, red. S. Wielgus, Lublin 1977, kol. 579-580.
• Garniewicz J., Świątynie wileńskie od czasów najdawniejszych do obecnych, Kędzierzyn-Koźle 1993.
• Giżycki J.M.A., Wiadomości o dominikanach prowincji litewskiej, cz. 1, Kraków 1917.
• Glass Ian Steward, Nicolas – Louis de La Caille, Astronomes and Geodesist, Oxford 2013.
• Hamilton J.R., The date of Quintus Curtius Rufus, „Zeitschrift für Alte Ge¬schichte”, 37 (1988) nr 4, s. 445-456.
• Jacobs E., Wolf Johann Christian, w: Allgemeine Deutsche Biographie, t. 43, Leipzig 1898, s. 761.
• Juda M., Kultura intelektualna i duchowa dominikanów wileńskich w świetle inwentarza biblioteki z I połowy XVII wieku, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 114 (2020) s. 123-143.
• Kłoczowski J., Dominikanie, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1985, kol. 69-76.
• Kłoczowski J., Dominikanie w środkowo-wschodniej Europie i ich kultura intelektualna oraz pastoralna w wiekach średnich, w: Dominikanie w środkowej Europie w XII- -XV wieku. Aktywność duszpasterska i kultura intelektualna, J. Kłoczowski, J.A. Spież, Poznań 2002, s. 153-172.
• Kłoczowski J., Młodsza Europa. Europa Środkowo-Wschodnia w kręgu cywilizacji chrześcijańskiej średniowiecza, Warszawa 1998.
• Kłoczowski J., Wspólnoty chrześcijańskie. Grupy życia wspólnego w chrześcijaństwie zachodnim od starożytności do XV wieku, Kraków 1964.
• Kłoczowski J., Zakon dominikański i początki wyższego szkolnictwa na ziemiach polskich, w: Dominikanie-Gdańsk–Polska-Europa: materiały z konferencji międzynarodowej, D.A. Dekański, A. Gołembnik, M. Grubka, Gdańsk 2003, s. 67-88.
• Korneliusz Nepos. Żywoty wybitnych mężów, wstęp, komentarz i red. L. Winniczuk, War¬szawa 1974.
• Kozłowska I.M., Starodruki z biblioteki O.O. Dominikanów z Wilna w Bibliotece im. H. Łopacińskiego w Lublinie, Lublin 1999, praca magisterska, Archiwum UMCS.
• Kraszewski J.I., Wilno od początków jego do roku 1750, t. 2, 4, Wilno 1842.
• Kuczyński S.M., Holszański Aleksander Jurjewicz, w: Polski słownik biograficzny, t. 9, red. K. Lepszy, Wrocław 1960, s. 586-587.
• Łuszczyńska M., Trębicki Władysław, w: Słownik pracowników książki polskiej, red. I. Treichel, Warszawa 1972, s. 909.
• Łuszczyńska M., Szwarc W., Władysław Trębicki zapomniany bibliofil i bibliograf XIX wieku, „Bibliotekarz Lubelski”, (1959) nr 4, s. 17-25.
• Migoń K., Bibliologia-nauka o kulturze książki, w: Encyklopedia książki, A. Żbikowska-Migoń, i M. Skalska-Zlat, t. 1: Eseje•A-J, Wrocław 2017, s. 23-32.
• Miławicki M., Inwentarze i spisy klasztorów dominikańskich skasowanych w guber¬niach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w XIX w. Stan źródeł i miejsca ich przecho¬wywania, „Haereditas Monasteriorum”, 1 (2012) s. 141-172.
• Morelowski M., Znaczenie baroku wileńskiego XVIII stulecia, Wilno 1940, s. 29.
• Nakcjanowicz (Nakcyanowicz) Jakub, w: Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564-1995, oprac. L. Grzebień SJ przy współpracy zespołu jezuitów, Kraków 2004, s. 450.
• Nieścior C., Księgozbiór klemensowski w Bibliotece im. H. Łopacińskiego, „Bibliotekarz Lubelski”, (1959) nr 1-2, s. 6-8.
• Nitecki P., Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000.
• Orszewska B., Klejnoty wileńskie, Wilno 2002.
• Pietrzkiewicz I., Kultura książki w zakonach męskich Wielkiego Księstwa Litewskiego XV-XVIII wieku, Kraków 2019.
• Pietrzkiewicz I., Rękopiśmienna spuścizna Faustyna Ciecierskiego jako źródło do dziejów kultury intelektualnej dominikanów prowincji litewskiej początku XIX wieku, „Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia ad Bibliothecarum Scientiam”, (2013) nr 11, s. 103-123.
• Pietrzkiewicz I., Zbiory dominikanów grodzieńskich i ich opiekunowie, w: Arma Nostrae Militiae. Kultura książki i pisma Zakonu Kaznodziejskiego na ziemiach polskich, red. I. Pietrzkiewicz, M. Miławicki, Warszawa 2019, s. 89-112.
• Podbielski H., Arystoteles – życie i twórczość, w: Literatura Grecji starożytnej, red. H. Podbielski, t. 2: Proza historyczna, krasomówstwo, filozofia i nauka, literatura chrześcijańska, Lublin 2005, s. 661-726.
• Podręczna encyklopedia kościelna, t. 9-10, red. Z. Chełmicki, Warszawa 1906.
• Radziszewski F., Wiadomość historyczno-statystyczna o znakomitszych bibliote¬kach i archiwach publicznych i prywatnych tak niegdyś byłych jako i obecnie istnieją¬cych w krajach dawną Polską składających, a mianowicie: w Królestwie Polskiem, Galicyi W. Ks. Poznańskiem i Zachodnich guberniach Państwa Rossyjskiego porząd¬kiem abecadłowym miejsc ułożona przez, Kraków 1875.
• Rękopism X. Bagińskiego dominikanina prowincji litewskiej (1747-1784), wyd. przez E. Tyszkiewicza, Wilno 1854.
• Romaniuk P.P., Sołłohub Antoni Józef, w: Polski słownik biograficzny, t. 40, red. H. Markiewicz, Warszawa 2000, s. 308.
• Rys dziejów zakonu kaznodziejskiego w Polsce, ułożył S. Barącz, t. 2. Lwów 1861.
• Schmutz J., Duhan Laurent (ok. 1656-1726), w: Dictionary of Seventeenth-Century French Philosophers, t. 1, red. L. Foisneau, London-New York 2008, s. 390-392.
• Sipayłło M., O metodzie badań proweniencyjnych starych druków, w: Z badań nad polskimi księgozbiorami historycznymi, z. 1, Warszawa 1975, s. 9-29.
• Spież J.A., Dominikanie w Polsce, w: Chrześcijańska odpowiedź na pytanie człowieka. W 750-lecie służby polskich dominikanów Bogu i ludziom, Warszawa 1974.
• Stabryła S., Historia literatury starożytnej Grecji i Rzymu, Wrocław 2002.
• Stolarczyk T., Analecta Dominiciana. Szkice z dziejów Zakonu Braci Kaznodziejów w Polsce Środkowej (XIII-XVIII wiek), Wieluń 2016.
• Strutyńska M., Struktura proweniencyjna zbioru starych druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. Przewodnik po zespołach. Problemy badawcze i metodologiczne, Toruń 1999.
• Swastek J., Erazm z Rotterdamu, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1984, kol. 1062-1063.
• Szczepański J., Kolegium jezuickie w Pułtusku (1556-1772), w: Dzieje Gimnazjum i Liceum im. Piotra Skargi w Pułtusku, red. D. Ciok, A. Kociszewski, J. Szczepański, Ciechanów-Pułtusk 1991, s. 18-54.
• Szostek I., Biblioteka dominikanów lwowskich w świetle katalogu z roku 1776, w: Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222-1972, red. J. Kłoczowski, Warszawa 1975, s. 409-462.
• Świętochowski R., Szkolnictwo teologiczne dominikanów, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, red. M. Rechowicz, t. 2: Od Odrodzenia do Oświecenia, Lublin 1975, s. 253-254.
• Tyszkiewicz E., O klasztorach zgromadzeń istniejących obecnie w diecezji Wileńskiej: Dominikanie, „Teka Wileńska”, 3 (1859) s. 223-273.
• Urbańczyk S., Słowniki, ich rodzaje i użyteczność, [Wrocław] 1964.
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. 1: Województwo wileńskie XIV-XVIII wiek, red. A. Rachuba, oprac. H. Lulewicz, A. Rachuba, P.P. Romaniuk, Warszawa 2004.
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. 2: Województwo trockie XIV-XVIII wiek, red. A. Rachuba, oprac. H. Lulewicz i in., Warszawa 2009.
• Wegele F.X. von, Pappus Leonard (1607-1677), w: Allgemeine Deutsche Biographie, t. 25, Leipzig 1887, s. 164-165.
• Wielki tydzień dla duchownego pożytku chrześcian wszelkiego stanu, wyd. przez X. Jakuba Falkowskiego, Wilno 1829, s. XV.
• Wittig W., Ex-librisy bibliotek polskich XVII i XVIII wieku, Warszawa 1903.
• Wurzbach C. von, Biwald Leopold Gottlieb (1731-1805), w: Biographisches Lexicon des Kaiserthums Oesterreich, cz. 1, red. L.C. Zamarski, Wien 1856, s. 415.
• Zielińska Z., Pociej Ludwik, w: Polski słownik biograficzny, t. 27, red. E. Rostworowski, Wrocław 1983, s. 47-49.

Identifiers

DOI

10.31743/abmk.11073

Biblioteka Nauki

2088405