Archiwum Salezjańskie Inspektorii Warszawskiej – dzieje zasobu

• Authors: Jan Pietrzykowski SDB

Abstracts

EN

The Salesian Archive of the Province of Warsaw has always been located in the provincial council’s residence (Oświęcim 1919-1922, the Powiśle District of Warsaw 1923-1944, Lodz: Wodna Street 1945-1978 and Kopcińskiego Street 1978-1986, the Praga District of Warsaw 1986-present). Initially, the archive was headed by a provincial secretary. Generally, as a current archive, the Salesian Archive of the Province of Warsaw was associated with the Salesian secretariat and was established for its internal use. The archive cannot be referred to as historical until the 1960s. In 1967, Fr. Czesław Madej was seconded to deal with this task. During the German pacification of the Powiśle District of Warsaw in September 1944 the archive was set alight . The archival collection was partially recreated out of the unburnt part of the collection and materials located in other Salesian institutions. It is assumed that the main organiser of the archive was Fr. Andrzej Świda who, in 1972-1995, collected, arranged and systemised each of the archival items. He divided the collected acts and documents into units and subunits, arranging them in the same way as was done in the General Salesian Archive in Rome. Each of three adjacent rooms (the music collection repository, the study room and the main repository) was equipped with a reference library containing basic magazines, dictionaries, indexes, books on various Salesian topics, Salesian printed and typescript publications and typescripts of PhD and MA theses.

PL

Archiwum Salezjańskie Inspektorii Warszawskiej zawsze znajdowało się w siedzibie zarządu inspektorii (Oświęcim 1919-1922; Warszawa-Powiśle 1923-1944; Łódź, ul. Wodna 1945-1978, ul. Kopcińskiego 1978-1986; Warszawa-Praga 1986-) i początkowo opiekę nad nim sprawował ksiądz sekretarz inspektorialny. Praktycznie jako archiwum bieżące było ono związane z sekretariatem i przeznaczone zasadniczo do użytku wewnętrznego. O archiwum historycznym można mówić dopiero w latach 60. ubiegłego wieku, kiedy do tego zadania w 1967 roku został oddelegowany ks. Czesław Madej. Podczas pacyfikacji przez Niemców dzielnicy Powiśle w Warszawie we wrześniu 1944 roku archiwum zostało spalone. Z ocalałych resztek i materiałów archiwalnych znajdujących się w placówkach salezjańskich odtworzono w części zasób archiwalny. Za właściwego organizatora archiwum uważa się ks. Andrzeja Świdę, który w latach 1972-1995 gromadził, porządkował i systematyzował poszczególne archiwalia. Zebrane akta i dokumenty umieścił w zespołach i podzespołach, uszeregowanych na wzór Salezjańskiego Archiwum Centralnego w Rzymie. W trzech sąsiadujących ze sobą pomieszczeniach (zbiory muzyczne, pracownia, magazyn główny) znajduje się też podręczna biblioteka zawierająca podstawowe czasopisma, słowniki, schematyzmy, książki o tematyce salezjańskiej, publikacje salezjanów drukowane i w maszynopisach oraz maszynopisy prac doktorskich i magisterskich.

Keywords

EN

the Salesian Society; archive; library; Warsaw

PL

Towarzystwo Salezjańskie; archiwum; biblioteka; Warszawa

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
• Year: 2022
• Volume: 118
• Pages: 261-273

Dates

published

2022

Contributors

author

Jan Pietrzykowski SDB

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

• https://orcid.org/0000000154143902

References

• Źródła
• Archivio Salesiano Centrale – Rzym
• E 961 Austria, dekret erekcji z 14 X 1905.
• Archiwum Salezjańskie Inspektorii Warszawskiej
• Dekret erekcyjny Archiwum Inspektorialnego, Warszawa 24 V 1986, L.dz. 205/86.
• Nominacja ks. Jana Pietrzykowskiego dyrektorem Archiwum Salezjańskiego Inspektorii Warszawskiej, Warszawa 12 IX 2013, L.dz. 252/2013.
• Okólniki ks. insp. W. Szulczyńskiego 1978-1984.
• Regulamin Archiwum Salezjańskiego Inspektorii Warszawskiej.
• T. personalna ks. W. Balawajdra. Kronika Insp. X Balawajdra 20 XII 1944 – 12 V 1945.
• T. Podział inspektorii polskich. Okólnik ks. T. Kopy i ks. S. Pływaczyka, Turyn, 30 X 1933.
• T. Podział inspektorii polskich 1979-1980. Dekret erekcji inspektorii salezjańskiej pod wezwaniem św. Wojciecha z siedzibą w Pile, 16 XII 1979, L.dz. 10/80 wydany przez księdza generała E. Vigano.
• T. Straty wojenne. Kwestionariusze 1945.
• Archiwum Akt Nowych w Warszawie
• sygn. 911, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Zakony Męskie, t. 5, k. 468-469.
• „Atti dei Capitolo Superiore della Societá Salesiana”, 23 (1943) nr 120, s. 273-312.
• „Atti del Consiglio Generale della Societá Salesiana di san Giovanni Bosco”, 66 (1985) nr 314, s. 50-58.
• Kodeks prawa kanonicznego, Poznań 1984.
• Polska i Polacy w wypowiedziach papieży X-XX w., t. 1-10, opracował i zebrał K. Lis, Ląd n. Wartą 1983 [mps ASIW].
• Regulaminy ogólne, Łódź 1972.
• Regulaminy ogólne, Rzym 1986.
• Regulaminy Towarzystwa Salezjańskiego, Warszawa 1925.
• Opracowania
• Czajka Anna, Nowe budynki archiwalne: koncepcje, chronologie, inspiracje, w: Ochrona zasobu archiwów kościelnych, red. A. Laszuk, Warszawa 2012, s. 18-28.
• Elementi giuridici e prassi amministrativa nel governo dell’ ispettoria, Roma 1987.
• Krawiec Jan, Powstanie Towarzystwa Św. Franciszka Salezego oraz jego organizacja i działalność na ziemiach polskich, Kraków 2004.
• Ks. dr Antoni Hlond, salezjanin-kompozytor. Dokumenty – korespondencja, t. 1-25, zebrał ks. P. Golla, Ląd 1969-1976 [mps ASIW].
• Pietrzykowski Jan, Ksiądz Antoni Kołodziejczak (1909-1977) – salezjanin, wykładowca, dyrektor szkoły w Łodzi, przełożony domów formacyjnych, wikariusz inspektora, „Polonia Maior Orientalis” 3 (2016) s. 167-180.
• Pietrzykowski Jan, Le risorse dell’ Archivio Salesiano della Ispettoria di Varsavia, Madryt 2001, s. 1-4 [mps w zbiorach autora].
• Pietrzykowski Jan, Towarzystwo Salezjańskie w Polsce w warunkach okupacji 1939-1945, Warszawa 2015.
• Prejs Roland, Struktura zasobu archiwów zakonów męskich, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 70 (1998) s. 45-59.
• Śrutwa Jan, „List okólny Papieskiej Komisji ds. Dziedzictwa Kulturowego Kościoła”, z dnia 7 lutego 1997 roku na temat pastoralnej funkcji archiwów kościelnych (streszczenie), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 70 (1998) s. 231-236.
• Świda Andrzej, Droga do samodzielności polskiej prowincji salezjańskiej, Warszawa 1990.
• Świda Andrzej, Okruchy własnych wspomnień, Łódź 1985 [mps ASIW].
• Trela Krystyna, Struktura zasobu archiwów żeńskich zgromadzeń apostolskich, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 70 (1998) s. 61-71.
• Wąsowicz Jarosław, Działalność naukowa i edukacyjna archiwum kościelnego na przykładzie Archiwum Salezjańskiego Inspektorii Pilskiej, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 102 (2014) s. 327-340.
• Wilczyński Leszek, Warunki lokalowe przechowywania kościelnych materiałów archiwalnych, w: Ochrona zasobu archiwów kościelnych, red. A. Laszuk, Warszawa 2012, s. 29-38.
• Wyczawski Hieronim Eugeniusz, Przygotowanie do studiów w archiwach kościelnych, Kalwaria Zebrzydowska 1989.
• Zaleski Wincenty, Mała encyklopedia hagiograficzna, z. 1-18, Jaciążek 1982 [mps ASIW].
• Zimniak Stanisław, Salesiani nella Mitteleuropa. Preistoria e storia della provincia Austro-Ungarica della Societá di S. Francesco di Sales (1868-ca-1919), Roma 1997.

Identifiers

DOI

10.31743/abmk.11303

Biblioteka Nauki

2088339